Η λίμνη της Καστοριάς (που επίσης αναφέρεται ως Ορεστιάς) είναι μια λίμνη γλυκού νερού, στις όχθες της οποίας βρίσκεται η ομώνυμη πόλη. Έβδομη σε μέγεθος φυσική λίμνη στην Ελλάδα, βρίσκεται σε υψόμετρο 630 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και είναι σχετικά ρηχή, με το μέσο βάθος της να μην ξεπερνά τα 4,5 μ. (μέγιστο βάθος 9 μ). Παλιότερα η λίμνη πάγωνε κάθε χρόνο το χειμώνα, κάτι που τα τελευταία χρόνια συμβαίνει όλο και σπανιότερα.
Η λίμνη είναι από τις αρχαιότερες της Ευρώπης και η ανθρώπινη εγκατάσταση στην περιοχή ανάγεται στην νεολιθική εποχή. Στις όχθες της λίμνης κοντά στο χωριό Δισπηλιό έχει ανασκαφεί προϊστορικός λιμναίος οικισμός της 6ης χιλιετίας π.Χ.! Χτισμένη στον ισθμό της χερσονήσου της λίμνης, η πόλη της Καστοριάς, γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τα βυζαντινά και οθωμανικά χρόνια και είναι διάσημη για τα ιστορικά της μνημεία και τα μεγαλόπρεπα αρχοντικά της.
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από τους καλαμιώνες που περιβάλουν τη λίμνη, το παραλίμνιο δάσος στο βορειοδυτικό τμήμα και τα, περιορισμένα πλέον, υγρά λιβάδια.
Η λίμνη φιλοξενεί πλούσια βιοποικιλότητα και έχει ιδιαίτερη αξία για την ορνιθοπανίδα, αφού αποτελεί χώρο αναπαραγωγής για μια σειρά υδρόβιων πουλιών, αλλά και ένα από τα σημαντικότερα πεδία τροφοληψίας για τα δύο είδη πελεκάνων που αναπαράγονται στη γειτονική Μικρή Πρέσπα.
Ιδιαιτερότητα της Καστοριάς αποτελεί η συνύπαρξη των σπάνιων ειδών πουλιών με την πόλη της Καστοριάς. Η έντονη παρουσία των ανθρώπων στις παραλίμνιες ζώνες έχει ως αποτέλεσμα την εξοικείωση των πουλιών, κάτι που επιτρέπει σε κατοίκους και επισκέπτες την εύκολη και απρόσκοπτη παρατήρηση ειδών όπως η Λαγγόνα ή η Βαλτόπαπια. Με λίγη τύχη μάλιστα κάποιος μπορεί να παρατηρήσει από κοντά τη γαμήλια χωρογραφία των σκουφοβουτηχταριών ή το υπερθέαμα του συνεργατικού ψαρέματος των αργυροπελεκάνων και των κορμοράνων.
Η λίμνη φιλοξενεί έναν μεγάλο αριθμό ψαριών, όπως το Γριβάδι, η Πλατίκα, το Γλήνι, το Περκί, η Τούρνα κ.α., κάτι που επιτρέπει και στην προστατευόμενη Βίδρα να διατηρεί έναν υγιή πληθυσμό στην περιοχή. Στις παρυφές του υγρότοπου είναι κοινή η παρουσία της Αγριόγατας, του Ασβού, του Πετροκούναβου και της Νυφίτσας.
Στην περιοχή παρατηρούνται συχνά και μεγαλύτερα είδη θηλαστικών, όπως το Ζαρκάδι, το Αγριογούρουνο, ο Λύκος και η Αρκούδα, ενώ στις σπηλιές της ασβεστολιθικής χερσονήσου της Καστοριάς συχνάζουν πολλά σημαντικά είδη νυχτερίδων.
Η λίμνη της Καστοριάς υπέφερε στο παρελθόν από έντονα φαινόμενα ευτροφισμού λόγω της αστικής και αγροχημικής ρύπανσης, η κατάσταση όμως έχει βελτιωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Έτσι, η ομορφιά της λίμνης εξακολουθεί να αντικατοπτρίζει εκείνη της πόλης, χαρίζοντας στην Καστοριά μια μοναδική ποιότητα ζωής.
—————————
Γιάννης Θεοδωρόπουλος, Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Μακεδονίας/ Παράρτημα Καστοριάς
ΦΩΤΟ: Ιωάννης Ιωαννίδης/Φωτογραφικός διαγωνισμός Click στη φύση – LIFE-IP 4 NATURA
Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής-ΟΦΥΠΕΚΑ
