Λίγες μέρες απομένουν μέχρι τη διεξαγωγή των αμερικανικών εκλογών στις 5 Νοεμβρίου 2024. Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι θα κληθούν να επιλέξουν μεταξύ της υποψήφιας του Δημοκρατικού Κόμματος Κάμαλα Χάρις (Kamala Harris) και του υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ντόναλντ Τραμπ (Donald Trump) για την προεδρία και να αναδείξουν τους υποψηφίους που θα καλύψουν τις βουλευτικές έδρες στα δύο νομοθετικά σώματα του Αμερικανικού Κογκρέσου, 33 από τις 100 έδρες στη Γερουσία και το σύνολο των 435 εδρών στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Οι αμερικανικές εκλογές του 2024 θεωρούνται κρίσιμες και καθοριστικές για την πορεία που θα ακολουθήσει η Αμερική σε θέματα τόσο εσωτερικής όσο και εξωτερικής πολιτικής. Η ελληνοαμερικανική κοινότητα μπορεί να αποτελεί ένα πολύ μικρό ποσοστό (0,6%) του εκλογικού σώματος, αλλά η επιρροή της στα κέντρα λήψης αποφάσεων είναι υπολογίσιμη, ιδιαίτερα όσον αφορά θέματα που άπτονται των διμερών σχέσεων και των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Είναι κοινώς παραδεκτό ότι οι Ελληνοαμερικανοί ψηφοφόροι, όπως άλλωστε και οι ψηφοφόροι των άλλων εθνοτικών ομάδων που ζουν στην Αμερική (Εβραιοαμερικανοί, Αραβοαμερικανοί, Πολωνοαμερικανοί, Ινδοαμερικανοί, Λατινοαμερικανοί, Τουρκοαμερικανοί κ.ά.), πρωτίστως θα σταθμίσουν τις επιλογές τους με κριτήριο τη βελτίωση των συνθηκών ζωής τους στην Αμερική από τον έναν υποψήφιο ή τον άλλο. Ακολούθως, είναι πιθανόν να συνυπολογίσουν την επίδραση των ενεργειών των νέων ηγεσιών στις σχέσεις της Αμερικής με τη χώρα καταγωγής τους, αφού τα μέλη εθνοτικών ομάδων που ανήκουν στη δεύτερη ή τρίτη γενιά αισθάνονται και δηλώνουν πρωταρχικά Αμερικανοί.
Η μόνη περίπτωση να κατισχύσει στην εκλογική συμπεριφορά των μελών των εθνοτικών ομάδων το εθνοτικό κριτήριο έναντι του κριτηρίου που αφορά τις συνθήκες διαβίωσής τους είναι σε περιόδους κρίσεων ή πολεμικών συρράξεων. Σε αυτές τις συνθήκες, η ταύτιση των εθνοτικών ομάδων με τις/τους ομοεθνείς των αντιμαχόμενων πλευρών μπορεί να ωθήσει αρκετά από τα μέλη τους να «στείλουν με την ψήφο τους μήνυμα στους υποψηφίους για τα πολιτικά αξιώματα». Στην σημερινή συγκυρία, αυτό μπορεί να συμβεί για αρκετούς Εβραιοαμερικανούς και Αραβοαμερικανούς λόγω των παρατεταμένων συγκρούσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων στη Μέση Ανατολή.
Στην Αμερική διαβιούν 1.100.000 πολίτες ελληνικής καταγωγής (kalami.us, 2024). Η ανάλυση που ακολουθεί εστιάζει στις ελίτ ελληνικής καταγωγής και δη στις ενδεικτικές δράσεις κινητοποίησης μελών της ελίτ της ελληνοαμερικανικής κοινότητας για τις προεδρικές εκλογές. Εστιάζει, επίσης, στην αποτίμηση των πιθανών επιπτώσεων των ομοσπονδιακών βουλευτικών εκλογών (σε Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων) στα στενά προσδιορισμένα συμφέροντα της Ελλάδας και ευρύτερα του Ελληνισμού.
Η επιλογή να επικεντρωθεί η ανάλυση στις ελίτ υπαγορεύεται από μια σειρά διαπιστώσεων που αφορούν τη λειτουργία των φιλελεύθερων δημοκρατιών ανά τον κόσμο, προεξέχουσας ασφαλώς της περίπτωσης της Αμερικής. Στις σύγχρονες δημοκρατίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από οικονομικές και πολιτικές ανισότητες, όσοι ανήκουν στα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα είναι πολιτικά πιο δραστηριοποιημένοι από τους «απλούς» πολίτες, διότι ενδιαφέρονται να μετατρέψουν την οικονομική τους δύναμη σε πολιτική επιρροή (Καστοριάδης, 2000). Τα άτομα που διεκδικούν αξιώματα στα νομοθετικά σώματα, καθώς και αυτά που καταλαμβάνουν νευραλγικές θέσεις στο εκάστοτε κυβερνητικό σχήμα, προέρχονται στην πλειονότητά τους από τα ανώτερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα της κοινωνίας. Επιπρόσθετα, η εκλογή των πολιτικών στα νομοθετικά σώματα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική στήριξη που λαμβάνουν από ιδιώτες-χορηγούς. Τέλος, το φαινόμενο της αποξένωσης από την πολιτική και της αποχής από τις εκλογικές διαδικασίες είναι διάχυτο σε πολλές δυτικές κοινωνίες και επικεντρώνεται στη νεολαία, στους μικρομεσαίους επαγγελματίες και στους χαμηλόμισθους εργαζομένους.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά απεικονίζονται ανάγλυφα και στην αμερικανική κοινωνία. Τις τελευταίες δεκαετίες, το χάσμα των οικονομικών ανισοτήτων διευρύνεται. Συγκρίνοντας τον πλούτο των δύο «ακραίων» κατηγοριών, δηλαδή τον πλούτο που αντιστοιχεί στο 1% των αμερικανικών νοικοκυριών (νοικοκυριά που διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία άνω των 11 εκατομμυρίων δολαρίων) με τον αντίστοιχο που αναλογεί στο κατώτερο 50% των νοικοκυριών από το 1990 έως σήμερα, παρατηρούμε ότι, ενώ το δεύτερο τρίμηνο του 1990 οι δύο αυτές τάξεις είχαν η καθεμιά πλούτο που υπολογιζόταν στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, το δεύτερο τρίμηνο του 2024 η ψαλίδα πλούτου διευρύνθηκε σημαντικά. Έτσι, το 1% υπερβαίνει τα 20 τρισεκατομμύρια δολάρια και το κατώτερο 50% των νοικοκυριών συγκεντρώνει συνολικό πλούτο που ανέρχεται σε 10 τρισεκατομμύρια δολάρια (2024, www.federalreserve.gov). Οι αμερικανικές προεκλογικές εκστρατείες δίνουν στην εύπορη ανώτατη οικονομική τάξη της κοινωνίας την ευκαιρία να χρηματοδοτήσει τις καμπάνιες των υποψηφίων για πολιτικά αξιώματα, προσβλέποντας σε μεγαλύτερη πολιτική επιρροή. Τα χορηγούμενα ποσά διοχετεύονται στους υποψηφίους από ιδιώτες, επιχειρήσεις, ομάδες συμφερόντων και Επιτροπές Πολιτικής Δράσης (Political Action Committees-PACs).
Προεδρικές εκλογές
Η μάχη μεταξύ του διδύμου Χάρις – Γουόλς (Harris – Walz), που εκπροσωπεί τους Δημοκρατικούς, και του αντίστοιχου Τραμπ – Βανς (Trump – Vance) των Ρεπουμπλικάνων θα κριθεί από το εάν κάποιο από τα δύο δίδυμα καταφέρει να αναδείξει εκλέκτορες σε επτά (7) αμφίρροπες πολιτείες (battleground states), όπου η μάχη δίνεται «στήθος με στήθος» και κανένα από τα δύο κόμματα δεν έχει σαφές προβάδισμα. Οι Πολιτείες αυτές και ο αριθμός των εκλεκτόρων που αντιστοιχεί σε καθεμιά έχουν ως ακολούθως:
- Αριζόνα (11)
- Tζόρτζια (16)
- Μίσιγκαν (15)
- Νεβάδα (6)
- Βόρεια Καρολίνα (16)
- Πενσυλβάνια (20)
- Γουισκόνσιν (10)
Σε καθεμιά από αυτές τις Πολιτείες, όποιο κόμμα έχει την πλειοψηφία των ψήφων παίρνει με το μέρος του και όλους τους εκλέκτορες ανά Πολιτεία. Με άλλα λόγια, η προεδρία κρίνεται από το ποιο κόμμα θα συγκεντρώσει τουλάχιστον 270 εκλέκτορες από τους συνολικά 538, ανεξάρτητα αν έχει λάβει την πλειοψηφία της λαϊκής ψήφου σε όλη την επικράτεια. Όπως διαφαίνεται λοιπόν, το νικηφόρο δίδυμο θα κριθεί από τους 93 εκλέκτορες των επτά (7) αμφίρροπων Πολιτειών.
Σε επίπεδο οργανώσεων βάσης, μέλη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας έχουν δραστηριοποιηθεί για την υποστήριξη του διδύμου των Ρεπουμπλικάνων Τραμπ – Βανς μέσω της οργάνωσης Greeks for Trump (Έλληνες υπέρ του Τραμπ), η οποία ιδρύθηκε το 2016. Πρόσφατα, η εν λόγω οργάνωση πραγματοποίησε εκδήλωση στη Φιλαδέλφεια της Πολιτείας Πενσυλβάνια για θέματα εξωτερικής πολιτικής με κεντρικό ομιλητή τον σύμβουλο του Τραμπ Ρίτσαρντ Γκρένελ (Richard Grenell). Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους οι βουλευτές ελληνικής καταγωγής Γκας Μπιλιράκης (Gus Bilirakis) από την Πολιτεία της Φλόριντα και Νικόλ Μαλλιωτάκη (Nicole Malliotakis) από την Πολιτεία της Νέας Υόρκης (flight.com.gr, 2024). Επίσης, ο δραστήριος πρόεδρος του Ελληνικού Παραρτήματος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στην Ελλάδα (Republicans Overseas Hellenic Chapter) και δικηγόρος Τζόναθαν Κωνσταντίνου (Jonathan Konstantinou) έχει πείσει πολλούς να ψηφίσουν Τραμπ, ενώ περί τα τέλη Οκτωβρίου προετοιμάζει επίσκεψη στην Ελλάδα ανώτατου στελέχους της καμπάνιας του Τραμπ (Helleniscope, 2024).
Στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών, ο Φίλιπ Ζοτέφσκι (Filip Jotevski), με καταγωγή από τη Βόρεια Μακεδονία, διοργάνωσε διαδικτυακή εκδήλωση για τους Ελληνοαμερικανούς στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ως διευθυντής διασποράς και εθνοτικής συμμετοχής της καμπάνιας της Κάμαλα Χάρις. Στην εκδήλωση μίλησαν υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος με ελληνική καταγωγή, όπως η Ελένη Τσακοπούλου-Κουναλάκη (Eleni Tsakopoulos-Kounalakis), αντικυβερνήτρια της Πολιτείας της Καλιφόρνιας, η Ντίνα Τάιτους (Dina Titus), βουλεύτρια από την Πολιτεία της Νεβάδα, και η Κριστίν Μπερτολίνα-Φάουστ (Kristin Bertolina-Faust), συγγενής του Άνζελο Τσακόπουλου (Angelo Tsakopoulos) και συμπρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής της καμπάνιας της Κάμαλα Χάρις (Αθανασάτος, 2024).
Στο πλευρό των δύο διεκδικητών της προεδρίας έχουν επίσης ταχθεί σημαίνουσες προσωπικότητες του πολιτικού και επιχειρηματικού βίου με καταγωγή από Ελλάδα και Κύπρο, είτε με δηλώσεις τους είτε και με οικονομικές συνεισφορές. Πιο συγκεκριμένα, το δίδυμο Τραμπ – Βανς υποστηρίζουν οι επιχειρηματίες Τζον Κατσιματίδης (John Katsimatides), Ντιν Σπανός (Dean Spanos), Άντριου Λιβέρης (Andrew Liveris), ο οποίος διατηρεί αυστραλιανή και αμερικανική υπηκοότητα, Μάικλ Ψαρρός (Michael Psaros), Φίλιπ Νικοζήσης (Philip Nicozisis) και Τζορτζ Αργυρός (George Argyros), ο οποίος είχε διοριστεί το 2001 πρέσβης των ΗΠΑ στην Ισπανία, καθώς επίσης και ο Μάικλ Κράτσιος (Michael Kratsios), που είναι υψηλόβαθμο στέλεχος της δημόσιας διοίκησης. Στους υποστηρικτές του Δημοκρατικού Κόμματος και της υποψηφιότητας της Κάμαλα Χάρις συγκαταλέγονται η προαναφερθείσα Ελένη Τσακοπούλου-Κουναλάκη, θυγατέρα του μεγαλοεπιχειρηματία Άντζελο Τσακόπουλου και πρώην πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ουγγαρία επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα, ο μέχρι σήμερα Ελληνοαμερικανός πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζορτζ Τσούνης (George Tsunis), ο πρώην δήμαρχος του Σαν Φρανσίσκο Αρτ Άγνος (Arthouros Agnos), καθώς επίσης και ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής της Πολιτείας Νιου Χάμσαϊρ, Κρις Σπύρου (Chris Spirou). Υποστηρικτές της Καμάλα Χάρις είναι επιπροσθέτως οι ομογενείς επιχειρηματίες Τζορτζ Λογοθέτης (George Logothetis), Τζορτζ Μάρκους (George M. Marcus), Τεντ Λεόνσις (Ted Leonsis), Τζον Άγγελος (John P. Angelos), Πίτερ Μπάρις (Peter Barris), Ντένις Μέχιελ (Dennis Mehiel) και Μαρία Όλγουιν (Maria Olywn) (Δρογκάρης, 2024).
Από τους παραπάνω επιχειρηματίες ελληνικής καταγωγής κάποιοι έχουν συνδράμει με χρηματικά ποσά τους διεκδικητές του Λευκού Οίκου και κατά το παρελθόν. Η οικογένεια Τσακοπούλου, η οποία αποτελεί μία από τις πιο προβεβλημένες επιχειρηματικές οικογένειες, χρηματοδοτεί διαχρονικά υποψηφίους του Δημοκρατικού Κόμματος σε προεδρικό, ομοσπονδιακό και πολιτειακό επίπεδο. Στους υποστηρικτές της καμπάνιας της Κάμαλα Χάρις συγκαταλέγονται, επίσης, δύο δισεκατομμυριούχοι Αμερικανοί με ελληνική καταγωγή. Ο Τζορτζ Μάρκους είναι ένας εξ αυτών. Ο εν λόγω επιχειρηματίας περιλαμβάνεται στη λίστα των 28 επιχειρηματιών που μέχρι το τέλος Αυγούστου 2024 είχαν συνεισφέρει από 1 εκατομμύριο δολάρια έκαστος. Ο άλλος επιχειρηματίας ελληνικής καταγωγής που υποστηρίζει την υποψηφιότητα της Κάμαλα Χάρις είναι ο Τεντ Λεόνσις (Ted Leonsis), ο οποίος περιλαμβάνεται στη λίστα των επιχειρηματιών που έχουν προσφέρει ποσά που κυμαίνονται μεταξύ 50.000 χιλιάδων και 1 εκατομμυρίου δολαρίων για το ίδιο χρονικό διάστημα.
Στο στρατόπεδο των 16 δισεκατομμυριούχων που χρηματοδοτούν την καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ με ποσά που κυμαίνονται μεταξύ 50.000 και 1 εκατομμυρίου δολαρίων μέχρι τα τέλη Αυγούστου, ανήκει ο Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας από τη Νέα Υόρκη Τζον Κατσιματίδης (John Katsimatides) (Saul, 2024). Ο εν λόγω επιχειρηματίας, σε συνέντευξή του τον Σεπτέμβριο του 2024, μιλώντας για την απόφασή του, είπε τα εξής: «Γνωρίζω τον πρόεδρο Τραμπ εδώ και 45 χρόνια. Και τον υποστηρίζω διότι πιστεύω ότι είναι ο πιο κατάλληλος για να γίνει ο επόμενος πρόεδρος. Όταν ο πρόεδρος Τραμπ ήταν πρόεδρος για τέσσερα χρόνια είχαμε πάρα πολύ καλές τιμές βενζίνης, είχαμε πάρα πολύ καλές τιμές τροφίμων. Και δεν είχαμε πολέμους στον κόσμο, διότι οι τρομοκράτες και οι δικτάτορες σέβονταν τον πρόεδρο Τραμπ» (www.panhellenicpost.com, 2024).
Ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές
Στις βουλευτικές εκλογές για τη διεκδίκηση μίας έδρας στη Βουλή των Αντιπροσώπων τέσσερις (4) βουλευτές ελληνικής καταγωγής επιζητούν την επανεκλογή τους. Με το Κόμμα των Ρεπουμπλικανών υποψηφιότητα θέτουν οι Γκας Μπιλιράκης και Νικόλ Μαλλιωτάκη. Ο Γκας (Κωνσταντίνος) Μπιλιράκης, δικηγόρος και γιος του επί σειρά ετών βουλευτή της 9ης Περιφέρειας της Φλόριντα Μάικ Μπιλιράκη, εκλέγεται συνεχόμενα στη Βουλή των Αντιπροσώπων από το 2012, εκπροσωπώντας την 12η Περιφέρεια της Φλόριντα. Στην Πολιτεία της Φλόριντα διαμένουν μόνιμα 88.329 Ελληνοαμερικανοί, που αντιπροσωπεύουν το 0,38% του συνολικού πληθυσμού της Πολιτείας (www.ekirikas.com, 2024). Κατά την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, τον Νοέμβριο του 2022, ο Γκας Μπιλιράκης είχε αναμετρηθεί και είχε επικρατήσει της υποψήφιας του Δημοκρατικού Κόμματος Κίμπερλυ Ουόκερ (Kimberly Walker), λαμβάνοντας το συντριπτικό 70,4% των ψήφων (ballotpedia.org). Στην τωρινή όμως εκλογική αναμέτρηση, ο ελληνικής καταγωγής υποψήφιος Γκας Μπιλιράκης αντιμετωπίζει τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Ροκ Αμπουτζαούντε τoν Νεότερο (Rock Aboujaoude Jr). Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν τα ποσά χρηματοδότησης που έχει λάβει ο υποψήφιος για την καμπάνια του, για το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου 2023-Αύγουστου 2024, ο Μπιλιράκης έχει λάβει συνολικά χρηματοδοτήσεις ύψους 1.670760 δολαρίων, ενώ ο αντίπαλος του Ροκ Αμπουτζαούντε συγκέντρωσε το πενιχρό ποσό των 24.367 δολαρίων (fec.gov, 2024). Σύμφωνα λοιπόν με τις εκτιμήσεις του περιοδικού The Economist, η επανεκλογή του Μπιλιράκη είναι σχεδόν σίγουρη (www.economist.com).
Η Νικόλ Μαλλιωτάκη, γεννημένη από Έλληνα πατέρα και Κουβανή μητέρα, κάτοχος διπλώματος ΜΒΑ, με προπτυχιακές σπουδές στην Επικοινωνία και τις Δημόσιες Σχέσεις, υπήρξε για ένα χρονικό διάστημα υπεύθυνη δημοσίων υποθέσεων του Ρεπουμπλικανού πρώην Κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Τζορτζ Πατάκη (George Elmer Pataki). Εκλέχθηκε για πρώτη φορά στη Βουλή των Αντιπροσώπων το 2020 και έκτοτε επανεκλέγεται, εκπροσωπώντας την 11η Περιφέρεια της Πολιτείας της Νέας Υόρκης. Η Πολιτεία αυτή αριθμεί περί τους 146.054 Ελληνοαμερικανούς, που ισοδυναμούν με ποσοστό 0,75% επί του συνόλου του πληθυσμού της Πολιτείας της Νέας Υόρκης (www.ekirikas.com). Κατά τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις το 2020 και το 2022, η Μαλλιωτάκη αντιμετώπισε και επικράτησε και τις δύο φορές του υποψηφίου των Δημοκρατικών Μαξ Ρόουζ (Max Rose), λαμβάνοντας το 53,1% των ψήφων το 2020 και το 61,7% των ψήφων το 2022 (ballotpedia.org). Στις εκλογές του 2024, η Μαλλιωτάκη αναμετράται με την υποψήφια των Δημοκρατικών Αντρέα Μορς (Andrea Morse). Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν τη χρηματική υποστήριξη που έχει λάβει η υποψηφιότητα Μαλλιωτάκη, για το διάστημα Ιανουαρίου 2023-Αυγούστου 2024, αυτή η χρηματοδότηση ήταν ύψους 2.998.725 δολαρίων, όταν η ανθυποψήφιά της Αντρέα Μορς είχε συγκεντρώσει μόλις 252.397 δολάρια κατά το ίδιο διάστημα (fec.gov, 2024). Σύμφωνα λοιπόν με τις προβλέψεις του Τhe Economist, η επανεκλογή της ελληνική καταγωγής υποψήφιας Μαλλιωτάκη είναι σχεδόν σίγουρη (www.economist.com).
Γενικά, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η Μαλλιωτάκη είναι θαυμάστρια του Τραμπ. Εκτιμά ιδιαίτερα τις ηγετικές του ικανότητες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, υποστηρίζοντας ότι κατά τη θητεία του επέβαλε την ειρήνη μέσω επίδειξης της ισχύος (peace through strength) (Kasfikis, 2024). Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι στο πλευρό της Μαλλιωτάκη έχει ταχθεί και η πανίσχυρη οργάνωση-λόμπι των Εβραιοαμερικανών με την ονομασία Αμερικανοϊσραηλινή Επιτροπή Δημοσίων Υποθέσεων (American Israel Public Affairs Committee).
Στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2024, οι υποψήφιοι ελληνικής καταγωγής με το Κόμμα των Δημοκρατικών είναι η Ντίνα Τάιτους (Dina Titus) και ο Κρις Πάππας (Chris Pappas). H Τάιτους, προτού ασχοληθεί με την ενεργό πολιτική το 2009 ως βουλεύτρια της 3ης Περιφέρειας της Νεβάδα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ήταν καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα-Λας Βέγκας για περίπου 30 χρόνια. Έκτοτε και από τις εκλογές του 2012 έως σήμερα, εκλέγεται συνεχόμενα στην 1η Περιφέρεια της Νεβάδα.
Στη Πολιτεία της Νεβάδα ζουν 11.236 Ελληνοαμερικανοί, που αντιπροσωπεύουν το 0,35% του συνολικού πληθυσμού της Νεβάδα (www.ekirikas.com). Στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022, η Τάιτους αντιμετώπισε τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών Μαρκ Ρόμπερτσον (Mark Robertson), τον οποίο κέρδισε δύσκολα, αποσπώντας το 51,6% των ψήφων έναντι 46% του κυρίαρχου αντιπάλου της. Στην τωρινή εκλογική αναμέτρηση η Τάιτους, πέρα από τον Ρόμπερτσον, τον οποίο έχει να αντιμετωπίσει για ακόμη μία φορά, ανταγωνίζεται επίσης άλλους τέσσερις συνυποψηφίους. Εξ αυτών, δύο δεν έχουν κομματική δέσμευση, καθώς ο ένας εκπροσωπεί το Ελευθεριακό Κόμμα (Libertarian), και άλλος ένας είναι εκπρόσωπος του Ανεξάρτητου Αμερικανικού Κόμματος της Νεβάδα (Independent American Party of Nevada).
Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν στη χρηματοδότηση που έχουν λάβει για την καμπάνια τους οι υποψήφιοι, η Ντίνα Τάιτους (Dina Titus) έχει λάβει ποσά ύψους 2,101,467 δολαρίων κατά το διάστημα Ιανουάριος 2023-Αύγουστος 2024, ενώ ο Ρεπουμπλικάνος αντίπαλος της Μαρκ Ρόμπερτσον (Mark Robertson) υπολείπονταν αισθητά συγκεντρώνοντας το ποσό των 384,107 δολαρίων (fec.gov., 2024). Το The Economist θεωρεί σχεδόν σίγουρη την επανεκλογή της Τάιτους (www.economist.com).
Ο Κρις Πάππας αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 2002. Προτού εισέλθει στην ενεργό πολιτική το 2018, ασχολούνταν με την οικογενειακή επιχείρηση εστίασης. Από το 2018 και έπειτα όμως, εκλέγεται συνεχόμενα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, εκπροσωπώντας την 1η Περιφέρεια του Νιου Χαμσάιρ. Η Πολιτεία του Νιου Χαμσάιρ έρχεται πρώτη σε όλη την Αμερική με βάση το ποσοστό των Ελληνοαμερικανών που κατοικούν εκεί. Σήμερα διαμένουν μόνιμα στην Περιφέρεια περί τους 19.462 Ελληνοαμερικανούς ή 1,39% επί του συνολικού πληθυσμού της Πολιτείας (www.ekirikas.com, 2024).
Το 2018 που ο Πάππας κατήλθε για πρώτη φορά στις εκλογές, επικράτησε του Ρεπουμπλικανού αντιπάλου του Έντι Έντουαρτς (Eddie Edwards), λαμβάνοντας 53,6% των ψήφων. Κατόπιν, το 2020 επανεκλέχθηκε με σχετική δυσκολία, κερδίζοντας μόλις το 51,3% των ψήφων και έχοντας ως ανθυποψηφίους τους Ματ Μαουέρς (Matt Mowers) του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και Ζαχαρία Ντιμόντ (Zachary Dumont) του Ελευθεριακού Κόμματος. Στην εκλογική αναμέτρηση του Νοεμβρίου του 2022, ο Πάππας νίκησε με το 54% των ψήφων την υποψήφια του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Καρολάιν Λεβίτ (Karoline Leavitt), η οποία είχε διατελέσει στενή συνεργάτιδα του Τραμπ κατά το διάστημα της προεδρίας του (ballotpedia.org). Στην τωρινή εκλογική αναμέτρηση ο Πάπας αντιμετωπίζει τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών Ράσελ Πρέσκοτ (Russell Prescott). Σύμφωνα με στοιχεία, η υποψηφιότητα του Πάπας συγκέντρωσε χρηματοδότηση της τάξης των 3.664.283 δολαρίων κατά το διάστημα Ιανουαρίου 2023-Αυγούστου 2024, ενώ ο αντίπαλός του υποψήφιος των Δημοκρατικών Ράσελ Πρέσκοτ περιορίστηκε στο καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 1.109.349 δολαρίων (fec.gov., 2024). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του The Economist, η επανεκλογή του Πάππας θεωρείται σχεδόν σίγουρη (www.economist.com).
Ανεξάρτητα από το εάν οι τέσσερις υποψήφιοι/ες βουλευτές/τριες ελληνικής καταγωγής προέρχονται από το Ρεπουμπλικανικό ή το Δημοκρατικό Κόμμα, η επανεκλογή τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων εκτιμάται ότι θα επιδιώξει την προώθηση των εθνικών συμφερόντων της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ελληνισμού γενικότερα (βλ. θέματα σχετικά με το Οικουμενικό Πατριαρχείο). Επίσης, οι ως άνω βουλευτές αναμένεται να εναντιωθούν σε πολιτικές που ευνοούν μονομερώς την Τουρκία και θίγουν τα ελληνικά συμφέροντα. Είναι ενδεικτικό ότι οι τέσσερις υπό εξέταση βουλευτές, συνεπικουρούμενοι από τους βουλευτές των Δημοκρατικών Τζον Σαρμπάνη (John Sarbanes) από την Πολιτεία του Μέριλαντ και Φρανκ Παλόνε (Frank Pallone) από την Πολιτεία του Νιού Τζέρσεϊ, απηύθυναν πριν από την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία, η οποία θα εξέταζε την ένταξη της Σουηδίας, ανοικτή επιστολή στον Υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίκεν (Antony Blinken) σχετικά με τη συμφωνία πώλησης F-16 μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία. Πιο συγκεκριμένα, με την επιστολή τους οι τέσσερις βουλευτές ζητούσαν να δεσμεύει η συμφωνία την Τουρκία ότι τα F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν για να υπονομεύσουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ (Πρώτο Θέμα, 2023).
Την ίδια στιγμή, οι τέσσερις υποψήφιοι βουλευτές, μαζί με τον ελληνικής καταγωγής βουλευτή των Δημοκρατικών Τζον Σαρμπάνη (John Peter Sarbanes) του Μέριλαντ, εκφώνησαν ομιλίες σε συνέδριο αφιερωμένο στη συμπλήρωση 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή και κατοχή της Κύπρου. Στις ομιλίες τους, ο μεν Κρις Πάππας τόνισε τη σπουδαιότητα της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, ο δε Τζον Σαρμπάνης σημείωσε ότι από το 1974 μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί 69 ψηφίσματα στη Βουλή των Αντιπροσώπων και 17 στην Γερουσία για το θέμα της Κύπρου. Όλοι οι βουλευτές τόνισαν ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται για να αποδοθεί δικαιοσύνη στην Κύπρο και να επιτευχθεί η επανένωση της χώρας (Γαραντζιώτη, 2024).
Όλοι οι βουλευτές ελληνικής καταγωγής συμμετείχαν στο διακομματικό Ελληνικό Διαβούλιο του Κογκρέσου (Congressional Hellenic Caucus), το οποίο κατά την περίοδο 2022-2024 απαριθμούσε 88 βουλευτές. Ο βουλευτής Μπιλιράκης μάλιστα ηγείται του διακομματικού Ελληνοϊσραηλινού Διαβουλίου με την επωνυμία «Συμμαχία Κογκρέσου Ελλάδας – Ισραήλ» (Congressional Hellenic-Israel Alliance, CHIA) με σκοπό την ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στην Αμερική, την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Η άποψη ότι τα αμερικανικά συμφέροντα εξυπηρετούνται καλύτερα από την περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων της Αμερικής με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ αλλά και από την σύσφιξη των μεταξύ τους σχέσεων αποτελεί κοινή πεποίθηση των τεσσάρων υποψηφίων βουλευτών ελληνικής καταγωγής.
«Απώλειες»
Στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές του 2024, δεν έθεσαν υποψηφιότητα ο Ελληνοαμερικανός βουλευτής των Δημοκρατικών από το Μέριλαντ Τζον Σαρμπάνης (John Sarbanes) και ο γνωστός Γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ (Robert Menendez) από την Πολιτεία του Νιού Τζέρσεϊ που θεωρήθηκαν υποστηρικτές των ελληνικών θέσεων και του Ελληνισμού. Ο Σαρμπάνης, γιός του σπουδαίου Ελλληνοαμερικανού Γερουσιαστή των Δημοκρατικών από το Μέριλαντ Πωλ Σαρμπάνη (Paul Sarbanes), ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2023 ότι δεν θα ξαναβάλει υποψηφιότητα. Ευχαριστώντας τους πολίτες της 3ης Περιφέρειας του Μέριλαντ που τον τίμησαν με την ψήφο τους επί δεκαοκτώ συναπτά χρόνια θητείας στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο Τζον Σαρμπάνης δήλωσε ότι προτίθεται να εξερευνήσει νέους επαγγελματικούς δρόμους. Ο Γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ τον Ιούλιο του 2024 εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από το αξίωμά του μετά από την απόφαση ομοσπονδιακού δικαστηρίου που τον έκρινε ένοχος για διαφθορά και διότι ενεργούσε ως πράκτορας της Αιγυπτιακής κυβέρνησης (Εφημερίδα Εθνικός Κήρυξ, 2024, 17 Ιουλίου).
Ως κατακλείδα
Η ανάλυση κατέδειξε ότι τα πλέον ενεργά και προβεβλημένα μέλη των Αμερικανών ελληνικής καταγωγής στις εκλογές του 2024 προέρχονται από την ελίτ. Στους χρηματοδότες των δύο διεκδικητών της προεδρίας, της υποψήφιας του Δημοκρατικού Κόμματος Κάμαλα Χάρις και του υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ντόναλντ Τραμπ, περιλαμβάνονται δισεκατομμυριούχοι ελληνικής καταγωγής που επιδιώκουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις τους, κοινωνική καταξίωση και επιρροή στην άσκηση πολιτικής. Συχνά έχουν άμεση πρόσβαση στους διεκδικητές του Λευκού Οίκου και μπορούν να επικοινωνήσουν με τον/την Πρόεδρο όποτε κρίνουν ότι διακυβεύονται τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Τα στελέχη ελληνοαμερικανικής καταγωγής που δραστηριοποιούνται ενεργά στις δύο καμπάνιες μπορούν να επηρεάσουν αποφάσεις, διαθέτοντας καλές διασυνδέσεις, κατέχοντας ανώτατα αξιώματα και όντας επιτυχημένοι επαγγελματίες στο πεδίο δραστηριοποίησης τους. Οι τέσσερις υποψήφιοι ελληνικής καταγωγής στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές έχουν πολλές γνώσεις και διαθέτουν μεγάλη πολιτική εμπειρία. Επομένως, είναι σε θέση να προσελκύουν για την επανεκλογή τους πολλαπλάσιες χρηματοδοτήσεις από αυτές που συγκεντρώνουν οι πολιτικοί αντίπαλοί τους. Οι υποψήφιοι βουλευτές ελληνικής καταγωγής κινήθηκαν κατά το παρελθόν με γνώμονα την υπεράσπιση των υποθέσεων του Ελληνισμού και με το ίδιο σκεπτικό προβλέπεται να πορευθούν και στο μέλλον.
Πρόδρομος Γιαννάς
Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Επικοινωνίας – Δημοσιότητας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, μέλος Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του ΕΝΑ
