Ἀγαπητοί ἀδελφοί,
Ἑορτάζοντες τό Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ, ἤτοι τήν ἔνδοξη Κοίμηση τῆς Θεοτόκου καί τήν Μετάστασή Της στούς οὐρανούς, ψάλλουμε, μέ τό στόμα τοῦ ὑμνογράφου Κοσμᾶ τοῦ Ποιητῆ:
«Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν σοί, Παρθένε ἄχραντε· παρθενεύει γάρ τόκος καί ζωήν προμνηστεύεται θάνατος· ἡ μετά τόκον Παρθένος καί μετά θάνατον ζῶσα, σώζοις ἀεί, Θεοτόκε, τήν κληρονομίαν Σου».
Δηλαδή, «νικήθηκαν τά ὅρια τῆς φύσης, σέ σένα ἄχραντε Παρθένε. Γιατί κατά τήν γέννηση τοῦ Υἱοῦ σου παραμένεις Παρθένος, καί μέ τόν θάνατο προμνηστεύεσαι τήν ζωή. Ἐσύ πού εἶσαι Παρθένος μετά τήν γέννηση καί εἶσαι ζωντανή μετά τόν θάνατο, νά σώζεις πάντοτε, Θεοτόκε, τήν κληρονομία σου».
Εἶναι ἕνας λαμπρός ὕμνος, πού καί αὐτός μόλις μπορεῖ νά ἀγγίξει τήν μεγαλωσύνη τῆς Θεοτόκου.
Σχολιάζοντας ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τόν ὕμνο αὐτόν, ἀναφέρεται στά ὅρια τῆς φύσης πού νικήθηκαν στήν Θεοτόκο. Ἕνα ὅριο τῆς φύσης εἶναι νά καταργεῖται ἡ παρθενία τῆς γυναίκας πού γεννᾶ παιδί. Στήν περίπτωση τῆς Θεοτόκου δέν συνέβη αὐτό. Ὁ Χριστός γεννήθηκε, δίχως νά καταργηθεῖ ἡ παρθενία τῆς Θεοτόκου, ἀφοῦ ὁ Χριστός δέν πληγώνει, ἀλλά θεραπεύει τόν ἄνθρωπο.
Ὅριο τῆς φύσης εἶναι ἡ γυναίκα νά κυοφορεῖ μέ κόπο καί μέ βάρος καί νά γεννᾶ μέ πόνο. Οὔτε αὐτό συνέβη στήν Κυρία Θεοτόκο. Ὁ Χριστός δέν προκάλεσε βάρος στήν Παναγία, οὔτε πόνο κατά τήν γέννησή Του. Ἡ Κυρία Θεοτόκος βάστασε ἀκόπως καί γέννησε ἀπόνως τόν Χριστό.
Ἐπίσης, ὅριο τῆς φύσης εἶναι, μετά τόν θάνατο, ἤτοι μετά τήν ἔξοδο τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα, τό σῶμα νά διαλύεται στά ἐξ ὧν συνετέθη. Οὔτε αὐτό συνέβη στήν Παναγία, ἀφοῦ τό σῶμα της δέν διεφθάρει, ἀλλά παρέμεινε ἀναλλοίωτο καί μετατέθηκε στόν οὐρανό ἀπό τόν Υἱό Της.
Ἄς σημειωθεῖ, ὅτι τά ὅρια τῆς φύσης νικήθηκαν ἀπό τήν Θεοτόκο, ὄχι ἐπειδή ἡ φύση εἶναι δῆθεν ἀντίπαλος τοῦ ἀνθρώπου, ἐμπόδιό του καί ἐχθρός του. Ἡ φύση κτίσθηκε καλή ἀπό τόν Θεό Δημιουργό. Δέν νικήθηκε ἀπό τήν Θεοτόκο ἡ φύση πού δημιούργησε ὁ Θεός, ἀλλά ἡ φύση πού δουλώθηκε στήν φθορά καί τόν θάνατο, μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων. Ἡ Κυρία Θεοτόκος νίκησε τήν φθορά καί τόν θάνατο, τά ὅρια τοῦ πεπτωκότος κόσμου, στόν ὁποῖο ζοῦμε ὡς ἐξόριστοι.
Καί ὑμνώντας τήν Κυρία Θεοτόκο, Τήν παρακαλοῦμε, μαζί μέ τόν θεῖο ὑμνογράφο, νά σώζει τήν κληρονομία της, δηλαδή ἐμᾶς τούς Χριστιανούς, ἀφοῦ ἡ κληρονομία τοῦ Χριστοῦ εἶναι καί κληρονομία τῆς Θεοτόκου.
Σωτηρία, δέ, τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἕνωσή του μέ τόν Θεό, μέ τήν ἄκτιστη Χάρη Του, ἡ θέωσή του, μέσα ἀπό τόν δρόμο τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, μέσα ἀπό τήν ὁδό τῆς μετάνοιας, τῆς καθαρότητας καί τοῦ φωτισμοῦ.
Αὐτό θά συμβεῖ, μέ τίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου, ἀφοῦ ἀκολουθήσουμε μέ ἀγάπη καί ἔμπνευση τό παράδειγμά της.
Ποιό εἶναι τό παράδειγμά της;
Διατήρησε, ἡ Κυρία Θεοτόκος, τήν παρθενία της, καί τήν σωματική καί τήν ψυχική παρθενία, ἀφοῦ ἦταν ἀμόλυντη καί στό σῶμα καί στήν ψυχή.
Διατήρησε ἡ Θεοτόκος τήν ἐλπίδα της στόν Ἀναστάντα Χριστό, ἀφοῦ Τόν εἶδε μετά τήν Ἀνάστασή Του καί ὁ Χριστός τήν ἔλαβε μαζί Του, ψυχῇ τε καί σώματι, ζωντανή, ἀεί πρεσβεύουσα γιά τόν κόσμο πού τόσο ἀγαπᾶ.
Καί ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί καλούμαστε, κατά ἀναλογία καί κατά δύναμη, νά διατηροῦμε καθαρή τήν ψυχή ἀπό κακούς λογισμούς καί ἐμπαθεῖς εἰκόνες. Αὐτή ἡ εὐλογημένη ἐργασία πού ὀνομάζεται νήψη, ἐγρήγορση, πού κάνει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἤ παιδική ἤ ἀγγελική.
Καλούμαστε νά διατηροῦμε τήν παρθενία ἤ τήν σωφροσύνη τοῦ σώματός μας, ζώντας τήν ζωή τῆς ἁγνότητας. Καί ἡ σωφροσύνη νά συνδέεται μέ ἕνα ἄλλου εἴδους ἀφιέρωση, ἤτοι τήν γέννηση καί ἀνατροφή τῶν παιδιῶν.
Καλούμαστε, ἀκόμη, νά ὑπερβοῦμε τόν θάνατο, μέ τήν ἐλπίδα καί τήν γεύση τῆς αἰωνιότητος καί τῆς ἀθανασίας, μετέχοντας ἀκατακρίτως στά ζωοποιά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ζοῦμε σέ μιά ἐποχή, πού ἀπαξιώνονται οἱ ἀρετές τῆς παρθενίας ἤ τῆς σωφροσύνης, καί διαφημίζεται μέ κάθε μέσον ἡ ζωή τῆς φιλαυτίας καί τῆς φιληδονίας, ἡ ὁποία μάλιστα χαρακτηρίζεται ὡς προσωπική ἐλευθερία.
Ζοῦμε σέ μιά ἐποχή ἀπελπισίας ὡς πρός τήν αἰωνιότητα, ἀφοῦ ἡ αἰωνιότητα φαντάζει στούς ἀνθρώπους πού δέν ἔχουν γευθεῖ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ὡς «μιά ἀνούσια παράταση τῆς πλήξης», καί ὁ θάνατος ἀποτελεῖ τό τέλος τῆς ζωῆς καί κάθε συνειδητότητας.
Τά βασανιστικά ὅρια αὐτῆς τῆς φίλαυτης ἐποχῆς καί αὐτοῦ τοῦ ἀπελπισμένου κόσμου καλούμαστε νά νικήσουμε καί ἐμεῖς, μέ τίς πρεσβεῖες τῆς Κυρίας Θεοτόκου.
Ἐφόσον ὁ Χριστός ποθεῖ τήν ἕνωσή Του μαζί μας· ἐφόσον ἡ Κυρία Θεοτόκος ποθεῖ τήν ἕνωσή μας μέ τόν Χριστό· ἄν καί ἐμεῖς ποθοῦμε τό ἴδιο, δέν ὑπάρχει τότε δύναμη πού θά μᾶς ἐμποδίσει στό ποθούμενο.
«Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν σοί Παρθένε ἄχραντε».
Βοήθησέ μας νά νικήσουμε καί ἐμεῖς τόν κόσμο καί τήν ματαιότητα, Κυρία Δέσποινα Θεοτόκε καί νά ἐφαρμόζουμε τίς ἐντολές τοῦ Υἱοῦ Σου, τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Μέ θερμές εὐχές
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος
