Δημοτικό Σχολείο Μαυροχωρίου 1925 – 2025
Συνοπτική παρουσίαση
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Πεντακόσια… τόσα χρόνια Οθωμανικού Ζυγού στον τόπο μας, επέβαλαν τα σχολεία μας να είναι μικρά, ταπεινά και πατακατιανά, για να ξεχάσει ο ραγιάς το αρχαίο κλέος και να αισθάνεται απέναντι στο δυνάστη δέος!
Αλλά οι Έλληνες όλων των εποχών ενδημικά ή αποδημητικά πουλιά με οδηγό και πίστη στο Θεό, γνωρίζοντας όχι πολλά για τν αρχαία Ιστορία, είχαν βαθιά ριζωμένη στην ψυχή τους την Ελπίδα ότι θα ξαναγεννιόταν η αγαπημένη τους Πατρίδα, επειδή αγαπούσαν την Ελευθερία!
Γι’ αυτό, δεν το έβαλαν κάτω και ύστερα από πολλούς αγώνες, που κράτησαν αιώνες, έδιωξαν τους κατακτητές!
Οι Έλληνες που πίστευαν πως μόνο η Ελληνική Εκπαίδευση και η Παιδεία θα έφερναν την πραγματική Ελευθερία, έχτισαν σχολεία που λειτούργησαν ως φάροι, για να ανακτήσει το Γένος το Ελληνικόν ότι είχε στερηθεί και είχε χάσει, γιατί, επί πολλούς αιώνες, δεν είχε δικαίωμα να έχει δικό του εικονοστάσι!
Γι’ αυτό στην επέτειο των 204 χρόνων Ελεύθερου Ελληνικού Βίου από το 1821 και των 113 από το 1912, έχουμε την τιμή και την ευθύνη να προβάλουμε το σχολείο μας!
Να αξιολογήσουμε την προσφορά του και να το διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού, γιατί, μέσα από τα αποκαΐδια, βοήθησε καθοριστικά, να ξαναβλαστήσει ο τόπος Ελληνικά!…
Στο Μαύροβο λειτουργούσε κανονικό Ελληνικό Δημοτικό Σχολείο πριν από το 1912
Αυτό οφειλόταν στο πνεύμα της δεύτερης περιόδου που εγκαινίασε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το «Χάττι Χουμαγιούμ» της 18ης Φεβρουαρίου 1856, που επικυρώθηκε με το Σουλτανικό Διάταγμα (Βεράτιο) του 1860, αλλά και στην αποτελεσματικότητα της Σχολικής Επιτροπής Μαυρόβου!
Η Σχολική Επιτροπή Μαυρόβου αποτελούμενη από τους: 1) Παπαοικονόμο Νικόλαο, 2)Δαμιανό Τσαδήλα, 3) Ναούμ Ι. Τσαδήλα, 4) Λουκά Αθανασίου Πετκανά, 5) Χριστάκη Παπασταύρο, 6)Δαμιανό Γκλάβα, 7) Βασίλειο Βουίτση και 8) Χριστόδουλο Πετσάλνικο επέλεξε να ανεγείρει νέο διδακτήριο για τη στέγαση του νέου Δημοτικού Σχολείου Μαυρόβου και για την πραγματοποίηση αυτού του μεγάλου στόχου ζήτησε, με πολύ λεπτό τρόπο, την ενίσχυση του Μαυροβινού Αξιότιμου Θεόδωρου Νικολάου Μαυροβίτη, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ασχολούνταν με το εμπόριο του καπνού!
Για την ανέγερση του νέου Δημοτικού Σχολείου του Μαυρόβου διέθεσε ο μεγάλος αυτός ευεργέτης από το 1922, μέχρι το 1924 που ολοκληρώθηκε η ανέγερσή του, 2.000 χρυσές λίρες!
Ο τοπικός Καστοριανός τύπος της εποχής, υπoδέχτηκε την ανέγερση του νέου διδακτηρίου του Μαυροχωρίου με τον τίτλο Σχολή του Μαυρόβου» και για την ανέγερση της έγραψε στις 5-10-1924: «Αφάνταστος μεγαλοπρέπεια από άποψιν σχεδιου και πρωτοφανής εις έκτασιν και εις καλαισθησίαν η «Σχολή του Μαυρόβου!». Ήδη η σχολή εσκεπάσθη και δεν υπολείπεται ειμή η εσωτερική εργασία!».
Το Δημοτικό Σχολείο Μαυροχωρίου από το 1912 και εξής, αμέσως μετά την απελευθέρωση από τον Οθωμανικό Ζυγό, φιλοξενούσε και εκπαίδευε 170 περίπου παιδιά το χρόνο.
Αμέσως μετά το 1912, βελτιώθηκαν οι συνθήκες εκπαίδευσης των παιδιών στο Δημοτικό Σχολείο Μαυροχωρίου και πολλά παιδιά συνέχισαν την εκπαίδευσή τους και στις άλλες βαθμίδες και αρκετά δοκίμασαν με επιτυχία τις δυνάμεις τους και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση!
2. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΛΝΙΚΟΣ
• Το Δημοτικό Σχολείο Μαυροχωρίου είχε την τύχη να συμπεριλάβει στο Μαθητολόγιό του ως μαθητή τον Φίλιππο Πετσάλνικο του Ιωάννης και της Ευαγγελίας. Φοίτησε σ’ αυτό εδώ το σχολεία κατά την εξαετία 1956-1962!
• Πρώτος στο Σχολείο!
• Πρώτος στο Πανεπιστήμιο!
• Πρώτος στους Αγώνες για μια πιο Δίκαιη Κοινωνία!
• Πρώτος Μακεδόνας Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κατά τον πρώτο αιώνα Ελεύθερου Ελληνικού Εθνικού Βίου (1912-2012) της ενιαίας Ελληνικής Δημοκρατίας υπό την σημερινή της μορφή.
Όποιο λειτούργημα και αν άσκησε και όποιο αξίωμα και αν υπηρέτησε δεν έπαψε να αγαπάει τη γενέτειρά του όπως την αγαπούσε όταν ήταν μαθητής αυτού του Δημοτικού Σχολείου!
Έγινε οικογενειάρχης και επέλεξε να διαμένει μόνιμα στη γενέτειρά του, στο Μαυροχώρι! Τα παιδιά του φοίτησαν, έπαιξαν και διαμόρφωσαν την προσωπικότητά τους στα ίδια σχολεία και στους ίδιους τόπους όπου είχε μεγαλώσει ο ίδιος!
Επί των ημερών του αείμνηστου Φιλίππου υιοθετήθηκε η πρόταση που εκπόνησε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για τον επανασχεδιασμό της Παιδαγωγικής Οργάνωσης των εσωτερικών και των εξωτερικών χωρών όλων των εκπαιδευτηρίων Προσχολικής, Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του πρώην Δήμου Μακεδνών.
Ο Φίλιππος δεν μονοπωλούσε το ενδιαφέρον για την ολιστική ανάπτυξη του Νομού Καστοριάς και της Δυτικής Μακεδονίας. Χαιρόταν και επεδίωκε να υλοποιεί εφικτές δημιουργικές προτάσεις που κατέθεταν οι εκπρόσωποι διαφόρων φορέων και η ίδια η πλειοψηφία της κοινωνίας!
Το 1995 επεκτάθηκε και διπλασιάστηκε σε όγκο και έκταση το Διδακτήριο του Δημ. Σχολείου Μαυροχωρίου, εκσυγχρονίστηκαν όλοι οι χώροι του Νηπιαγωγείου και στην συνέχεια έγιναν ανάλογες παρεμβάσεις σε όλα τα Σχολεία του Δήμου Μακεδνών!
Το Νομό Καστοριάς τον έφερε στο επίκεντρο της ανάπτυξης και ήταν αυτός που έβαλε ουσιαστικά τα θεμέλια για το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας.
Μια συμμαθήτριά του από την πρώτη Δημοτικού, του Σχολείου του Μαυροχωρίου μέχρι το τέλος του Γυμνασίου – Λυκείου της Καστοριάς , γράφει για τον Φίλιππο:
«Ήταν το πιο φρόνιμο παιδί της τάξης! Στο Δημοτικό δεν είχα ακούσει να εμπλέκεται σε καυγάδες και φασαρίες!». «Στο πίσω μέρος του «ΚΑΤΣΩΝΗ», του μοτορίου με το οποίο πηγαινοερχόμασταν στην Καστοριά, «πάλι μόνος του ο Φίλιππος, κάθεται, παρέα, με την σοφία του! λέγαμε! Αυτή, η ήσυχη δύναμη, και η ικανότητα του τον έφτασαν εκεί που ανέβηκε!…».
Θωμαΐς Γκέτσιου – Πατρώνου
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ – ΚΑΤΑΞΙΩΣΗ – ΣΥΝΕΧΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
Τον Ιούνιο του2004 έγιναν τα εγκαίνια της ολοκλήρωσης του Προγράμματος Επανασχεδιασμού των σχολικών χώρων, εσωτερικά και εξωτερικά, στο Δημοτικό Σχολείο και στο Νηπιαγωγείο Μαυροχωρίου Καστοριάς. Στα πρωτότυπα αυτά εγκαίνια μετείχαν πολλοί μαθητές, πολλοί μάχιμοι Εκπαιδευτικοί, πολλοί Γονείς και πολλοί Ακαδημαϊκοί, οι οποίοι κατέθεσαν την άποψη ότι τέτοια σχολεία συνάντησαν μόνο στις πιο προηγμένες και εκπαιδευτικά πρωτοπόρες χώρες του Πλανήτη!
Με τις παρεμβάσεις αυτές, η από την αρχή αποκληθείσα «Σχολή του Μαυρόβου», δικαίωσε με το παραπάνω τη φήμη της και σύμφωνα με την αξιολόγηση του Α.Π.Θ. ήταν το πρώτο από πλευράς υλικοτεχνικής αρτιότητας και εφαρμοσμένης σύγχρονης παιδαγωγικής αντίληψης, διδακτηριακό σχολικό συγκρότημα!
Τα χρόνια όμως πέρασαν και περνούν και οι αλλαγές που υπαγορεύθηκαν και υιοθετήθηκαν από οραματιστές γονείς, οραματιστές εκπαιδευτικούς, οραματιστές ειδικούς επιστήμονες, οραματιστές πολιτικούς και ρηξικέλευθους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρέπει να συνεχίσουν να έχουν την πρώτη προτεραιότητα!
Συγκεκριμένα, ύστερα από είκοσι και κάτι χρόνια στα σχολεία του πρώην Δήμου Μακεδνών, όπου έγιναν οι πρώτες πιλοτικές ποιοτικές περιβαλλοντικές αλλαγές στις σχολικές εγκαταστάσεις, χρειάζεται μελετημένη συντήρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων, σχολαστική αποκατάσταση των ειδικών κατασκευών, μεθοδευμένη και από εξειδικευμένους γεωπόνους και φυτοτεχνικούς περιποίηση του πράσινου και σεβασμός των χρωματικών παρεμβάσεων, που έγιναν με ξεχωριστώ επιστημοσύνη, σε όλους του χώρους!
Μόνον έτσι το Δημοτικό Σχολείο Μαυροχωρίου, πλαισιωμένο από τις πρότυπες παιδαγωγικές εγκαταστάσεις του θα συνεχίσει να ακτινοβολεί και να παραδειγματίζει τις επερχόμενες γενιές που θα ακολουθήσουν!
Κωνσταντίνος Ι. Πετσάλνικος
Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος
Δημοτικής Εκπ/σης
Το Δημοτικό Σχολείο Μαυροχωρίου γιορτάζει τα 100 χρόνια λειτουργίας του (πρόσκληση)
