Η όρεξή μας επηρεάζεται τόσο από οργανικούς παράγοντες όσο και από τον τρόπο διατροφής μας. Συγκεκριμένα, ο εγκέφαλος έχει ένα τμήμα που ονομάζεται υποθάλαμος είναι υπεύθυνο για τον έλεγχο της αίσθησης της όρεξης και του κορεσμού.
Ειδικότερα, η ορμόνη λεπτίνη παράγεται στα λιπώδη κύτταρα του σώματος και δρώντας στον υποθάλαμο βοηθά στην καταστολή της όρεξης.
Τα υπέρβαρα άτομα συνήθως έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να μην αισθάνονται εύκολα κορεσμό. Όσο και αν σας κάνει εντύπωση, νέα έρευνα έχει δείξει ότι οι περιοδικές διατροφικές ατασθαλίες, όπως είναι για παράδειγμα η κατανάλωση ενός λιπαρού θερμιδογόνου τροφίμου 1-2 φορές εβδομαδιαία, θα μπορούσε να ενισχύσει την έκκριση λεπτίνης από τα λιποκύτταρα, γεγονός που οδηγεί στη μείωση της όρεξης.
Επιπλέον, η ρύθμιση της όρεξης μπορεί να γίνει με την εφαρμογή συχνότητας γευμάτων (ανά 3 ώρες), μιας και έτσι ελέγχεται η έκκριση γαστρικού υγρού στο στομάχι, το γνωστό γουργουρητό και η υπογλυκαιμία (υπερβολική μείωση επιπέδων σακχάρου στο αίμα) που αποτελούν βασική ένδειξη πείνας και εξάντλησης των αποθεμάτων ενέργειας.
Μην ξεχνάμε φυσικά και τη σημαντική συμβολή των φυτικών ινών, οι οποίες αυξάνουν ταυτόχρονα τον κορεσμό, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ποσότητα φαγητού που καταναλώνεται.
Έτσι, αν θέλετε να μειωθεί η όρεξή σας δώστε έμφαση στα ακόλουθα τρόφιμα:
Νερό: Έχει παρατηρηθεί ότι πολλές φορές τα πρώτα σημάδια της δίψας λαμβάνονται λανθασμένα ως ένδειξη πείνας και έτσι πολλοί καταφεύγουν στην άσκοπη κατανάλωση τροφής. Καλό είναι πριν καταλήξει κανείς στο φαγητό να πιει 1 ποτήρι νερό ή άλλο υγρό προκειμένου να αποφύγει την κατανάλωση περιττών θερμίδων. Ιδανικά, η συστηματική ενυδάτωση του οργανισμού μπορεί να «αφανίσει» τέτοιου είδους «παρεξηγήσεις»! Επιπλέον, κάποιες μελέτες προτείνουν πως η κατανάλωση 1 ποτηριού νερό πριν το φαγητό μπορεί να μειώσει αισθητά την όρεξη και την τάση για υπερκατανάλωση φαγητού και ιδιαίτερα λιπαρών τροφίμων.
Μήλα: Έχουν λίγες θερμίδες, είναι πλούσια σε βιταμίνες και ανόργανα συστατικά και είναι γεμάτα σε φυτικές ίνες. Έτσι, τα μήλα βοηθούν στη διατήρηση του σακχάρου στο αίμα και μειώνουν την όρεξη για θερμιδογόνα λιπαρά τρόφιμα.
Ρόδι: Οι επιστήμονες λένε ότι η κατανάλωση αυτού του φρούτου δημιουργεί μια αίσθηση κορεσμού και βελτιώνει τη γεύση όλων των τροφίμων. Επιπλέον, το ρόδι έχει αυξημένη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες που δρουν ως κατασταλτικό της όρεξης.
Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη (αυγά, κοτόπουλο, γαλοπούλα, μπριζόλα, μοσχάρι, χοιρινό, μανιτάρια, ξηροί καρποί, θαλασσινά, γαλακτοκομικά.): Διακρίνονται για την υψηλή τους περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας. Το σώμα σας καίει περίπου 10% από τις θερμίδες που καταναλώσατε την ώρα που το φαγητό διασπάται σε ενέργεια και σε θρεπτικά συστατικά που μπορεί να χρησιμοποιήσει. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως «η θερμική επίδραση» του φαγητού. Η πρωτεΐνη συγκεκριμένα διεγείρει τη θερμική επίδραση του φαγητού, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι το σώμα καίει περισσότερη ενέργεια όταν επεξεργάζεται την πρωτεΐνη από ότι όταν επεξεργάζεται τους υδατάνθρακες και τα λίπη. Η διαδικασία της πέψης της πρωτεΐνης ως εκ τούτου ενισχύει το μεταβολισμό πολύ περισσότερο απ’ ό,τι άλλα θρεπτικά συστατικά. Επομένως οι δίαιτες που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη σάς κάνουν να αισθάνεστε πλήρεις πιο γρήγορα, βοηθώντας σας να τρώτε λιγότερο.
Αβοκάντο: Προσφέρει και τα 18 βασικά αμινοξέα, τα οποία είναι απαραίτητα στο σώμα για την πρωτεΐνη. Αντίθετα με την πρωτεΐνη που βρίσκεται στο κρέας, η οποία δύσκολα χωνεύεται από πολλούς, η πρωτεΐνη του αβοκάντο απορροφάται εύκολα από το σώμα, γιατί το αβοκάντο περιέχει επίσης και φυτικές ίνες. Αν ανήκετε σε αυτούς που προσπαθούν να περιορίσουν την πρωτεΐνη ζωικής προελεύσεως από την δίαιτά τους ή φυτοφάγος ή ακόμα ωμοφάγος που αναζητά περισσότερη πρωτεΐνη, το αβοκάντο αποτελεί έναν μεγάλο διατροφικό σύμμαχο.
Κανέλα: Καθυστερεί τον ρυθμό γαστρικής κένωσης, δηλαδή τον χρόνο που χρειάζεται η τροφή για να περάσει από το στομάχι, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια πιο αργή απορρόφηση των σακχάρων της τροφής, γεγονός που μας κρατάει χορτάτους για μεγαλύτερο διάστημα.
Τρόφιμα πλούσια σε χρώμιο (μπρόκολο, ντομάτα, μανιτάρια, ξηροί καρποί, θαλασσινά/οστρακοειδή, αχλάδι, βρώμη, αλεύρι ολικής αλέσεως): Βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα να αποφεύγονται οι υπογλυκαιμίες και να ελέγχεται καλύτερα η όρεξή μας.
Ανανάς: Η βρωμελαΐνη αποτελεί ένα σύνθετο μείγμα ουσιών που απαντάται στον ανανά, με τα περισσότερο μελετημένα συστατικά της να είναι μια ομάδα πρωτεολυτικών ενζύμων που φαίνεται να συμβάλλουν καθοριστικά στη διαδικασία της πέψης.
Πλιγούρι: Προτείνεται και σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη διότι είναι άριστη πηγή σύνθετων υδατανθράκων, έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, με αποτέλεσμα να ανεβάζει τη γλυκόζη του αίματος πολύ πιο αργά. Το πληγούρι προσφέρει γρήγορα το αίσθημα του κορεσμού και αποτελεί μια καλή επιλογή για άτομα που θέλουν να αδυνατίσουν ή να ελέγξουν το βάρος τους.
Λιναρόσπορος: Είναι πλούσιος σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και φυτικές ίνες που καταστέλλουν την όρεξη. Μία κουταλιά σούπας λιναρόσπορου περιέχει 2 γραμμάρια ω-3 και 3 γραμμάρια φυτικών ινών. Ο λιναρόσπορος είναι επίσης μια καλή πηγή ω-6 λιπαρών οξέων, που μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της χολοκυστοκινίνης, μιας ορμόνης που καταστέλλει την όρεξη.
Γεωργία Καπώλη, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, Επιστημονική Διευθύντρια ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ-ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
