Παναγιώτα Γιαννούλη,
Ιατρός – ειδική γαστρεντερολόγος
Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου είναι μια νοσολογική οντότητα που χαρακτηρίζεται από χρόνια υποτροπιάζουσα κοιλιακή δυσφορία με διαταραχές στις κενώσεις που οφείλονται αποκλειστικά σε διαταραχές της λειτουργιάς του εντέρου , χωρίς να εντοπίζεται οργανικό αίτιο .
Είναι η πιο κοινή νόσος του πεπτικού που ταλαιπωρεί το 15-20%του ελληνικού πληθυσμού και ιδιαίτερα τους νέους και τις γυναίκες .
Η αιτιολογία του συνδρόμου είναι άγνωστη, ωστόσο φαίνεται ότι πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση του , διαφορετικοί από ασθενή σε ασθενή .για την πλειονότητα των περιπτώσεων ενοχοποιούνται η μεταδυσεντερική ευερεθιστότης του εντέρου , η διαιτητική δυσανεξία και ψυχογενή αιτία. Είναι γενική πεποίθηση ότι η κλινική εικόνας είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπιδράσεως των επιπτώσεων που προκαλεί το άγχος στην προσωπικότητα του ασθενούς. Η σημασία του παράγοντος « προσωπικότητα του ασθενούς» καταφαίνεται από την παρατήρηση ότι ένα συγκεκριμένο ψυχοπιεστικό γεγονός μπορεί να περάσει τελείως ανώδυνα για ορισμένους προκαλώντας λ.χ .αϋπνία η ήπια παροδικά ενοχλήματα του πεπτικού η του κυκλοφορικού συστήματος , ενώ για άλλους γίνεται η αφετηρία έντονης και χρόνιας συμπτωματολογίας που μετατρέπεται σε κεντρικό πρόβλημα της ζωής του ασθενούς και της οικογενείας του
Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν κληρονομικότητα ,έχει παρατηρηθεί ότι συμπτώματα του συνδρόμου εμφανίζονται σε πολλά μέλη της ίδιας οικογένειας.
Τα συμπτώματα ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή ,ακόμη και στον ίδιο ασθενή οι υποτροπές μπορεί να εμφανίζονται διαφορετικά
Στα βασικά συμπτώματα είναι ο κοιλιακός πόνος που περιγράφεται συχνά σαν σφίξιμο, υποχωρεί και επανέρχεται και συνήθως βελτιώνεται με την αφόδευση. Η θέση και ο χαρακτήρας του πόνου ποικίλουν. Συνυπάρχουν συνήθως εντερικές ενοχλήσεις όπως διάρροια η δυσκοιλιότητα η εναλλαγές, αλλα συμπτώματα που σχετίζονται με το σύνδρομο είναι ναυτία , δυσπεψία , ο μετεωρισμός της κοιλιάς, η παράγωγη αέριων . Συχνές είναι και οι εξωτερικές εκδηλώσεις ,με ασαφή μυοσκελετικά άλγη ,αλλά και δυσμηνόρροια , χρόνια κόπωση, κατάθλιψη .
Η διάγνωση τίθεται «εξ αποκλεισμού», δηλαδή στηρίζεται στα φυσιολογικά αποτελέσματα των παρακλινικών εξετάσεων, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ειδική εξέταση που να τεκμηριώνει το σύνδρομο. Επομένως απαιτείται κάποιος αιματολογικός έλεγχος , όπως και απεικονιστικές εξετάσεις κοιλιάς( υπέρηχοι – κολονοσκόπιση) για τον αποκλεισμό οργανικής νόσου .
Τα «Κριτήρια της Ρώμης ΙΙΙ» θεσμοθετήθηκαν από την παγκόσμια γαστρεντερολογική εταιρία στο συνέδριο της ρώμης το 2006,με σκοπό να οδηγήσουν σε ασφαλή διαφοροδιάγνωση μεταξύ ευερέθιστου εντέρου και οργανικής πάθησης του εντέρου και έχουν ως εξης:
Τουλάχιστον 3 μήνες διαρκή η επαναλαμβανόμενα συμπτώματα κοιλιακού πόνου η δυσφορίας η οποία:
-ανακουφίζεται με την αφόδευση
– σχετίζεται με μεταβολή στην συχνότητα της αφόδευσης
– σχετίζεται με μεταβολή στην σύσταση των κοπράνων
Συν δυο η περισσότερα από τα α κάτωθι:
-μεταβολή στην διέλευση των κοπράνων ( αίσθηση επείγουσας η ατελούς κένωσης)
-διέλευση βλέννης
– αίσθηση φουσκωμένης κοιλιάς.
Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου είναι μια χρόνια νόσος για την οποία δεν έχει βρεθεί ακόμη ειδική οριστική θεραπεία. Στόχος των ιατρικών παρεμβάσεων είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων του ασθενούς και αποκλεισμός υποψιών για σοβαρότερο νόσημα.
Προτείνεται στις περιόδους έξαρσης , η αποφυγή τροφών που παράγουν αέρια. Συνιστάται η αύξηση στην πρόσληψη φυτικών ινών όταν η νόσος είναι σε ύφεση και αποφυγή τους όταν είναι σε έξαρση. Aπαραίτητη η επαρκής ενυδάτωση των ασθενών με λήψη υγρών , και η λήψη μικρών συχνών γευμάτων που κινητοποιεί ομαλά τον πεπτικό σωλήνα και προωθεί ομαλά επίσης το περιεχόμενο του προς την έξοδο. Η στοιχειώδης φυσική δραστηριότητα με την μορφή ήπιας άσκησης φαίνεται ότι έχει ευεργετική επίδραση τόσο στην κινητικότητα του πεπτικού όσο και στην ψυχολογία του ασθενούς. Η χρήση φαρμακευτικών ουσιών όπως τα σπασμολυτικά, αντιβιοτικά και κάποια άπια αντικαταθλιπτικά έχουν ένδειξη στις εξάρσεις και για μικρό χρονικό διάστημα . Η χρόνια χρήση πρέπει να αποφεύγεται .
Συμπερασματικά το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια πολύπλοκη διαταραχή που αν και δεν ενέχει κινδύνους για την ζωή του πάσχοντος επηρεάζει την ποιότητα της ζωής του με ψυχική και σωματική ταλαιπωρία είναι αναγκαία η συστηματική παρακολούθηση ώστε να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα αυτό το σύνθετο νόσημα.
Από τη στήλη ΥΠΕΡ ΥΓΕΙΑΣ της εφημερίδας ΝΕΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑ
Επιμέλεια: Δώρα Κωτσοπούλου
