Την Τρίτη μέρα της εκδρομής μας στην Αθήνα επιλέξαμε να την αφιερώσουμε σ ένα ιστορικό περίπατο. Ξεναγός μας στις γειτονιές της Καισαριανής ήταν ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης, εμπνευστής των ” Ιστορικών Περιπάτων” και συγγραφέας του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου ” Οι Δωσίλογοι” που κυκλοφόρησε το 2023 και σημειώνει αξιοζήλευτη αποδοχή.
Στο δικό μας περίπατο προσεγγίστηκαν πτυχές της ζωής των προσφύγων που κατοίκησαν στην Καισαριανή , μια περιοχή που δοκιμάστηκε κατά την κατοχή και την περίοδο των Δεκεμβριανών . Τα σωζόμενα χαμόσπιτα , τα κατάλοιπα καθημερινής χρήσης, τα σημεία εκδήλωσης των αιματηρών συμπλοκών , τα σημάδια της εμφύλιας σύγκρουσης στα σωζόμενα κτίρια αποτέλεσαν την πρώτη ύλη για την μεστή ιστορική αφήγηση του κ. Χαραλαμπίδη .
Κορυφαία στιγμή η επίσκεψη -προσκύνημα στο τέλος του περιπάτου στο σκοπευτήριο της Καισαριανής, όπου εκτελέστηκαν περίπου 650 κρατούμενοι από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις.
Είχα το φόβο μήπως οι μαθητές δεν αντιληφθούν τον ιδιαίτερο συμβολισμό του σημείου , αλλά, ευτυχώς, με διέψευσαν τόσο με την προσήλωσή τους στον ιστορικό όσο και με τη διατύπωση ενός στοχαστικού και βαθιά αισθαντικού ερωτήματος: ” Είναι σωστό να πατάμε εδώ που χύθηκε το αίμα των νεκρών;”
Η αντιμετώπιση σύνολου του χώρου ως μνήμα, ως ιερό σήμα είναι μια πρόσληψη συγκλονιστική που ομολογώ πως μετά τον πρώτο αίσιο αιφνιδιασμό με βύθισε σε μια θυμώδη σκέψη για το πόσο απαράδεκτα έχει εξοριστεί το βίωμα από την ιστορική σκέψη και πόσο απαράδεκτα και αντιεπιστημονικά επίσης μας βάζει το υπουργείο να τρέχουμε σαν άλογα μπας και προλάβουμε να πούμε τα απαραίτητα σπέρνοντας θύελλες και αποστροφή για θέματα που έτσι κι αλλιώς είναι κομμάτι της ζωής μας…
Στεφάνου Γρηγόρης
