Κάνναβη και αλκοόλ είναι οι ουσίες που επιλέγουν οι έφηβοι ξεκινώντας τη χρήση τους, κατά μέσο όρο, από τα 14 τους χρόνια.
Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από την απολογιστική παρουσίαση του προγράμματος παρέμβασης για έφηβους/ες και νέους/ες με προβληματική χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών και εξαρτητικών συμπεριφορών που υλοποιείται από το Πρόγραμμα Εναλλακτικής Θεραπείας ΑΡΓΩ που παρουσιάστηκε στην ημερίδα «Ιχνηλατώντας Νέες Υπηρεσίες στο Πεδίο της Απεξάρτησης», που διοργανώνει το ΑΡΓΩ στο ΚΕΔΕΑ (κόκκινο κτίριο ΑΠΘ).
Όπως τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το μέλος της θεραπευτικής ομάδας του προγράμματος Όλγα Κεχαγιά, στο πρόγραμμα παρέμβασης προσέρχονται νέοι και νέες με μέσο όρο ηλικίας τα 17,5 χρόνια και με ηλικία έναρξης χρήσης ουσιών τα 14. «Οι ωφελούμενοι έφηβοι στο πρόγραμμα που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2021 ήταν 14 για εκείνη τη χρονιά, 59 για το 2022 και μέχρι στιγμής φέτος, οι ωφελούμενοι είναι 37», διευκρίνισε, παρατηρώντας ότι αυξάνονται οι ανάγκες για συμβουλευτική από γονείς.
Το πρόγραμμα είναι χρηματοδοτούμενο από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία 2014 – 2020», Άξονας Προτεραιότητας «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας – ΕΚΤ» και συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Απευθύνεται σε έφηβους και νεαρούς ενήλικες (12 – 21 ετών) με προβληματική χρήση ουσιών ή εξαρτητικών συμπεριφορών καθώς και τις οικογένειές τους και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εξατομικευμένη θεραπευτική παρέμβαση και συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη για μείωση και διακοπή της χρήσης ουσιών ή εξαρτητικών συμπεριφορών.
Μεγάλο κενό στις νέες μορφές εξάρτησης
«Το Πρόγραμμα παρέμβασης για έφηβους και νέους με προβληματική χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών και εξαρτητικών συμπεριφορών, ήρθε κατά τη γνώμη μας να συμπληρώσει ένα μεγάλο κενό που υπήρχε στις υπηρεσίες απεξάρτησης της πόλης ως προς τον εφηβικό και νεανικό πληθυσμό και τις νέες μορφές εξάρτησης, κλείνοντας ένα μεγάλο κεφάλαιο μιας αρνητικής συνθήκης για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Η πόλη να έχει ανεπτυγμένες σειρά προτάσεων υποστήριξης και θεραπείας για ενήλικες εξαρτημένους, αλλά να αδυνατεί να λειτουργήσει και να προσφέρει υπηρεσίες για έφηβους και νέους, πλην του Προγράμματος Εφήβων ΑΝΑΔΥΣΗ του ΚΕΘΕΑ που και αυτό υπάρχει, λειτουργεί και επιβιώνει “ διά πυρός και σιδήρου”», τόνισε από την πλευρά του, στην εισήγησή του στην ημερίδα, ο επιστημονικά υπεύθυνος του ΠΕΘΕΑ ΑΡΓΩ Στέλιος Γκιουζέπας.
Σχολίασε, μάλιστα, πως όταν απουσιάζουν τέτοιου είδους υπηρεσίες από δημόσιους και αναγνωρισμένους επίσημα θεραπευτικούς φορείς, «το κενό των υπηρεσιών που δημιουργείται έρχεται να καλύψει η κακώς εννοούμενη, προβληματική και παράνομη ιδιωτική πρωτοβουλία, τα περίφημα treatment, που ανθούν στην πόλη της Θεσσαλονίκης και που μετά τον ενήλικο πληθυσμό “ άνοιξαν” τις πόρτες τους και στον εφηβικό και νεανικό πληθυσμό “ προσφέροντας” αμφιβόλου έως και κακίστης μορφής υπηρεσίες και εμπειρίες απεξάρτησης».
Στην ημερίδα θα παρουσιάστηκε και το πρόγραμμα υποστήριξης της απασχολησιμότητας απεξαρτημένων ατόμων ΣΤΗΡΙ-ΖΩ. Σύμφωνα με την ψυχολόγο, διδάκτορα κοινωνικής κλινικής ψυχολογίας του ΑΠΘ, σύμβουλο εκπαίδευσης και εργασίας στο ΠΕΘΕΑ ΑΡΓΩ Ειρήνη Γρηγοριάδου, το ΣΤΗΡΙ-ΖΩ έχει στόχο να σταθεί αρωγός στο πλάι των μελών του Προγράμματος ΑΡΓΩ αλλά και των μελών κάθε άλλου προγράμματος απεξάρτησης στην περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, σε όλη την απεξαρτητική τους διαδρομή. Είναι μια υπηρεσία κοινωνικής και ψυχολογικής υποστήριξης με έμφαση στην εκπαίδευση και στην απασχολησιμότητα των απεξαρτημένων ατόμων και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία 2014 – 2020».
Ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες-χρήστες ουσιών
Κάνναβη και χάπια -κυρίως ένα συγκεκριμένο ψυχιατρικό-νευρολογικό φάρμακο- είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα στους ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες, οι οποίοι διαβιούν σε αστεγία ή επισφάλεια και είναι χρήστες ουσιών, όπως προκύπτει από στοιχεία της κοινωνικής μη κυβερνητικής οργάνωσης ΑΡΣΙΣ.
Τα στοιχεία αυτά θα παρουσιάσει στην ημερίδα η Ιωάννα Συμεωνίδου, ψυχολόγος και υπεύθυνη παιδικής προστασίας- Streetworker της ομάδας της ΑΡΣΙΣ, που δραστηριοποιείται από το 2017 με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.
«Από το 2017 έως το 2021 είχαμε κυρίως ανήλικους χρήστες από το Μαρόκο, την Αλγερία και το Αφγανιστάν, οι οποίοι κινούνταν σε διάφορες περιοχές του κέντρου της Θεσσαλονίκης και έκαναν χρήση κάνναβης και χαπιών. Από το 2021 και μετά διαπιστώσαμε αύξηση των ανήλικων αγοριών- χρηστών από το Αφγανιστάν και γενικότερα, δυσκολία παραμονής στις δομές προστασίας λόγω της χρήσης», ανέφερε η κ. Συμεωνίδου. Όσο για το πώς προμηθεύονται τις ουσίες, η κ. Συμεωνίδου αναφέρει ότι κάποια ανήλικα αγόρια εκδίδονται (sex working), αν και τα ίδια δύσκολα το παραδέχονται στους streetworkers που τα προσεγγίζουν ή κάνουν διακίνηση ουσιών.
Αλλαγή του προφίλ του εξαρτημένου
Για τον επιστημονικά υπεύθυνο του ΠΕΘΕΑ ΑΡΓΩ, όλες οι προτάσεις που εντάσσουν τους εξαρτημένους συνανθρώπους μας στο σύστημα παροχής φροντίδας, υποστήριξης και θεραπείας είναι χρήσιμες και αναγκαίες σε μια ευνομούμενη πολιτεία.
«Οφείλουμε να αρχίσουμε να συζητάμε και στην Ελλάδα ανοιχτά ότι η βεβαιότητα αντιμετώπισης του ζητήματος της εξάρτησης με βάση τις πολιτικές μείωσης της βλάβης και την προσέγγιση της υποκατάστασης φτάνει στο τέλος της και επιστρέφουμε σε μια θολή και ρευστή εποχή αναφορικά με τις υπηρεσίες απεξάρτησης», τόνισε, εξηγώντας ότι οι λόγοι είναι ο ανακυκλώσιμος, στις υπηρεσίες απεξάρτησης, πληθυσμός εξαρτημένων από οπιούχα, η δραματική μείωση του ποσοστού των εξαρτημένων από οπιούχα στην Ευρώπη, η αύξηση του ποσοστού των εξαρτημένων από άλλες ουσίες (κάνναβη, κοκαΐνη, αμφεταμίνες), για τις οποίες δεν υπάρχουν υποκατάστατα, η αύξηση του ποσοστού των ανθρώπων με εξαρτητικές συμπεριφορές, όπως τζόγος, διαδίκτυο, gaming και τέλος η δραματική αλλαγή του προφίλ του εξαρτημένου.
«Έχουμε λοιπόν από τη μια πλευρά, έναν διαρκώς γηράσκων και ανακυκλώσιμο, στις υπηρεσίες απεξάρτησης, πληθυσμό εξαρτημένων από οπιούχα και από την άλλη, μια νέα γενιά εξαρτημένων από άλλες νέες ή μη ουσίες και εξαρτητικές συμπεριφορές, για την οποία οι υπηρεσίες που σήμερα προσφέρουμε είναι -τολμώ να πω- αναχρονιστικές, μη ελκυστικές, μη ενδεδειγμένες και πιθανά μη επωφελείς», κατέληξε ο κ. Γκιουζέπας.
ΑΠΕ
