Θέσεις της Ομοσπονδίας στη Δημόσια Διαβούλευση του ΥΠΕΝ για τη Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για την προστασία των περιοχών Natura 2000 της Καστοριάς και των Πρεσπών
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία για το Περιβάλλον, τα Ζώα και το Κυνήγι «Νέμεσις» υποστηρίζει τις προτάσεις της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης, που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και αφορά την προστασία των περιοχών Natura 2000 της Καστοριάς και των Πρεσπών.
Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη προτείνει τη λήξη λειτουργίας των εκτροφείων μινκ στην ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς, αλλά και σε όλη τη χώρα καθώς και την αναστολή ίδρυσης νέων με ένα σαφές χρονοδιάγραμμα. Η κατάργηση των εκτροφείων προτείνεται να συνδυαστεί με ένα σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης για τη Δυτική Μακεδονία, καθώς τα εκτροφεία έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Όσον αφορά την εξάπλωση ξενικών – εισβολικών ειδών, όπως τα μινκ, η μελέτη υπογραμμίζει ότι αποτελεί σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα στην περιοχή των Πρεσπών. Επίσης, τονίζεται ότι τα μινκ έχουν επηρεάσει αρνητικά τα οικοσυστήματα της ευρύτερης περιοχής και ότι υπάρχει ανησυχία για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην τοπική πανίδα.
Παράλληλα, για το Πρόγραμμα “LIFE ATIAS”, που υλοποιείται από το 2019 και στοχεύει στην εξάλειψη του αμερικάνικου μινκ από την Καστοριά και τη Δυτική Μακεδονία επισημαίνεται, ότι η εξόντωση του μινκ δεν μπορεί να έχει νόημα εάν δεν κλείσουν τα εκτροφεία, τα οποία συνεχίζουν να αποτελούν πηγή διαφυγών.
Ένα θέμα που αναδεικνύει και η μελέτη στο Κεφάλαιο 2 είναι και η ρύπανση στον υδροφόρο ορίζοντα, καθώς για την λίμνη Καστοριάς η οικολογική ποιότητα των υδάτων καταγράφεται ως “ΜΕΤΡΙΑ”. Η μελέτη επίσης αναδεικνύει, όσον αφορά το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Καστοριάς 2015-2019, ότι οι πιέσεις και οι απειλές στο οικοσύστημα δημιουργούνται κυρίως από τις προτεινόμενες δράσεις ανάπτυξης της εκτροφής γουνοφόρων ζώων.
Ειδικότερα, όσον αφορά τις γεωργικές δραστηριότητες που προκαλούν σημειακή ρύπανση στην πηγή, σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα, αλλά και άλλες βιομηχανικές και εμπορικές δραστηριότητες και δομές, που προκαλούν διάχυτη ρύπανση σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα, η μελέτη αναφέρει ότι οι απειλές δημιουργούνται κυρίως από τις προτεινόμενες – στο Σχέδιο του Δήμου – δράσεις ανάπτυξης της εκτροφής γουνοφόρων ζώων.
Η «Νέμεσις» ζητά τον οριστικό τερματισμό των εκτροφείων γούνας και της περαιτέρω κρατικής χρηματοδότησης του κλάδου, σε ένα κλάδο που είναι το τέλος του είναι προδιαγεγραμμένο. Η ομοσπονδία υπογραμμίζει την ευρεία απόρριψη της εκτροφής γουνοφόρων ζώων στην Ευρώπη και επισημαίνει ότι 19 χώρες, μεταξύ των οποίων και 14 κράτη μέλη της ΕΕ, έχουν ήδη απαγορεύσει την εκτροφή γούνας.
Στις 7 Δεκεμβρίου 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε επίσημη απάντηση στο Fur Free Europe. Προτείνεται η απαγόρευση της εκτροφής γούνας και η διάθεση προϊόντων εκτροφής γούνας στην ευρωπαϊκή αγορά, ή εναλλακτικά άλλα μέτρα, μετά την αξιολόγηση της γνώμης της EFSA, που θα υποβληθεί έως τον Μάρτιο του 2025. Προβλέπεται επίσης η σταδιακή κατάργηση των κλουβιών για εκτροφή ζώων έως το 2027, γεγονός που θα οδηγήσει στον τερματισμό του κλάδου της γούνας στην ΕΕ.
Ωστόσο, η κυβέρνηση συνεχίζει με επιδοτήσεις και εγκρίσεις αδειών για νέες μονάδες-εκτροφεία, αντί να χρηματοδοτήσει τη δίκαιη μετάβαση αυτής της περιοχής σε άλλες βιώσιμες δραστηριότητες, καθώς ο κλάδος της γουνοποιίας δεν είναι οικονομικά βιώσιμος χωρίς κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες επιβαρύνουν το δη- μόσιο ταμείο.
Εκατομμύρια έχουν δοθεί από την κυβέρνηση ως ενίσχυση στον κλάδο όπως και απαλλαγές ΦΠΑ, ειδικά μετά την περίοδο της πανδημίας. Στην τρέχουσα συγκυρία, η κυβέρνηση προκήρυξε νέα έκτακτη επιχορήγηση ύψους 3,55 εκατ. ευρώ για τις επιχειρήσεις γουνοποιίας σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Ανάπτυξης στις 26/9.
Μάλιστα, όπως υπογράμμισε η Βουλευτής Ν.Δ. Καστοριάς Μαρία Αντωνίου, «ο κλάδος της γουνοποιίας αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης τόσο της τοπικής όσο και της εθνικής μας οικονομίας και για το λόγο αυτό θα εξακολουθώ να καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια προς την κατεύθυνση της στήριξής του».
Η «Νέμεσις» θεωρεί αδιανόητη τη χρηματοδότηση ενός κλάδο, που συντηρείται μόνο με κρατικές ενισχύσεις και που επουδενί δεν αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης. Ένα κλάδο που θέτει σε κίνδυνο την υγεία και των ίδιων των εργαζομένων αλλά και της ευρύτερης περιοχής, που είναι περιβαλλοντικά επικίνδυνα επιβαρυντικός, οικονομικά και κοινωνικά προκλητικός και ηθικά απαράδεκτος σε έναν κόσμο που στρέφεται σε πράσινες βιώσιμες πρακτικές.
Αποδοκιμάζουμε τις ενέργειες της κυβέρνησης και ζητάμε την λήξη λειτουργίας των εγκαταστάσεων εκτροφής μινκ και την αναστολή ίδρυσης νέων εκτροφείων, κάτι που οι πολίτες της Ευρώπης επίσης επιθυμούν.
Επισημαίνουμε δε, ότι δεν λάβαμε καμία απάντηση στην επιστολή μας προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης υπόψη του Υφυπουργού κ. Δ. Σταμενίτη με τις προτάσεις μας και την έρευνα μας, όσον αφορά τους τρόπους μετάβασης που ακολούθησαν άλλα ευρωπαϊκά κράτη, η οποία και μας ζητήθηκε έπειτα από συνάντησή μας με τον Υφυπουργό.
Η «Νέμεσις» καλεί την Πολιτεία να προβεί άμεσα στη δίκαιη, οικολογική και ηθική μετάβαση σε βιώσιμους παραγωγικούς κλάδους, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος.
ΟΧΙ άλλες κρατικές ενισχύσεις – Βιώσιμη μετάβαση τώρα
Αναλυτικά τα σχόλια της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας για το περιβάλλον, τα ζώα, το κυνήγι ΝΕΜΕΣΙΣ στη Διαβούλευση ΕΔΜ για την περιοχή της Καστοριάς :
Η Νέμεσις η Πανελλήνια Ομοσπονδία για το περιβάλλον, τα ζώα, το κυνήγι συμφωνεί με τις προτάσεις της Ειδικής Περιβαλλοντικής μελέτης και ειδικά για το θέμα της λήξης λειτουργίας και αναστολής νέων ειδών εκτροφών μίνκ όπως αναφέρονται στο Κεφάλαιο 5 στις προτάσεις διαχείρισης καταθέτουμε τα σχόλια μας:
Ευζωία των ζώων
Υπάρχει και η ηθική διάσταση του θέματος, η οποία αφορά την καταφανή κακοποίηση των ζώων που εκτρέφονται αποκλειστικά για να γδαρθούν για τη γούνα τους. Ο τρόπος διατήρησης μινκ, ρακούν και άλλων ζώων όπως αλεπούδες και τσιντσιλά σε εκτροφεία έχει αρνητική επίδραση στην καλή διαβίωση αυτών των ζώων συνεπώς, η αλλαγή των συνθηκών και της διαχείρισης υπό την οποία διατηρούνται τα γουνοφόρα ζώα δεν οδηγεί αυτόματα σε βελτίωση ή εγγύηση καλής μεταχείρισης των ζώων. Ως εκ τούτου, η εκτροφή γούνας εξ’ ορισμού συνιστά σοβαρή απειλή για την ευζωία των ζώων.
Σύμφωνα με την οδηγία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 98/58/EC, η εκτροφή των ζώων για την γούνα τους πρέπει να απαγορευτεί: “Κανένα ζώο δεν πρέπει να εκτρέφεται, εκτός εάν αναμένεται ότι δε θα υπάρχουν επιζήμιες συνέπειες για την υγεία ή την ευζωία του ζώου, με βάση τον φαινότυπο ή τον γενότυπό του”. Όπως αναφέρεται σε έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την ευζωία σε γουνοφόρα ζώα σε φάρµες, τα εκτρεφόµενα µινκ ακρωτηριάζουν τις ουρές τους που προκύπτει απόµάσηµα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις µασούν ακόµη και τα άκρα τους. Η ψυχογενής αλωπεκία, που προκύπτει από υπερβολική αυτο-περιποίηση, έχει συνδεθεί µε άγχος σε µια ποικιλία ειδών. Τα δείγματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με τις γενικές διατάξεις της οδηγίας 98/58/EC του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ρύπανση στον υδροφόρο ορίζοντα
Ένα θέμα που αναδεικνύει και η μελέτη στο Κεφάλαιο 2 είναι και η ρύπανση στον υδροφόρο ορίζοντα καθώς για την λίμνη Καστοριάς, οι οικολογική ποιότητα των υδάτων καταγράφεται ως “ΜΕΤΡΙΑ”. Η μελέτη επίσης αναδεικνύει όσον αφορά το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Καστοριάς 2015-2019 ότι οι πιέσεις και οι απειλές στο οικοσύστημα δημιουργούνται κυρίως από τις προτεινόμενες δράσεις ανάπτυξης της εκτροφής γουνοφόρων ζώων. Ειδικότερα, όσον αφορά τις γεωργικές δραστηριότητες που προκαλούν σημειακή ρύπανση στην πηγή, σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα, αλλά και άλλες βιομηχανικές και εμπορικές δραστηριότητες και δομές που προκαλούν διάχυτη ρύπανση σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα η μελέτη αναφέρει ότι οι απειλές δημιουργούνται κυρίως από τις προτεινόμενες – στο Σχέδιο του Δήμου – δράσεις ανάπτυξης της εκτροφής γουνοφόρων ζώων
Η εκτροφή μινκ αποτελεί μορφή εντατικής εκτροφής με όλα τα περιβαλλοντικά προ- βλήματα που την χαρακτηρίζουν (απόβλητα εκτροφείων, μύγες, οσμές κτλ.), ενώ οι επιχειρήσεις επεξεργασίας γουνοδερμάτων χρησιμοποιούν ουσίες εξαιρετικά επικίνδυνες τόσο για την υγεία των κατοίκων όσο και του ευρύτερου οικοσυστήματος.
Τα πρόστιμα σε δεκάδες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του δέρματος και της γούνας είναι τα τελευταία χρόνια είναι πολλά και αφορούν σε παραβιάσεις –πολλές φορές μακροχρόνιες– της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που συνδέονται και με τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων. Επιπλέον, στο γνωστό ως το WATERGATE του Δισπηλιού αποδείχτηκε ότι οι κάτοικοι για αρκετά χρόνια στην περιοχή έπιναν μολυσμένο νερό.
Το τέλος της γούνας είναι προδιαγεγραμμένο
Η εκτροφή γουνοφόρων ζώων αποτελεί εγγενώς βάναυση πρακτική και απορρίπτεται ευρέως από τους πολίτες της ΕΕ. Η εκτροφή γούνας έχει ήδη απαγορευτεί σε 19 ευρωπαϊκές χώρες, 14 από τις οποίες είναι κράτη μέλη της ΕΕ.
Η Ε.Ε. προσανατολίστηκε στην κατεύθυνση αυτή, έπειτα από σφοδρές ηθικές αντιρ- ρήσεις των Ευρωπαίων πολιτών αλλά και μετά από μελέτες ετών που αποδεικνύουν τον εξαιρετικά αντι -οικολογικό χαρακτήρα της δραστηριότητας αυτής και της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από τα παραγόμενα λύματα , καθώς και τον επαπειλούμενων κινδύνων για τη δημόσια υγεία στον ενωσιακό χώρο, λόγω του αυξημένου κινδύνου μετάδοσης ζωονοσογόνων νοσημάτων. Πρόσφατη δημοσιευμένη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα εκτροφεία μινκ, ειδικότερα, θα πρέπει να κλείσουν προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία, καθώς και τα εμπλεκόμενα ζώα λόγω νέου ξεσπάσματος της γρίπης των πτηνών σε εκτροφεία γούνας στην Ευρώπη.
Στις 7 Δεκεμβρίου 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε επίσημη απάντηση στο Fur Free Europe. Προτείνεται η απαγόρευση της εκτροφής γούνας και η διάθεση προϊόντων εκτροφής γούνας στην ευρωπαϊκή αγορά, ή εναλλακτικά άλλα μέτρα, μετά την αξιολόγηση της γνώμης της EFSA που θα υποβληθεί έως τον Μάρτιο του 2025. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να καταργήσει σταδιακά τα κλουβιά στην εκτροφή ζώων σε ολόκληρη την ΕΕ έως το 2027, προδιαγράφοντας το μέλλον του κλάδου της γούνας.
Οικονομικός Παρασιτισμός
Ο κλάδος της γουνοποιίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες επιβαρύνουν το δημόσιο ταμείο και δεν οδηγούν σε βιώσιμη ανάπτυξη. Η πρόσφατη προκήρυξη από το Υπουργείο Ανάπτυξης για επιχορήγηση ύψους 3,55 εκατ. ευρώ στον κλάδο της γούνας υποδηλώνει την παράταση της λειτουργίας ενός κλάδου που είναι πλέον περιβαλλοντικά επιβλαβής και κοινωνικά απαράδεκτος.
Τέλος, ο οικονομικός παρασιτισμός του κλάδου από το κράτος, οι περιβαλλο- ντικές επιπτώσεις, ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, η κοινωνική αναταραχή γύρω από τη διατήρηση των μίνκ και οι αυξανόμενες ηθικές αντιρρήσεις για τη διατήρηση των ζώων για την παραγωγή γούνας απαιτούν τον τερματισμό της.
Ζητάμε την άμεση κατάργηση της δραστηριότητας και τη δίκαιη, οικολογική και ηθική μετάβαση σε παραγωγικούς κλάδους όπως προτείνονται στη Μελέτη.
ΟΧΙ άλλες κρατικές ενισχύσεις-Βιώσιμη μετάβαση τώρα
Η ανοιχτή μας επιστολή προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης υπόψην του Υφυπουργού κ. Δ. Σταμενίτη που κατατέθηκε από την ομοσπονδία μας με τις προτάσεις μας και την έρευνα μας όσον αφορά τους τρόπους μετάβασης που ακολούθησαν άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
https://www.facebook.com/100010833612318/posts/ pfbid0n4q9qENqyeVuQyuNASZa9pFyA6p7TcvFh84s6vtY6JchqNHE7CTW96va 3D3BRzPEl/?app=fbl
Πανελλήνια Ομοσπονδία ΝΕΜΕΣΙΣ
για το περιβάλλον, τα ζώα, το κυνήγι
