ΕκδηλώσειςΚαστοριά

Προετοιμασίες στο Τοιχιό για την “Κούνια του Άι Γιώργη” (φωτογραφίες – λαογραφία)

Οι προετοιμασίες μας συνεχίζονται. Οι “φούστες” μας βγήκαν από τα μπαούλα.
Οι νοικοκυρές μας ετοιμάζουν τα “καλούδια”…
Ε σεις…φορέστε τα παραδοσιακά σας ρούχα και…σας περιμένουμε όλους
στις 23 Απριλίου, μετά τη Θεία Λειτουργία
στον αύλειο χώρο της εκκλησίας μας να γιορτάσουμε μαζί,
δίπλα στην “Κούνια Του” με χορό και άφθονα κεράσματα!
”Η ΚΟΥΝΙΑ ΤΟΥ ΑΗ ΓΙΩΡΓΗ” στο Τοιχιό_Καστοριάς
Στοιχεία Λαογραφίας
23 Απριλίου

Ένα από τα ομορφότερα, λατρευτικά, πανάρχαια έθιμα της περιόδου του Πάσχα στο Τοιχιό είναι “Η Κούνια του Αη Γιώργη” ,που συνηθίζονταν από τις νέες κοπέλες και τις γυναίκες στο χωριό μας μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 80.
Το έθιμο είναι λατρευτικό, γίνεται κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου, είναι αφιερωμένο στην εορτή του Αη Γιώργη του Καβαλάρη και έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα ως κατάλοιπο των αρχαίων Ανθεστηρίων.
Απαντάται κυρίως σε χωριά της Δυτικής Μακεδονίας,στην πόλη της Καστοριάς με το έθιμο της Ροδάνης, στα Γιαννιτσά,στον Πόντο, στα Νησιά μας,στην Αν. Θράκη, αλλά και σε διάφορα μέρη της υπόλοιπης Ελλάδας.
Οι κούνιες ή αιώρες στήνονται και στολίζονται με λουλούδια την Κυριακή ή τη Δευτέρα του Πάσχα,κυρίως όμως ανήμερα της εορτής του Αγίου Γεωργίου έως και την Κυριακή του Θωμά.
Οι αιωρούμενοι ήταν κυρίως γυναίκες και κρατούσαν στα χέρια τους λουλούδια ή τα φορούσαν στεφάνι στα μαλλιά τους και είχαν και ένα κόκκινο αυγό.
Τα λουλούδια συμβόλιζαν την αναγέννηση της φύσης ,την άνοιξη, την ελπίδα,και το αυγό την γονιμότητα και τη ζωή..
Το έθιμο αυτό έχει άμεση σχέση με την “ΑΙΩΡΑ” των αρχαίων Αθηναίων παρθένων που γινόταν κατά τη διάρκεια της εορτής των Ανθεστηρίων.
Συνδέεται με το μύθο του θεού Διόνυσου, τον Αθηναίο Ικάριο και την κόρη του Ηριγόνη ( έαρ= άνοιξη + γόνος)
Ο μύθος λέει ότι οταν η Ηριγόνη ανακάλυψε μετά από πολύ κόπο το διαμελισμένο σώμα του πατέρα της αυτοκτόνησε, αφού πρώτα καταράστηκε τις Αθηναίες επειδή δεν την βοήθησαν. Οι Αθηναίες έκτοτε έμεναν ανύπαντρες και παρατηρήθηκε έντονο φαινόμενο ομαδικών αυτοκτονιών. Για να λυθεί η κατάρα ,σύμφωνα με τον χρησμό του Μαντείου των Δελφών, έπρεπε οι Αθηναίοι να κατασκευάσουν αιώρες για να λικνίζονται οι νέες κοπέλες μέχρι να εξαγνιστούν από το κακό….
Έτσι,διατηρήθηκε η κούνια σαν έθιμο στα βάθη των αιώνων και έφτασε μέχρι τις μέρες μας σε πολλές αγροτικές εορτές.
Αποσκοπούσε στην γονιμότητα,
στην ευφορία των καρπών της γης , στη δημιουργία οικογένειας, αλλά πρωτίστως στην προσωπική ευτυχία και ευμάρεια των συμμετεχόντων.
Τα τραγούδια που συνόδευαν το έθιμο είχαν περιεχόμενο ανάλογο με τις επιθυμίες του κάθε αιωρούμενου,που κυρίως για τους ανύπαντρους ήταν να καλοπαντρευτούν….
Τα δρώμενα σταδιακά μετατράπηκαν σε πανηγύρι με παραδοσιακά όργανα και χορούς και συνέρρεαν όλοι οι κάτοικοι για να φαντάξουν και να ξεφαντώσουν.
Οι κούνιες, εκείνα τα χρόνια,ήταν ευκαιρία για νέες γνωριμίες. Αφορμή για πλατωνικούς, ανοιξιάτικους έρωτες και για τα προξενιά και τους γάμους του χωριού. Γι’αυτό το λόγο,στήνονταν συνήθως σε μεγάλα δέντρα στους αγρούς ή στις γειτονιές και τα προαύλια των εκκλησιών…
Το τέλος αυτών των υπέροχων, πατροπαράδοτων εκδηλώσεων ήρθε κατά τις δεκαετίες του 50 και του 60 με την αλλαγή των ηθών στην ελληνική κοινωνία.
Έτσι, και το έθιμο αυτό έσβησε σιγά σιγά. Σήμερα ,ευτυχώς, γίνονται προσπάθειες και αναβιώνει πανελλαδικά αυτές τις μέρες, μέσα από Πολιτιστικούς και Λαογραφικούς Συλλόγους, όπως ο δικός μας,και έτσι διασώζεται η πανάρχαια,ευχάριστη ανάμνησή του και περνάει και στις επόμενες γενιές…
Λαογραφικός Σύλλογος Γυναικών Τοιχιού

Back to top button