«Ἀγαπῶ, ἄρα ὑπάρχω!»: Ο Μητροπολίτης Καστορίας Καλλίνικος προς τους νέους και τα παιδιά

Ἀγαπητά μου παιδιά,

Μέ τήν νέα σχολική χρονιά, ἀνοίγεται μπροστά σας τό στάδιο τῆς μάθησης καί τῆς γνώσης, πολύ ἐντατικότερα ἀπ᾽ ὅ,τι τήν περίοδο τοῦ καλοκαιριοῦ, πού εἶναι περίοδος διακοπῶν.

Βεβαίως, ὑπάρχουν πολλά πεδία γνώσης. Εἶναι ἡ γνώση τῆς δημιουρ­γίας, εἶναι ἡ γνώση τοῦ ἀνθρώπου καί εἶναι ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ.

Ὑψηλότερη εἶναι ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ, ἕπεται ἡ γνώση τοῦ ἀνθρώπου καί ἀκολουθεῖ ἡ γνώση τῆς δημιουργίας καί τοῦ κόσμου.

Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἑστιάζει στήν γνώση τοῦ κόσμου, μέ τίς διάφορες τεχνικές ἐπιστῆμες.

Ἐπίσης, προσπαθεῖ νά γνωρίσει καί τόν ἑαυτό του, τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο, ὄχι πάντα μέ ἐπιτυχία. Γι᾽ αὐτό καί στό πεδίο τῶν ἀνθρωπιστικῶν ἐπιστημῶν ἐκφράζονται πολλές ἀντι­κρουό­μενες ἀπόψεις καί θεωρίες. Γιά παράδειγμα, ὑπάρχουν πολλές ἀντίθετες μεταξύ τους ἀπόψεις, γιά τό ποιός εἶναι ὁ σκοπός τοῦ ἀνθρώπου, τί εἶναι ἡ ψυχή, ποιός εἶναι ὁ ψυχικά ὑγιής ἄνθρωπος, τί γίνεται ὁ ἄνθρωπος μετά τόν θάνατο, καί πολλά ἄλλα.

Ἀκόμη καί στήν ἰατρική τοῦ σώματος ἐκφράζονται ἀντικρουό­μενες ἀπόψεις, ὅπως γιά παράδειγμα γιά τό πότε ὁ ἄνθρωπος πού βρίσκεται ὡς ἔμβρυο στά σπλάγχνα τῆς μητέρας του γίνεται ἄνθρωπος!

Καί δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι στήν σύγχρονη ἐποχή, σέ κάποια μέρη τῆς γῆς, οἱ προοδευμένοι ὑποτίθεται ἄνθρωποι θεωροῦσαν ὅτι οἱ σκλάβοι δέν ἦταν κἄν ἄνθρωποι!

Ὅσον δέ ἀφορᾶ στήν γνώση τοῦ Θεοῦ, οἱ σύγχρονοι ἄνθρωποι φαίνεται νά ἔχουν παραιτηθεῖ ἀπό αὐτή καί πολύ σπάνια γίνονται γνωστοί ἄνθρωποι πού γνώρισαν τόν Θεό καί ἑνώθηκαν μαζί Του. Αὐτοί εἶναι οἱ Ἅγιοι, γνωστοί ἤ καί ἄγνωστοι στούς πολλούς.

Στήν προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά ὁρίσει τί εἶναι ἄνθρωπος, πῶς ὑπάρχει καί πῶς συνειδητοποιεῖ τήν ὕπαρξή του καί τήν ὕπαρξη τοῦ κόσμου, καί τί εἶναι ἐκεῖνο πού τόν διαφοροποιεῖ καί τόν διακρίνει σαφῶς ἀπό τά ἄλλα ὄντα, ἔχουν διατυπωθεῖ διάφορες θεωρίες.

Πρίν ἀπό αἰῶνες ὁ φιλόσοφος καί μαθηματικός Ρενέ Ντεκάρτ, γνωστός καί ὡς Καρτέσιος, διατύπωσε τήν ἄποψη: «σκέπτομαι, ἄρα ὑπάρχω».

Ὅμως, ὅπως ἤδη διαπιστώνουμε, καί τά ρομπότ σκέπτονται. Τό ἐρώτημα εἶναι: ὑπάρχουν;

Ἔπειτα, ὁ Ρῶσος λογοτέχνης Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, διατύ­πωσε τήν ἄποψη, «πονῶ, ἄρα ὑπάρχω». Ἐννοοῦσε ὄχι μόνο τόν σωματικό πόνο, ἀλλά καί τόν ψυχικό πόνο, τόν ὁποῖο αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος στό ἄνοιγμά του πρός τήν κοινωνία καί τόν κόσμο τῆς φθορᾶς.

Καί ὁ σύγχρονος Ἅγιος Σωφρόνιος ὁ Ἁγιορείτης, ὁ ἱδρυτής τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου στό Ἔσσεξ τῆς Ἀγγλίας, διατύ­πωσε τήν ὀρθόδοξη ἄποψη: «ἀγαπῶ, ἄρα ὑπάρχω».

Ὁ Ἅγιος ἐννοοεῖ τήν τέλεια, τήν ἀκριβῆ, τήν ἀπαθῆ ἀγάπη, κατά τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος ἀγαπᾶ τόν Θεό, ὅλους τούς ἀνθρώπους χωρίς ἐξαίρεση καί ὅλη τήν κτίση. Δέν ἐννοεῖ τήν ἐνστικτώδη ἀγάπη πού ἔχουν καί τά ζῶα, ἤ τήν ἐνστικτώδη ἀγάπη, πού ὅταν κάποιος τήν ἔχει ἄλλους ἀγαπᾶ καί ἄλλους μισεῖ, ἤ ἄλλοτε ἀγαπᾶ ἕναν ἄνθρωπο καί μετά ἀπό λίγο ἀδιαφορεῖ γι᾽ αὐτόν ἤ καί τόν μισεῖ.

Ὁ Ἅγιος ἐννοεῖ τήν ἀληθινή ἀγάπη, ἡ ὁποία δέν ζητεῖ τά δικά της, δέν ἀσχημονεῖ, δέν ἀνέχεται τήν ἀδικία, δέν ξεχωρίζει φίλους καί ἐχθρούς, καί προσεύχεται γιά ὅλον τόν κόσμο.

Πρόκειται γιά τήν διπλή ἀγάπη, πρός τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο, τήν ὁποία κήρυξε καί ἔπραξε πρῶτος ὁ Χριστός μας, καί Τόν ἀκολουθοῦν ὅσοι Τόν ἀγαποῦν.

Πράγματι, ἡ φράση αὐτή, «ἀγαπῶ, ἄρα ὑπάρχω» περιγρά­φει μέ πολύ μεγάλη ἀκρίβεια τόν ἄνθρωπο. Γιατί μόνο μέ τήν ἀγάπη ὁ ἄνθρωπος εἶναι πραγματικός ἄνθρωπος, ἀλλά καί μόνο μέ τήν ἀγάπη μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἀγκαλιάσει ὅλη τήν δημιουργία καί νά ἑρμηνεύσει ὅλα τά γεγονότα, ἀκόμη καί αὐτόν τόν θάνατο.

Ἀγαπητά μου παιδιά,

Θά συναντήσετε πολλά Σχολεῖα καί πολλά Πανεπιστήμια στήν ζωή σας, στά ὁποῖα κυρίως διδάσκεται ἡ γνώση καί ἡ μέθοδος γνώσης τοῦ κόσμου.

Ἡ Ἐκκλησία μας, ὅμως, εἶναι τό μεγαλύτερο Σχολεῖο καί Πανεπιστήμιο, στό ὁποῖο διδάσκεται ἡ ἀληθινή ἀνθρωπολογία, δηλαδή τί ἀκριβῶς εἶναι ὁ ἄνθρωπος, καί ἡ ἀληθινή θεολογία, δηλαδή Ποιός εἶναι ὁ Δημιουργός τοῦ ἀνθρώπου καί πῶς μποροῦμε νά Τόν γνωρίσουμε.

Μή σᾶς φαίνεται παράξενο: Πολλοί ἄνθρωποι ἔχουν ἀποκτήσει πολλές τεχνικές γνώσεις καί δεξιότητες, ἀλλά δέν ἔχουν γνωρίσει τόν Θεό. Πολλοί ἄνθρωποι μελετοῦν τόν ἄνθρωπο, ἀλλά δέν γνωρίζουν τό νόημα τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου.

Ἀγαπητά μου παιδιά,

Σᾶς προσκαλῶ καί σᾶς παρακαλῶ νά συμμετάσχετε στήν ἐκκλησιαστική ζωή.

Μέσα στήν Ἐκκλησία, μέ φαινομενικά ἁπλό καί εὔληπτο τρόπο, μαθαίνουμε γνώσεις πού δέν μπορεῖ κανείς νά συναντήσει ἀλλοῦ.

Μέσα στήν Ἐκκλησία, μέ ἐλευθερία καί διάκριση, γνωρίζουμε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί μαθαίνουμε πῶς θά τήν ἀποκτήσουμε.

Μέσα στήν Ἐκκλησία γνωρίζουμε τούς Ἁγίους, οἱ ὁποῖοι ἀπόκτησαν τήν γνώση τοῦ Θεοῦ, ἀγάπησαν ἀληθινά τούς συνανθρώπους τους καί ἀγκάλιασαν τόν κόσμο μέ ἀγάπη.

Ὡς Μητροπολίτης καί πνευματικός σας πατέρας ἐπαναλαμ­βάνω τήν πρόσκληση τοῦ  Ἰησοῦ Χριστοῦ μας πρός ὅλα τά παιδιά καί τούς νέους, ὅλων τῶν ἐποχῶν:

«Ἀφῆστε τά παιδιά, καί μή τά ἐμποδίζετε νά ἔρθουν σέ μένα» (Ματθ. ιθ´).

Μέ θερμές πατρικές εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης

† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος