Η ημικρανία αποτελεί μία από τις συχνότερες παθήσεις στον κόσμο. Μάλιστα σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η ημικρανία αποτελεί την 6η κατά σειρά νόσο που προκαλεί τη μεγαλύτερη αναπηρία, παγκοσμίως. Στις γυναίκες, συγκεκριμένα, η ημικρανία αναρριχάται στη 2η θέση των παθήσεων με τα περισσότερα χρόνια ζωής με αναπηρία. Και κάποιος θα έλεγε, για ποια αναπηρία μιλάμε σε έναν ασθενή με πονοκέφαλο. Η ημικρανία δεν είναι ένας απλός πονοκέφαλος.
Πρόκειται για μια πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από τρεις φάσεις. Η πρόδρομη φάση προηγείται του πονοκεφάλου και μπορεί να εμφανιστεί και μία ημέρα πριν. Η/Ο ασθενής αισθάνεται εκνευρισμό, κόπωση, δυσκολία στη συγκέντρωση και ίσως ένα αίσθημα τάσης στον αυχένα. Η φάση αυτή θα δώσει τη θέση της στη φάση της κρίσης. Η ημικρανική κρίση χαρακτηρίζεται από πόνο στο κεφάλι, μέτριας έως μεγάλης έντασης, συνήθως σφύζων στη μία πλευρά της κεφαλής, χωρίς αυτό να αποκλείει να εμφανίζεται και σε όλο το κεφάλι.
Συνοδεύεται από αίσθημα ναυτίας με τάση για εμετό καθώς και ευαισθησία στο φως, τους ήχους και ίσως και στις μυρωδιές. Η κλασική εικόνα ενός ανθρώπου με ημικρανία είναι να είναι ανήμπορος να κάνει οτιδήποτε, να είναι κλεισμένος σε ένα σκοτεινό και ήσυχο δωμάτιο με ναυτία και εμετούς. Και την επόμενη ημέρα -εάν είναι τυχερός και η κρίση του κρατήσει μόνο μία ημέρα- θα ακολουθήσει η μετα-φάση (postdrome), μία κατάσταση που πολλοί ονομάζουν «hangover» της ημικρανίας. Τώρα, είναι πιο εμφανής η αναπηρία που μπορεί να προκαλέσει αυτή η τόσο συχνή πάθηση. Τώρα, φανταστείτε αυτήν την εικόνα σε ένα άτομο στην πιο παραγωγική φάση της ζωής του, γιατί σε αυτές τις ηλικίες είναι πιο συχνή η ημικρανία, και συνήθως σε γυναίκα, τρεις φορές πιο συχνά από τους άντρες. Το κόστος που προκαλεί λοιπόν, σε ημέρες χαμένες από την εργασία, την καθημερινότητα, τη διασκέδαση αλλά και σε πόρους είναι τεράστιο.
Εάν αυτή η εικόνα δεν είναι αρκετά δραματική πρέπει να μιλήσουμε για την χρόνια ημικρανία. Δηλαδή την κατάσταση όπου ένας ασθενής εμφανίζει πονοκέφαλο τουλάχιστον 15 ημέρες τον μήνα από τις οποίες τουλάχιστον οι οκτώ είναι ημικρανίες. Πρόκειται για ασθενείς οι οποίοι, μετά από κάποιο διάστημα, με επεισόδια ημικρανίας ο εγκέφαλός τους «αλλάζει» στον τρόπο που δουλεύει. Πράγματι, όπως φαίνεται και από μελέτες ο εγκέφαλος των ασθενών με Χρόνια Ημικρανία εμφανίζει και λειτουργικές αλλά και δομικές αλλαγές. Είναι, πλέον, ένας εγκέφαλος υπερευαισθητοποιημένος.
Όμως δεν είναι όλα δραματικά. Η ερευνητική δραστηριότητα των τελευταίων ετών έχει παράξει θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς με ημικρανία και κάποιες αποκλειστικά για τους ασθενείς με την χρόνια μορφή της. Έτσι, όφελος μπορεί να υπάρξει για αυτούς τους ασθενείς με γνωστές, παλιές, μη ειδικές αγωγές όπως η τοπιραμάτη, η φλουναριζίνη, η προπρανολόλη και η αμυτριπτιλίνη αλλά και νεότερες όπως τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι μιας ουσίας που ονομάζεται CGRP.
Αποκλειστικά για τους ασθενείς με Χρόνια Ημικρανία, με τρόπο δράσης που «πολεμάει» τις ιδιαίτερες αλλαγές που έχουν υποστεί οι εγκέφαλοι τους είναι διαθέσιμη η έγχυση της αλλαντικής τοξίνης τύπου Α (BOTOX). Η συγκεκριμένη αγωγή γίνεται με έγχυση της ουσίας, με μία πολύ λεπτή βελόνα, σε συγκεκριμένα σημεία της κεφαλής και του αυχένα, μία φορά ανά τρεις μήνες περίπου και έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο την μείωση των ημερών με ημικρανία ανά μήνα αλλά και τη μείωση των πολύ ενοχλητικών συμπτωμάτων επιδεικνύοντας συνολικά ένα πολύ ασφαλές προφίλ.
Δημήτρης Ρίκος Νευρολόγος, Στρ. Ιατρός / ΑΠΕ
