Έφυγε από κοντά μας ο καθηγητής ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Ευστάθιος (Στάθης) Πελαγίδης, σε ηλικία 88 ετών, έχοντας μεγάλη προσφορά στην ανάδειξη της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού, αλλά και του ελληνισμού της Μακεδονίας, με τη συγγραφή δεκάδων έργων και επιστημονικών διαλέξων.
Ο Ευστάθιος (Στάθης) Πελαγίδης, άφησε την τελευταία του πνοή μετά από σύντομη ασθένεια σήμερα Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2024 στη Θεσσαλονίκη, η εξόδιος ακολουθία θα ψαλεί την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2024, στις 9 το πρωί από τον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην οδό Δελφών στην Ανατολική Θεσσαλονίκης, ενώ η ταφή του θα γίνει στην γενέτειρά του, την Οινόη Καστοριάς, στο χωριό που είδε το φως της ζωής, το 1936.
Ο Ευστάθιος (Στάθης) Πελαγίδης, ήταν καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, από το οποίο και συνταξιοδοτήθηκε, ήταν ενεργό μέλος μέχρι πρόσφατα στο διοικητικό συμβούλιο του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών, έχοντας διατελέσει αντιπρόδρος του Συνδέσμου, και ήταν ενεργό μέλος στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης.
Ο Ευστάθιος (Στάθης) Πελαγίδης, ήταν συνεργάτης της εφημερίδας ΕύΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ, στα τεύχη του οποίου δημοσιεύθηκαν πολλές έρευνές του για την ιστορία του προσφυγικού ελληνισμού, των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας.
Οι έρευνες του Ευστάθιου (Στάθη) Πεγαλίδη, εστιάζονταν σε θέματα του προσφυγικού ελληνισμού κυρίως του ποντιακού και μικρασιατικού, ενώ πηγές από τις οποίες αντλούσε τα στοιχεία της έρευνάς του, ήταν, τα Βρετανικά Αρχεία, τα Αρχεία της Κοινωνίας των Εθνών, στη Γενεύη και τα Ιστορικά Αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας.
Ορισμένα από τα αυτοτελή ιστορικά του έργα είναι: «Το κρυπτοχριστιανικό ζήτημα στον Πόντο», «Προσφυγική Ελλάδα (1913-1930). Ο πόνος και η δόξα», «Η αποκατάσταση των προσφύγων στη Δυτική Μακεδονία (1923-1930)», «Από την Αιολίδα στην Παμφυλία. Ζωντανός και μνημειακός ελληνισμός», «Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα. 1200 χρόνια», «Ο ηρωικός Πόντος», «Ο μακεδονικός αγώνας στις περιοχές Καστοριάς και Φλώρινας», «Ο κώδικας της Μητροπόλεως Καστοριάς, 1665-1769» και πολλά άλλα.
Ασχολήθηκε ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα με τους Έλληνες αιχμαλώτους της Μικρασιατικής Καταστροφής και την τύχη τους, ενώ εξέδωσε και σχετικό βιβλίο, λίγο πριν το θάνατό του.
Είχε επίσης δημοσιεύσει πολλές έρευνες σε επιστημονικά περιοδικά, και είχε κάνει δημοσιεύσεις για το προσφυγικό πρόβλημα, με τους ομογενείς από την πρώην Σοβιετική Ένωση, έχοντας διοργανώσει προγράμματα ειδικών μαθημάτων, τόσο στο πανεπιστήμιο, όσο και σε συνεργασία με δήμους και συλλόγους.
Είχε δώσει διαλέξεις, τόσο στην Ελλάδα, αλλά και στην Αμερική, την Αυστραλία και την Ευρώπη, για την Μικρασιατικό και Ποντιακό Ελληνισμό, αλλά και για θέματα της Μακεδονίας.
