Ο Νοέμβριος ονομάστηκε Nonus που σημαίνει «ένατος» από τον λατινικό αριθμό nove, το ελληνικό δηλαδή εννιά.
……………………..
Νοέμβρης μήνας ταξιδεύει
Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
Μουσική – Εκτέλεση: Παντελής Θαλασσινός
_
Νοέμβρης μήνας ταξιδεύει μ’ ένα τρένο
Αθήνα, Λάρισα, ωραία Θεσσαλία
στην Κατερίνη ακούει τραγούδι αγαπημένο
με μια πληγή από παλιά μελαγχολία.
μ’ έναν καιρό που όλο σκέπτεται να βρέξει.
Νοέμβρης μήνας…Νοέμβρης μήνας με καράβι ταξιδεύει
Χανιά, Ηράκλειο και κόλπο Μιραμπέλου
του Μεθυστή τα πανηγύρια μνημονεύει
Αγίου Μηνά και Μιχαήλ του αρχαγγέλου.
και λέει του έρωτα τα πάθη και τη μοίρα
Νοέμβρης μήνας…Νοέμβρης μήνας με το ΚΤΕΛ στην Πάτρα πάει
μέρα γιορτής νιώθει το κρύο ν’ αντριεύει
κι αφού ευχήθηκε στην πόλη π’ αγαπάει
τριάντα μέρες στη βαλίτσα του μαζεύει.
Η μοναξιά του σαν ανήμερο θηρίο
και φεύγει μ’ένα κουρασμένο λεωφορείο,
Η μοναξιά του σαν ανήμερο θηρίο
και φεύγει μ’ ένα κουρασμένο λεωφορείο.
Νοέμβρης μήνας…
Στίχοι: Διονύσης Τσακνής
Μουσική: Διονύσης Τσακνής
Τη μέρα αυτή που διάλεξα
εδώ μπροστά σας να σταθώ
τραγούδια και μισόλογα
στο φως να καταθέσω
Πώς πήρα τέτοια απόφαση
δεν ξέρω αν θ’ αντέξω
η μέρα αυτή θυμίζει μακελειό
Νοέμβρης ήταν η χρονιά
κι εδώ γινόταν του χαμού
εγώ ήμουν δεκαεννιά
κι αυτή εβδομηντατρία
Και να που ερωτεύτηκα
κάποια χρονολογία
κι ο έρωτας κρατάει για καιρό
Μα έχει ο καιρός γυρίσματα
μεγάλωσε κι αυτή κι εγώ
μεγάλωσαν κι οι φίλοι μου
εκεί γύρω στα σαράντα
Στα κόμματα γαντζώθηκαν
κι εγώ δεν ξέρω τι να πω
και άλλοι στο σπιτάκι τους για πάντα
Η απόσταση μας έσωσε
μα οι θύμησες πληγώνουν
και λέμε σαν βρισκόμαστε
τα ίδια και τα ίδια
Μα νιώθω σαν μικρό παιδί
που πάλι το μαλώσανε
και φεύγω σε μια άγονη επαρχία
Κοιτάζω πάλι πίσω μου
δυο γιους απόκτησα κι εγώ
δεκαεννιά Νοέμβρηδες
μου βάρυναν την πλάτη
Σημαίες και γαρύφαλλα
εμπόριο κι απάτη
και λόγοι επισήμων στο κενό
Κρατάω το στόμα μου κλειστό
τα χείλη μου ματώσανε
κι αυτοί που μας προδώσανε
ανέραστοι να μείνουν
Κουφάλες δεν ξοφλήσαμε
αυτό έχω μόνο να τους πω
τα όνειρα των εραστών δε σβήνουν
Το Καλαντάρι του Νοέμβρη από το Πώλ και Ζαν ντε Λεμπούρ , σελίδες από τις “Πολύ πλούσιες ώρες”, ζωγραφισμένες (περ. 1410) για τον Δούκα του Berry
Μουσείο Κοντέ, Σαντιγύ
Από την αρχαιότητα ακόμη διάφορα ιδιαίτερα εμφανή ουράνια αντικείμενα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους σαν σημάδια των αλλαγών του καιρού. Πάρτε, για παράδειγμα, το πανέμορφο ανοιχτό αστρικό σμήνος των Πλειάδων, γνωστότερο στο λαό μας με την ονομασία Πούλια. Ακόμη και από την εποχή του Ησίοδου η δύση των Πλειάδων αμέσως μετά την δύση του Ήλιου, που συμβαίνει στα μέσα Νοεμβρίου, σημάδευε και σημαδεύει την περίοδο της έλευσης του κρύου και «προειδοποιούσε τους γεωργούς να σπεύσουν να ολοκληρώσουν την σπορά, αλλά και τους κτηνοτρόφους να κατηφορίσουν στα χημαδιά». Όπως μας λέει η παροιμία: «Στις δεκαφτά ή στις δεκοχτώ πέφτει η Πούλια στο γιαλό, και πίσω παραγγέλνει: μηδέ στανίτσα στα βουνά, μήτε γιωργός στους κάμπους», ή σε μιαν άλλη παραλλαγή: «μήτε τσομπάνος στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους».
Εκτός από την δύση της Πούλιας, όμως, την μεταβολή του καιρού προς το χειρότερο «μηνάει» στο λαό η γιορτή του αγίου Μηνά, στις 11 Νοεμβρίου, ενώ στη γιορτή του αγίου Αντρέα, στις 30 Νοεμβρίου, το κρύο «αντριεύει». Οι ακατάστατες αυτές καιρικές συνθήκες που επικρατούν έδωσαν στον Νοέμβριο το όνομα «Ανακατωμένος», αν και είναι γνωστός στον λαό μας και ως Σποριάς ή Μεσοσπορίτης γιατί τότε γίνεται η σπορά των δημητριακών.
Στις άλλες γεωργικές ασχολίες περιλαμβάνεται επίσης και το λιομάζωμα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι της ελιάς. Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη.
Πηγές: wikipedia, διαδίκτυο
