Είχα την τιμή και τη χαρά να συναντήσω την τελευταία απόγονο μίας σπουδαίας οικογένειας αποδήμων Κλεισουριέων στη Σερβία, την ιατρό Slobodanka Veriga, η οποία με μεγάλη προθυμία μου περιέγραψε την ιστορία των προγόνων της και μου εμπιστεύθηκε παλαιά έγγραφα, φωτογραφίες και οικογενειακά αντικείμενα, που πέρασαν στα χέρια της από γενιά σε γενιά και με ιδιαίτερη ευλάβεια, σεβασμό και φροντίδα φυλάσσονται στην οικία της στο Βελιγράδι.
Το σπουδαιότερο εξ αυτών είναι το έγγραφο παραχώρησης αυστροουγγρικής υπηκοότητας στον προπάππο της Γιάγκο Βερίγκα το 1811 από τις κρατικές αρχές του Πάντσεβο, στο οποίο μνημονεύεται ο τόπος καταγωγής του, η Κλεισούρα της Μακεδονίας.
Ήταν αυτό που μου προξένησε τη μεγαλύτερη εντύπωση και τράβηξε το ενδιαφέρον μου εξ αρχής. Το περιεργάστηκα με ενθουσιασμό, μετέγραψα το κείμενό του και το φωτογράφισα.
Σήμερα το παρέλαβα αναπάντεχα μέσω του ανιψιού της Saša με την υπόσχεση να λάβει τη θέση που του αρμόζει στο υπό ανακαίνιση Εθνολογικό Λαογραφικό Μουσείο Κλεισούρας και να αποτελέσει τεκμήριο της πολιτιστικής, κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της ιδιαίτερης πατρίδας μας κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.
Όταν σου εμπιστεύονται τέτοια πολύτιμα οικογενειακά κειμήλια, σε κυριεύουν ανάμικτα αισθήματα υπερηφάνειας, συναισθηματικής φόρτισης και ταυτόχρονα μεγάλης ευθύνης για τη διαφύλαξη και την ανάδειξή τους.
Τα ιστορικά αυτά τεκμήρια αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα της κοινωνικής ανέλιξης και καταξίωσης των Κλεισουριέων στους τόπους εγκατάστασής τους σε μεγάλα αστικά κέντρα της Βαλκανικής και της Κεντρικής Ευρώπης.
Συνάμα συντελούν με καθοριστικό τρόπο στη διάσωση, διατήρηση και διάδοση της ιστορικής μνήμης, αποτελώντας υπόμνηση του καθήκοντος και της ευθύνης της παρούσας και των μελλοντικών γενεών της Κλεισούρας. Με οδηγό την ιστορία, την παράδοση και τον σεβασμό στην κληρονομιά μας, οφείλουμε να τιμούμε τους προγόνους, τις ρίζες, την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Για να μπορέσεις εξάλλου να εξερευνήσεις το αύριο, πρέπει να ξέρεις το χθες.
Νικόλαος Σιώκης
