Το Giati Oxi είναι το μακροβιότερο ελληνικό podcast και η Δέσποινα Κανάκογλου βρίσκεται στο τιμόνι του από το 2016.
Μιλήσαμε για πένθος, απώλεια και τον παραγνωρισμενο θρήνο σε ένα επεισόδιο βαρύ, αλλά πέρα για πέρα αληθινό που μας αφορά όλους και όλες.
Βασίλης Κιοσσές – Προσωποκεντρικος Ψυχοθεραπευτης, ΛΟΑΤΚΙ+ Ψυχοθεραπεία, Ιατρικός Εκπαιδευτής
Listen to “Απώλεια, Πένθος & Παραγνωρισμένος Θρήνος – Βασίλης Κιοσσές” on Spreaker.
- Σαν κοινωνίες κάνουμε τα πάντα για να “κρύψουμε” το πένθος και τον θάνατο, ενώ ταυτόχρονα κάνουμε τα πάντα για να τον παρατείνουμε. Όλη η επιστήμη βασίζεται στο πώς θα καθυστερήσει η απώλεια. Και ακριβώς επειδή η επιστήμη προχωρά με ταχείς ρυθμούς, μας είναι αδιανόητο πώς είναι δυνατόν να πεθαίνει κάποιος σε νεαρότερη ηλικία από αυτή που πιθανόν να ήταν αναπόφευκτο.
- Το πένθος λειτουργεί αθροιστικά, δηλαδή το ένα πένθος μπορεί να βιωθεί σε ένα επόμενο, γεγονός που είναι σύνηθες σε περιπτώσεις όπου δεν έχουμε πενθήσει με τον τρόπο που θα θέλαμε, αν δεν έχουμε πενθήσει ανοιχτά και αυθεντικά. Τότε, μερικές φορές, μοιάζει ένας άνθρωπος να καταρρέει μπροστά σε μία φαινομενικά “μικρή” απώλεια που μπορεί να βιώσει, ενώ στην πραγματικότητα δεν καταρρέει για αυτή καθαυτή τη στιγμή, αλλά και για όλες τις προηγούμενες στις οποίες δεν είχε επιτρέψει στον εαυτό του να καταρρεύσει.
- Απώλεια μπορεί να βιώνουμε ακόμη και αν κάτι αλλάζει για το καλύτερο. Δεν είναι απαραίτητο να μας έχει συμβεί κάτι οδυνηρό για να “πενθήσουμε”.
- Το πένθος αποτελεί μία απολύτως προσωπική διεργασία για τον καθένα και την καθεμιά, δεν ακολουθεί γραμμική διαδικασία και είναι δυνατόν να βιώνεται με την ίδια ένταση ανά πάσα χρονική στιγμή. Αυτό που αλλάζει με τον καιρό είναι ο χρόνος που επανερχόμαστε, όπως επίσης και τα διαστήματα ανάμεσα στα οποία το βιώνουμε ξανά.
- Ο τρόπος με τον οποίο θα πενθήσουμε επηρεάζεται από παράγοντες όπως:
- Ποιος είναι ο άνθρωπος που έφυγε και τι σημαίνει για το άτομο που πενθεί
- Η φύση, η ένταση του συναισθηματικού δεσμού και η ασφάλεια που μας δημιουργούσε το πρόσωπο αυτό
- Η ύπαρξη ή όχι αμφιθυμίας και συγκρούσεων στη σχέση
- Η κοινωνική υποστήριξη
- Η συνοδεία επιπλέον αλλαγών στη ζωή μας
- Άλλοι στρεσογόνοι παράγοντες
- Η θλίψη που προκύπτει από το πένθος είναι μία απολύτως φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού. Ίσως, το κλάμα να μην είναι η μοναδική αντίδραση, ώστε να πενθήσει κάποιος. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ένας αποδεκτός και “κατάλληλος” τρόπος να πενθήσει κανείς. Οι κοινωνικοί κανόνες είναι αυτοί που μας βαραίνουν με τα “πρέπει” που συνοδεύουν την απώλεια και την έκφραση του συναισθήματος που μας προκαλεί.
- Υπάρχουν σχέσεις στις οποίες η κοινωνία επιτάσσει την μη αναγνώριση του πένθους, όπως: Αμβλώσεις, αποβολές εμβρύων, θάνατος σε σχέση υιοθεσίας, κατοικίδια, εξαφανίσεις, ομόφυλες σχέσεις, εξωσυζυγικές σχέσεις, πρώην σχέσεις, γηραιότερης ηλικίας το άτομο που πεθαίνει.
- Όταν δεν μιλάει το στόμα, μιλάει το σώμα. Ακόμη και σε περιπτώσεις όπου το άτομο δεν έχει αναγνωρίσει την απώλεια και δεν έχει βιώσει το πένθος που τη συνοδεύει, θα έρθει εκείνη η στιγμή που όλο αυτό το εγκλωβισμένο συναίσθημα θα βρει τον τρόπο και θα βιωθεί και μάλιστα, μπορεί να συμβεί αθροιστικά και σε κάποια χρονική στιγμή που δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Ενδεχομένως, να υπάρξει ακόμη και ολική κατάρρευση του ατόμου, τόσο σωματική, όσο και ψυχολογική, που μπορεί να συνοδεύεται από σωματικούς πόνους, ευερεθιστότητα, κόπωση, νευρικότητα, έντονη ανησυχία κ.α.
- Το υποστηρικτικό μας περιβάλλον αποτελεί την πρώτη πηγή ενδυνάμωσης σε περιπτώσεις που βιώνουμε πένθος. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό και, για οποιονδήποτε λόγο, δεν νιώθουμε πως περιστοιχιζόμαστε από ένα τέτοιο πλαίσιο, μπορούμε πάντοτε να απευθυνθούμε στους ειδικούς επιστήμονες (ψυχολόγοι, ψυχοθεραπευτές, ψυχίατροι), προκειμένου να βοηθηθούμε.
