Αρνητική είναι η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το καθεστώς των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Η έκθεση κυκλοφόρησε χθες και αναφέρεται στη διαφθορά αλλά και στις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και πολιτικών με το παράνομο σύστημα Predator.
Ο νόμος προέβλεπε ποινικές κυρώσεις για αξιωματούχους που καταδικάστηκαν για διαφθορά και η κυβέρνηση γενικά εφάρμοσε αποτελεσματικά τον νόμο. Υπήρχαν κάποιες αναφορές για κυβερνητική διαφθορά.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση:
«Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (NTA) επέβλεψε την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (NACAP) για την περίοδο 2022-2025, διεξήγαγε έρευνες και παρακολούθησε την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων και τις δραστηριότητες πίεσης.
Στη Γενική Διεύθυνση της Μονάδας Οικονομικού και Οικονομικού Εγκλήματος του Υπουργείου Οικονομικών ανατέθηκαν υποθέσεις απάτης και διαφθοράς. Η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων διερεύνησε τη διαφθορά εντός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων για τα όργανα επιβολής του νόμου διερεύνησε εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς, που διαπράχθηκαν από τις αρχές επιβολής του νόμου. Το Ελεγκτικό Συνέδριο ήταν το ανώτατο οικονομικό δικαστήριο και όργανο ελέγχου όσον αφορά τη χρήση των δημοσίων πόρων.
Το 2022 η NTA έλαβε 3.513 καταγγελίες για εικαζόμενη διαφθορά, απάτη και κακοδιοίκηση (3.057 το 2021) και πραγματοποίησε 575 ελέγχους και επιθεωρήσεις (393 το 2021), εκ των οποίων οι 13 (21 το 2021) παραπέμφθηκαν για δίωξη. Υπήρξαν 32 καταδικαστικές αποφάσεις είτε σε εφετεία είτε σε πρωτόδικο επίπεδο (24 το 2021) και 15 αθωωτικές αποφάσεις (21 το 2021). Η φυλάκιση ανεστάλη σε 28 από τις 32 υποθέσεις καταδίκης.
Τον Φεβρουάριο το κοινοβούλιο ψήφισε νέο νόμο που συστηματοποιεί τη διαδικασία δήλωσης περιουσιακών στοιχείων. Τρεις μήνες νωρίτερα, ψήφισε νομοθεσία για την προστασία όσων κάνουν καταγγελίες, σύμφωνα με οδηγία της ΕΕ.
Ο νόμος για τους καταγγέλλοντες ανέθεσε στο NTA τη λήψη, τη διαχείριση και την παρακολούθηση καταγγελιών για διαφθορά. ο νόμος επέβαλλε γραπτούς, προφορικούς και διαδικτυακούς μηχανισμούς μέσω των οποίων οι υπάλληλοι του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα μπορούσαν να υποβάλουν ανησυχίες.
Οι πιο αξιοσημείωτες υποθέσεις διαφθοράς κατά τη διάρκεια του έτους αφορούσαν την αστυνομία. Στις 29 Ιανουαρίου, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ντογιάκος διέταξε τη διεξαγωγή προανάκρισης για δημοσίευμα Τύπου που καταγγέλλονταν διασυνδέσεις μεταξύ υψηλόβαθμων αστυνομικών και αρχηγών εγκληματικών συμμοριών.
Στις 29 Μαΐου, οι αρχές συνέλαβαν πέντε αξιωματικούς της συνοριακής αστυνομίας με κατηγορίες για συμμετοχή σε δίκτυο λαθρεμπορίας που έφερνε μετανάστες από την Τουρκία.
- Απάνθρωπη μεταχείριση
Σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία κρατουμένων στη φυλακή και μεταναστών και αιτούντων άσυλο από τις αρχές επιβολής του νόμου.
Γίνονται αναφορές για εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία και που στοχεύουν μέλη εθνικών ή φυλετικών μειονοτήτων.
Η ελληνική κυβέρνηση λάμβανε τακτικά μέτρα για τη διερεύνηση, τη δίωξη και την τιμωρία αξιωματούχων που διέπραξαν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είτε στις δυνάμεις ασφαλείας είτε σε άλλους τομείς της κυβέρνησης.
Υπήρξαν, ωστόσο, καταγγελίες από μη κυβερνητικούς οργανισμούς και διεθνείς οργανισμούς σχετικά με την αποτυχία της κυβέρνησης να διερευνήσει αποτελεσματικά τους ισχυρισμούς για επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο και να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν.
Το σύνταγμα και ο νόμος απαγορεύουν τέτοιες πρακτικές. Ωστόσο, υπήρξαν αναφορές για κακομεταχείριση και κακοποίηση από την αστυνομία και την ακτοφυλακή, εναντίον μεταξύ άλλων, μελών φυλετικών και εθνικών μειονοτήτων, μεταναστών χωρίς έγγραφα, αιτούντων άσυλο, διαδηλωτών και Ρομά.
Στις 11 Μαρτίου, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ανέφερε τη σύλληψη τεσσάρων αστυνομικών με την κατηγορία «βασανιστηρίων και άλλων αδικημάτων της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» αφού φέρεται να ξυλοκόπησαν κρατούμενο κατά τη διέλευση μεταξύ των σωφρονιστικών ιδρυμάτων.
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και διεθνείς οργανισμοί ανέφεραν ότι οι αρχές ξυλοκόπησαν μετανάστες και αιτούντες άσυλο, παίρνοντας τα έγγραφα, προσωπικά αντικείμενα και χρήματα τους.
Ορισμένες αναφορές ισχυρίστηκαν ότι οι αρχές άφησαν μετανάστες και αιτούντες άσυλο εγκλωβισμένους στο Αιγαίο ή στη χερσαία συνοριακή περιοχή του Έβρου χωρίς πρόσβαση σε τροφή, νερό ή ιατρική περίθαλψη.
- Ολοκαύτωμα
Ομάδες υπεράσπισης ανέφεραν ότι η χώρα δεν σημείωσε σημαντική πρόοδο στην επίλυση των αξιώσεων της εποχής του Ολοκαυτώματος, συμπεριλαμβανομένων των ξένων πολιτών, παρά τους υφιστάμενους νόμους και μηχανισμούς για την αποκατάσταση περιουσίας.
Ο Οργανισμός για την Αρωγή και την Αποκατάσταση των Εβραίων στην Ελλάδα, οντότητα δημοσίου δικαίου, διεκδίκησε περισσότερα από 100 ακίνητα που ανήκαν σε Εβραίους πριν από τον πόλεμο και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ως κρατικές εγκαταστάσεις.
- Αυθαίρετες ή παράνομες παρεμβάσεις
Το σύνταγμα και ο νόμος απαγόρευαν τέτοιες ενέργειες υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Δεν υπήρξαν αναφορές ότι η κυβέρνηση παρέλειψε να σεβαστεί αυτές τις απαγορεύσεις.
Για παράδειγμα, ο νόμος επέτρεπε παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής των πολιτών εάν προεγκριθεί τόσο από εισαγγελέα όσο και από εισαγγελέα εφετών.
Τον Δεκέμβριο του 2022, η κυβέρνηση ψήφισε νομοσχέδιο που προβλέπει ποινή φυλάκισης δύο ετών για χρήση, πώληση ή διανομή λογισμικών εμπορικής κατασκοπείας.
Μια έκθεση του Μαΐου από την Εξεταστική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη χρήση του Pegasus και ισοδύναμου λογισμικού κατασκοπείας παρακολούθησης διαπίστωσε ότι η χώρα δεν χρησιμοποιούσε λογισμικό υποκλοπής «ως μέρος μιας ολοκληρωμένης αυταρχικής στρατηγικής», αλλά χρησιμοποιούσε λογισμικό κατασκοπείας εναντίον «δημοσιογράφων, πολιτικών και επιχειρηματιών» και εξήγαγε τέτοιο λογισμικό σε χώρες με κακό ιστορικό στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κατά τη διάρκεια του έτους, δεν υπήρξαν νέες αναφορές για περιπτώσεις χρήσης λογισμικού κατασκοπείας.
Τον Ιούλιο, η Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων παρουσίασε ευρήματα που υποδηλώνουν ότι το 2022 το λογισμικό Predator είχε βρεθεί στις προσωπικές συσκευές τουλάχιστον 92 Ελλήνων.
Η Αρχή είπε ότι δεν είχε στοιχεία που να δείχνουν την προέλευση αυτών των προσπαθειών, αλλά πρόσθεσε ότι η έρευνα παραμένει σε εξέλιξη.
- Ελευθερία έκφρασης, συμπεριλαμβανομένου για μέλους του τύπου και άλλων ΜΜΕ
Το σύνταγμα και ο νόμος προέβλεπαν την ελευθερία της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Τύπου και άλλων μέσων ενημέρωσης, και η κυβέρνηση γενικά σεβάστηκε αυτό το δικαίωμα.
Ένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης, ένα αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα και ένα λειτουργικό δημοκρατικό πολιτικό σύστημα που συνδυάζονται για την προώθηση της ελευθερίας της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Τύπου.
Ωστόσο, εγχώρια και διεθνή πρακτορεία ανέφεραν ότι δημοσιογράφοι και μέσα ενημέρωσης αντιμετώπισαν πίεση για να αποφύγουν την κριτική της κυβέρνησης ή την αναφορά σκανδάλων.
Στις 12 Ιανουαρίου, η Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, Dunja Mijatović, προέτρεψε τις αρχές να διασφαλίσουν ότι «οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι δημοσιογράφοι θα μπορούσαν να εργάζονται με ασφάλεια και ελεύθερα».
Τον Μάιο, μια έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα ανέφερε ανησυχίες για υποκλοπές δημοσιογράφων, φερόμενους από τις υπηρεσίες πληροφοριών και μέσω του spyware Predator, συγκέντρωση ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης, κυβερνητικό έλεγχο των δημοσίων μέσων ενημέρωσης και βία κατά δημοσιογράφων, κυρίως όσων καλύπτουν διαμαρτυρίες και μετανάστευση.
- Ελευθερίες ειρηνευτικής συνέλευσης
Παρόλο που το Σύνταγμα και ο νόμος προέβλεπαν την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, τα δικαστήρια συνέχισαν να θέτουν νομικούς περιορισμούς σε ενώσεις αυτοπροσδιοριζόμενων εθνοτικών «Μακεδόνων» ή ενώσεις που περιλάμβαναν τον όρο «Τούρκοι» ως ενδεικτικό μιας συλλογικής εθνικής ταυτότητας.
Η «Τουρκική Ένωση Ξάνθης» με έδρα τη Θράκη συνέχισε να λειτουργεί χωρίς νομικό καθεστώς, βάσει απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2021 που αρνήθηκε την επίσημη εγγραφή της για «λόγους εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης».
- Διαρκείς λύσεις
Η κυβέρνηση δέχθηκε πρόσφυγες για επανεγκατάσταση, πρόσφερε πολιτογράφηση σε πρόσφυγες που διαμένουν στην επικράτειά της ή βοήθησε στην οικειοθελή επιστροφή τους στα σπίτια τους.
Οι απαιτήσεις πολιτογράφησης για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες περιλάμβαναν επτά χρόνια διαμονής. Η κυβέρνηση διεκπεραίωσε επίσης αιτήσεις οικογενειακής επανένωσης συγγενών των αιτούντων άσυλο σε άλλες χώρες.
Στις 29 Μαρτίου, η κυβέρνηση ψήφισε νομοθεσία που παρέχει 10ετή άδεια παραμονής σε ασυνόδευτους ανηλίκους που ενηλικιώθηκαν ενώ βρίσκονταν στη χώρα.
- Προσωρινή προστασία για Ουκρανούς
Από τις 30 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση είχε παράσχει προσωρινή προστασία σε 26.094 Ουκρανούς που διέφυγαν από τη ρωσική εισβολή.
Στις 4 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου ανακοίνωσε ότι η χώρα θα επεκτείνει το προσωρινό καθεστώς προστασίας για τους εκτοπισμένους Ουκρανούς για επιπλέον έξι μήνες.
- Κυβερνητική στάση απέναντι σε εικαζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Μια ποικιλία εγχώριων και διεθνών ομάδων ανθρωπίνων δικαιωμάτων λειτουργούσαν γενικά χωρίς κυβερνητικούς περιορισμούς.
Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήταν συχνά συνεργάσιμοι και ανταποκρίνονταν στις απόψεις αυτών των ομάδων, αν και αρκετοί οργανισμοί που εργάζονται σε θέματα μετανάστευσης συνέχισαν να αναφέρουν αδικαιολόγητες πιέσεις, συμπεριλαμβανομένων αδικαιολόγητων γραφειοκρατικών εμποδίων, αυξημένων οικονομικών ελέγχων, αγωγών για συκοφαντική δυσφήμιση, ποινικών κατηγοριών για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, κατασκοπεία και απάτη, καθώς και δημοσιεύματα στον Τύπο που στοχεύουν σκόπιμα ομάδες με κατασκευασμένους ισχυρισμούς.
- Βιασμός και ενδοοικογενειακή βία:
Μια έκθεση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για τη Δράση κατά της Βίας εναντίον των Γυναικών και την Ενδοοικογενειακή Βία της 14ης Νοεμβρίου αποκάλυψε ότι παρόλο που η χώρα είχε σημειώσει πρόοδο στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, εξακολουθούσαν να υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες, ιδίως όσον αφορά την προστασία των θυμάτων και χαμηλά ποσοστά καταδίκης, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις βιασμού.
Η έκθεση σημείωσε επίσης ότι τα θύματα βίας λόγω φύλου είχαν ανεπαρκή πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου.
- Διακρίσεις
Η κυβέρνηση επέβαλε αποτελεσματικά τους νόμους που προάγουν την ισότητα των φύλων, αν και σημειώθηκαν διακρίσεις, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα. Το 2022 υποβλήθηκαν 205 καταγγελίες για παραβίαση της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην εργασία.
- Άτομα με Αναπηρία
Τα άτομα με αναπηρία δεν μπορούσαν να έχουν επαρκή πρόσβαση στην εκπαίδευση, την απασχόληση, τα δημόσια κτίρια και τις μεταφορές σε ισότιμη βάση παρά τη νομοθεσία κατά των διακρίσεων.
Σύμφωνα με ΜΚΟ και οργανώσεις για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η κυβέρνηση δεν εφάρμοσε αποτελεσματικά ή με συνέπεια τις διατάξεις περί μη διάκρισης, αν και κατέβαλε προσπάθειες να παράσχει πληροφορίες σε προσβάσιμες μορφές.
Τα άτομα με αναπηρία συνέχισαν να έχουν κακή πρόσβαση σε δημόσια κτίρια, μέσα μεταφοράς και δημόσιους χώρους, αν και η πρόσβαση αυτή απαιτούνταν από το νόμο. Σε πολλές περιπτώσεις, οι θέσεις στάθμευσης για άτομα με ειδικές ανάγκες ήταν κάτω από το απαιτούμενο 5% και συχνά παρέκκλιναν από τις απαιτούμενες διαστάσεις.
ΜΚΟ ανέφεραν ότι οι αρχές αρνήθηκαν τη στέγαση και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε ασυνόδευτα παιδιά με αναπηρίες και προβλήματα ψυχικής υγείας μόλις έκλεισαν τα 18, με αποτέλεσμα πολλά άτομα να μείνουν άστεγα ή σε καταυλισμούς ακατάλληλους για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Σημείωσαν επίσης έλλειψη ιατρικού προσωπικού, ειδικών ψυχικής υγείας και διερμηνέων σε τέτοιες εγκαταστάσεις».
Πηγή: hellasjournal.com
