Αύξηση της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών αλλά και του συνδυασμού κατασταλτικών και διεγερτικών ουσιών, το λεγόμενο «speedball», κυρίως από νεαρούς χρήστες δείχνουν τα στοιχεία της έρευνας για την εξέλιξη της χρήσης των ναρκωτικών και των θανάτων που καταγράφηκαν τα τελευταία χρόνια στη Βόρεια Ελλάδα. Η ιατροδικαστική έρευνα, ωστόσο, επικεντρωμένη στα τροχαία δυστυχήματα την τελευταία διετία αποκάλυψε «ραγδαία αύξηση της χρήσης κοκαΐνης» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η ιατροδικαστής Αγγελική Ζαγγελίδου, επισημαίνοντας πως «η αύξηση της χρήσης κοκαΐνης, επήλθε μετά τον εγκλεισμό που προκάλεσε η πανδημία της Covid 19.
Μείωση θανάτων από ναρκωτικά το 2022
>Ειδικά για τον αριθμό των θανάτων από ναρκωτικές ουσίες, τα τρία τελευταία έτη φέρεται να εμφανίζει σχετική σταθερότητα καθώς, σύμφωνα με την κ. Ζαγγελίδου, το 2020 στον νομό Θεσσαλονίκης διαπιστώθηκαν από τοξικολογικές εξετάσεις, ενενήντα θάνατοι από ναρκωτικές ουσίες ενώ το 2021 ήταν εκατό και το 2022 ήταν εξήντα. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΚΑΝΑ και με βάση τα στοιχεία της Ετήσιας Έκθεσης για την Κατάσταση του Προβλήματος των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών στην Ελλάδα, του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ, 2022), ο εκτιμώμενος αριθμός των ατόμων που κάνει χρήση οπιοειδών, είναι χαμηλότερος συγκριτικά με τον αριθμό των ατόμων που έκαναν χρήση παλαιότερα. Παρ όλα αυτά τα οπιοειδή εξακολουθούν να αποτελούν την επικρατέστερη ουσία χρήσης στην χώρα μας. Οι ειδικοί του ΟΚΑΝΑ έχουν παρατηρήσει αντίστοιχα τη μείωση της χρήσης της ηρωίνης και άλλων οποιοειδών και την αύξηση της χρήσης διεγερτικών ουσιών όπως αυτών της κοκαΐνης και της μεθαμφεταμίνης. Η χρήση κακής ποιότητας κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης ή shisha, όπως αποκαλούν την ουσία οι ίδιοι οι χρήστες, αποτελεί μία νέα… ανερχόμενη ουσία που αυτή τη στιγμή εμφανίζεται κυρίως στην Αθήνα και λιγότερο στη Θεσσαλονίκη.
Από την επεξεργασία των στοχιείων προκύπτει ότι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αποτελεί την περιφέρεια της Βόρειας Ελλάδας με τους λιγότερους θανάτους από χρήση ναρκωτικών ουσιών.Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ από την Ιατροδικαστική Υπηρεσία Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, οι περιπτώσεις θανάτων από ναρκωτικές ουσίες που αυτή επιλήφθηκε κατά τα προηγούμενα πέντε χρόνια είναι συνολικά 24. Πέντε θάνατοι το 2017, τρεις θάνατοι το 2018, τέσσερις το 2019, τρεις το 2020, επτά το 2021 και δύο πέρυσι, το 2022.
«Συγκρίνοντας τον αριθμό θανάτων της περιόδου 2017-2022 με προηγούμενα έτη (πριν το 2017) δεν παρατηρείται κάποια σημαντική αυξομείωση, καθώς ο αριθμός αυτός κυμαίνεται μεταξύ 3-5 θανάτων ανά έτος. Το μόνο έτος κατά το οποίο παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση είναι το 2021 (7 θάνατοι), η οποία όμως θα μπορούσε ίσως να δικαιολογηθεί καθώς πρόκειται για περίοδο στην «καρδιά» των έκτακτων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της επικράτειας, με ότι αυτό συνεπάγεται. Η συγκεκριμένη όμως ανάλυση αποτελεί μια προσωπική άποψη καθώς για περαιτέρω μελέτη θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν και απόψεις επιστημόνων ανεξάρτητων της ιατροδικαστικής επιστήμης, κοινωνιολόγων, ψυχολόγων, στατιστικολόγων, ακόμα και αξιωματικών της Ασφάλειας κ.α.», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ιατροδικαστής, προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αν. Μακεδονίας και Θράκης, Νικόλαος Κιφνίδης.
«Με στόχο την άμεση και επικαιροποιημένη ανίχνευση των ουσιών που επικρατούν στο πεδίο, Ο ΟΚΑΝΑ και η χώρα μας συμμετείχαν για πρώτη φορά στο πρόγραμμα ESCAPE του EMCDDA, μαζί με πολλές άλλες ευρωπαικές χώρες. Στόχος του προγράμματος είναι η συλλογή και ανάλυση των υπολειμμάτων χρησιμοποιημένων συρίγγων που συλλέγονται από τους streetworkers σε σημεία συνάθροισης ενεργών χρηστών. Στο πρόγραμμα ο ΟΚΑΝΑ συμμετείχε με την πόλη της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και συνεργάστηκε με το Εργαστήριο Τοξικολογίας του ΑΠΘ. Τα αποτελέσματα του ESCAPE έδειξαν ότι γίνεται κυρίως ενέσιμη χρήση κοκαίνης και ηρωίνης (speed ball). Επίσης, αύξηση παρουσιάζεται στη χρήση της κάνναβης, αλλά και σε νόμιμες ουσίες όπως το αλκοόλ, το διαδίκτυο και ο τζόγος», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη του τμήματος Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων του ΟΚΑΝΑ, Χριστίνα Συργκάνη.
Σύμφωνα με την κ.Ζαγγελίδου, “από την αρχή και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης που πέρασε τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα, σημειώθηκε «μία ήπια» χρήση και μείωση των θανάτων από ναρκωτικά , λόγω της οικονομικής δυσχέρειας, ενώ μία μείωση της τάξεως 10%-15%, παρατηρήθηκε και κατά τη διάρκεια του διετούς εγκλεισμού του πληθυσμού λόγω των περιοριστικών μέτρων που τέθηκαν για τη μείωση της διασποράς της Covid-19, γεγονός όμως που φέρεται να ανατρέπεται το τελευταίο έτος”. Την τελευταία πενταετία, καταγράφεται από τις αρχές μία σταθερότητα και στους αιφνίδιους θανάτους από την χρήση ναρκωτικών.
Μείωση της σύριγγας- αύξηση των εισπνεόμενων παραισθησιογόνων και των χαπιών
Σύμφωνα με τα στοιχεία από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης, το 2019 καταγράφηκαν 17 αιφνίδιοι θάνατοι προερχόμενοι από χρήση ναρκωτικών ουσιών, την επόμενη χρονιά 13, το 2021 επίσης 13, το 2022 επίσης 13 ενώ φέτος και μέχρι τώρα έχουν αναφερθεί πέντε περιπτώσεις θανάτων απο ναρκωτικά.
Το 2019 είχαν καταγραφεί 24 περιπτώσεις αιφνιδίου θανάτου από χρήσης ναρκωτικών, ενώ το 2017 μόλις 13. Στόχος της Αστυνομίας παραμένει σε πρωτεύοντα ρόλο η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών ουσιών , η οποία παρουσιάζει μία ανησυχητική αύξηση κυρίως σε νεαρές ηλικίες, εντούτοις αυτό που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια είναι η μείωση της χρήσης σύριγγας και η αύξηση της πρακτικής εισπνοής και των παραισθησιογόνων ναρκωτικών σε χάπια.
«Με βάση την Ετήσια Έκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ, 2022), τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., περίπου οι θάνατοι από οπιοειδή που σημειώνονται ανέρχονται στους 200-230 σε όλη τη χώρα, αριθμός που κυμαίνεται στο μέσο όρο της 5ετίας 2015-2019. Συνεπώς, δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι διογκώθηκε το πρόβλημα των θανάτων από υπερδοσολογία στη χώρα μας. Το σημαντικότερο βήμα ωστόσο έχει γίνει και δεν είναι άλλο από την πλήρη διεύρυνση του πλαισίου χορήγησης της ναλοξόνης από όλους. Σήμερα το αντίδοτο στο θάνατο είναι διαθέσιμο και δίνει τη δυνατότητα να μηδενίσουμε την απώλεια ανθρώπινης ζωής από υπερδοσολογία. Από την ημέρα διεύρυνσης του πλαισίου χορήγησης της ναλοξόνης, έχουν σωθεί περισσότερες από 120 ζωές σε δομές του ΟΚΑΝΑ και στο πεδίο» σημείωσε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ Συργκάνη.
«Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε σε αυτό η δημιουργία του πρώτου Χώρου Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ) στην Αθήνα, όπου σε 69 περιπτώσεις έγινε πρόληψη πιθανής υπερδοσολογίας, μέσω στενής παρακολούθησης από το εξειδικευμένο προσωπικό του ΧΕΧ, ενώ σε 56 περιπτώσεις υπερδοσολογίας χορηγήθηκε εισπνεόμενη ναλοξόνη, προλαμβάνοντας πιθανή απώλεια ζωής των ωφελούμενων εξαιτίας της χρήσης. Η ανάγκη για δημιουργία ενός αντίστοιχου χώρου και στην πόλη της Θεσσαλονίκης είναι μεγάλη και ο ΟΚΑΝΑ έχει προχωρήσει στην δημιουργία ενός Κινητού ΧΕΧ. Οι θεραπευτικές επιλογές, υπάρχουν, το ζήτημα είναι οι άνθρωποι αυτοί να μπορούν να είναι ενημερωμένοι και να γνωρίζουν τις επιλογές αυτές. Για αυτό το λόγο ο ΟΚΑΝΑ έχει δώσει βάση στην άμεση πρόσβαση και στην εντατικοποίηση των δράσεων streetwork όπου καθημερινά στο πεδίο γίνεται ενημέρωση των ωφελούμενων για τις διαθέσιμες δομές και υπηρεσίες του Οργανισμού », καταλήγει η υπεύθυνη του τμήματος Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων του ΟΚΑΝΑ.
ΑΠΕ
