Το Κέντρο Διημέρευσης – Ημερήσιας Φροντίδας ΑμεΑ «Σύμπλευση» Καστοριάς, στο πλαίσιο της διεπιστημονικής προσέγγισης στην παροχή ολοκληρωμένης υποστήριξης σε άτομα με αναπηρία, υλοποιεί από κοινού με τον φορέα “Hellenic Farm Armonia” οργανωμένο πρόγραμμα μαθημάτων ιππασίας. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ωφελούμενους με κινητικές και νοητικές αναπηρίες και
υλοποιείται με τη συνεχή παρουσία Κοινωνικού Λειτουργού, Εργοθεραπευτή και Νοσηλευτή, διασφαλίζοντας την πολυδιάστατη υποστήριξη των συμμετεχόντων.
Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, οι ωφελούμενοι εκπαιδεύονται στην ασφαλή επαφή με τα άλογα, στη σωστή ιππευτική στάση και στην αλληλεπίδραση με το φυσικό περιβάλλον. Η φύση και η επαφή με τα ζώα λειτουργούν αγχολυτικά και προσφέρουν ευφορία και εσωτερική ηρεμία.
Κινητικά και Σωματικά Οφέλη
Μέσα από την εκπαίδευση στην ασφαλή ανάβαση και κατάβαση στο άλογο, με φυσική και λεκτική καθοδήγηση από Εργοθεραπευτή και Νοσηλευτή, ενισχύεται η μυϊκή δύναμη των άνω – κάτω άκρων και του κορμού, καθώς επίσης η ισορροπία και ο αδρός συντονισμός του σώματος.
Κατά τη διάρκεια της ίππευσης, μέσα από λεκτικά παραγγέλματα τόσο του θεραπευτή όσο και του εκπαιδευτή ιππασίας, οι ωφελούμενοι εκπαιδεύονται στη διατήρηση της σωστής στάσης σώματος, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο αυτή μπορεί να επιτευχθεί. Έτσι, καταφέρνουν να ενεργοποιούν τον κορμό και τα κάτω άκρα, ώστε να επιτευχθεί ο στασικός έλεγχος – αλλά και να χαλαρώνουν την ωμική ζώνη, ώστε να μη διαταράσσεται η ισορροπία μεταξύ άνω και κάτω ημιμορίου του σώματος.
Μετά από 4 μήνες εκπαίδευσης, οι ωφελούμενοί μας έχουν αποκομίσει αρκετά οφέλη μέσα από αυτή την εμπειρία. Όσον αφορά στον κινητικό τομέα
έχουν βελτιώσει αρκετά την ισορροπία, τόσο τη στατική όσο και τη
δυναμική, στην όρθια θέση.
ο αδρός συντονισμός μεταξύ άνω και κάτω άκρων έχει ενισχυθεί στους
περισσότερους ωφελούμενους, τόσο κατά τη διάρκεια της ιππασίας όσο και
εκτός σε άλλα θεραπευτικά προγράμματα.
έχουν αυξήσει την απόσταση και την αντοχή στη βάδιση, είτε αμέσως μετά
το μάθημα είτε και μακροπρόθεσμα σε άλλα περιβάλλοντα.
έχει παρατηρηθεί αύξηση της μυϊκής ισχύος στους μύες του κορμού και των
κάτω άκρων, αλλά και καλύτερη διαχείριση της υπερτονίας των εν λόγω
μυών σε άλλα θεραπευτικά προγράμματα.
καλύτερος στασικός έλεγχος στην καθιστή, αλλά και την όρθια θέση
βελτιωμένη ιδιοδεκτικότητα, δηλαδή αίσθηση του σώματος του χώρο
βελτιωμένο σχήμα σώματος, η απεικόνιση του σώματος στον εγκέφαλο σε
συνάρτηση με τη σωστή στάση, αλλά και θέση των μερών του σώματος στον
χώρο
Ψυχοκοινωνικά Οφέλη
Εξίσου σημαντικά είναι τα οφέλη που καταγράφηκαν στον ψυχοκοινωνικό τομέα. Τα μαθήματα ιππασίας λειτούργησαν ως πλαίσιο ενίσχυσης της ψυχικής ανθεκτικότητας και κοινωνικής ενσωμάτωσης των συμμετεχόντων, προάγοντας την ανάπτυξη προσωπικών και διαπροσωπικών δεξιοτήτων. Συγκεκριμένα:
- Ανάπτυξη σχέσεων αλληλεπίδρασης και εμπιστοσύνης μεταξύ των ωφελούμενων, με διαμόρφωση θετικού και υποστηρικτικού κοινωνικού πλαισίου εντός της ομάδας. Η καθημερινή συνεργασία ενίσχυσε το αίσθημα του «ανήκειν» και συνέβαλε στη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού.
- Ενίσχυση των επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων, μέσω της αυθόρμητης έκφρασης συναισθημάτων, εμπειριών και προκλήσεων που σχετίζονται με την αναπηρία, τη θεραπευτική πορεία και τις προσωπικές δυσκολίες. Η αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των μελών καλλιέργησε κλίμα αποδοχής και αλληλεγγύης.
- Ψυχική αποφόρτιση και διαχείριση άγχους, με την επαφή με τη φύση και τα ζώα να λειτουργεί ως φυσικός ρυθμιστής του συναισθηματικού φορτίου. Η δραστηριότητα παρείχε πλαίσιο ασφαλούς εξωτερίκευσης ενδοπροσωπικών συγκρούσεων και επεξεργασίας τραυματικών εμπειριών.
- Αύξηση αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, μέσω της επίτευξης κινητικών και συμπεριφορικών στόχων στο πλαίσιο της δραστηριότητας. Οι ωφελούμενοι βιώνουν επιτυχίες, ενισχύοντας την αίσθηση ελέγχου και προσωπικής ικανότητας.
- Δημιουργία ανεπίσημων δικτύων υποστήριξης, καθώς η εμπειρία του προγράμματος οδήγησε σε δημιουργία φιλικών σχέσεων, με συνέχεια και εκτός της θεραπευτικής δομής. Οι δεσμοί αυτοί ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη ευημερία των ατόμων.
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα μαθημάτων ιππασίας αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική ως παρέμβαση με πολλαπλές προεκτάσεις. Τα ευρήματα τεκμηριώνουν την ανάγκη ενσωμάτωσης τέτοιων πολυδιάστατων προγραμμάτων στο σύστημα παροχής υπηρεσιών για άτομα με αναπηρία, καθώς ενισχύουν τόσο τη λειτουργικότητα όσο και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και ενδυνάμωση των ωφελούμενων. Η προσέγγιση αυτή αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα καλής πρακτικής διεπιστημονικής συνεργασίας, με επίκεντρο το άτομο και στόχο τη συνολική
βελτίωση της ποιότητας ζωής του.
