Το “χάπι της επόμενης μέρας” είναι φαρμακευτικό σκεύασμα που σκοπό έχει να αποτρέψει μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, μετά από επαφή χωρίς τη χρήση αντισύλληψης ή μετά από αποτυχημένη αντισύλληψη.
Προορίζεται μόνο για περιστασιακή χρήση και δεν αντικαθιστά τις συνήθεις μεθόδους αντισύλληψης. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το συγκεκριμένο χάπι δεν αποτρέπει τη μετάδοση των σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων καθώς και του ιού HIV( AIDS).
Πως δρα το “χάπι της επόμενης μέρας” στον οργανισμό;
Το χάπι της επόμενης μέρας θεωρείται ότι παρεμποδίζει ή αναβάλλει την ωορρηξία. Εάν έχει ήδη συμβεί ωορρηξία, το χάπι δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό.
Τις περισσότερες φορές, είναι δύσκολο για μια γυναίκα να καθορίσει την ημέρα της ωορρηξίας της, ώστε να διαπιστώσει αν υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης. Προκειμένου μία γυναίκα να γνωρίζει πότε θα γίνει η ωορρηξία της, μπορεί είτε να χρησιμοποιήσει ειδικά τεστ από το φαρμακείο τα οποία προσδιορίζουν μέσω των ούρων τα επίπεδα της ορμόνης της ωορρηξίας (LH), είτε μπορεί να απευθυνθεί στον γυναικολόγο της.
Το χάπι δε θα πρέπει να λαμβάνεται από γυναίκα που γνωρίζει ή υποψιάζεται ότι είναι έγκυος. Ωστόσο οι μελέτες δείχνουν ότι σε περίπτωση λήψης του χαπιού από έγκυο γυναίκα, δεν προκύπτουν δυσμορφίες του εμβρύου.
Γυναίκες που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή ή ακόμη έχουν πάρει κάποιο φάρμακο ακόμη και αυτά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή, θα πρέπει οπωσδήποτε να ενημερώσουν τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό τους (π.χ. χρήση γλυκοκορτικοειδών από του στόματος για τη θεραπεία του άσθματος).
Δοσολογία,δραστικές ουσίες και η αποτελεσματικότητα του χαπιού της επόμενης μέρας.
Θα πρέπει να λαμβάνεται ένα δισκίο το οποίο καταπίνεται με νερό. Eάν προκληθεί εμετός μέσα σε τρεις ώρες από τη λήψη του φαρμάκου θα πρέπει να λάβετε και άλλο δισκίο.
Συνίσταται η αποφυγή της λήψης και δεύτερου δισκίου κατά τη διάρκεια του ίδιου εμμηνορροϊκού κύκλου λόγω ορμονικής υπερφόρτισης του σώματος. Ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε φάση του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Το χάπι της επόμενης μέρας καλό είναι να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατό μετά την σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη ή την αποτυχημένη αντισύλληψη. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα που περιέχουν το χάπι της επόμενης μέρας. Αναλόγως του σκευάσματος, το κάθε δισκίο μπορεί να περιέχει μία εκ των δύο δραστικών ουσιών που μπορεί να έχει ένα χάπι της επόμενης μέρας. Οι οδηγίες για το χρονικό περιθώριο δραστικότητας του χαπιού, διαφοροποιούνται μεταξύ των δύο διαφορετικών δραστικών ουσιών.
Η πρώτη είναι η λεβονοργεστρέλη (με τα πιο γνωστά στο ευρύ κοινό να είναι το ΝorLevo και το Postinor), που έχει δράση εώς και 72 ώρες μετά τη λήψη του. Ωστόσο καλό είναι να ληφθεί εντός του πρώτου δωδεκάωρου. Η δεύτερη ουσία είναι η ουλιπριστάλη και αφορά το γνωστό στην Ελληνική αγορά ellaOne. Το διάστημα δραστικότητας του είναι έως 120 ώρες μετά τη λήψη του με την παραίνεση να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατό.
Τα ποσοστά επιτυχίας της αποφυγής σύλληψης που αναφέρουν οι στατιστικές, είναι 95% σε περίπτωση που ληφθεί το πρώτο 24ωρο, 85% εάν ληφθεί σε 25-48 ώρες και 52% εάν ληφθεί σε 72 ώρες.
Χρήσιμες επισημάνσεις
Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι σε γυναίκες άνω των 75 κιλών και με BMI> 30 (δείκτης μάζας σώματος) περιορίζεται η δραστικότητα του χαπιού και μειώνεται πολύ σε γυναίκες άνω των 80 κιλών.
Η δραστική ουσία που περιέχει το χάπι της επόμενης μέρας έχει εντοπιστεί στο μητρικό γάλα. Για το λόγο αυτό, συνίσταται η λήψη του χαπιού αμέσως μετά το θηλασμό και η αποχή από το θηλασμό για τουλάχιστον 8 ώρες.
Γυναίκες που έχουν παρουσιάσει αλλεργία σε κάποια από τις δύο δραστικές ουσίες ή έχουν δυσανεξία στη λακτόζη ή έχουν σοβαρή ηπατοπάθεια δε θα πρέπει να χρησιμοποιούν το φάρμακο.
Η δράση του χαπιού δεν επηρεάζεται από το αλκοόλ.
Γυναίκες που χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά δισκία, θα πρέπει να συνεχίσουν κανονικά τη λήψη τους μετά τη χρήση
του χαπιού της επόμενης μέρας
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν αναφερθεί μετά τη λήψη του φαρμάκου είναι ζάλη, ναυτία, εμετός, κοιλιακό άλγος, πίεση στους μαστούς και το αίσθημα κόπωσης. Για οτιδήποτε άλλο ασυνήθιστο εμφανίζεται, θα πρέπει να ενημερώνεται ο γιατρός.
Προφίλ ασφάλειας ,επόμενη περίοδος και γονιμότητα.
Το χάπι της επόμενης μέρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κάθε γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας. Το προφίλ ασφάλειας του χαπιού είναι το ίδιο σε έφηβες και ενήλικες γυναίκες. Ωστόσο θα πρέπει να επισημαίνεται πάντα ιδιαίτερα στις έφηβες γυναίκες, ότι το χάπι της επόμενης μέρας δεν αντικαθιστά τις συνήθεις μεθόδους αντισύλληψης.
Μετά τη λήψη του χαπιού η επόμενη περίοδος έρχεται συνήθως κανονικά. Παρόλα αυτά, αυτό μπορεί να συμβεί (600 λέξεις)λίγες μέρες νωρίτερα ή λίγες μέρες αργότερα. Αν καθυστερήσει περισσότερο από 5 ημέρες, θα πρέπει να ελεγχθεί πιθανότητα εγκυμοσύνης. Εάν μετά τη λήψη του χαπιού διαπιστωθεί εγκυμοσύνη, θα πρέπει να ενημερωθεί ο γιατρός.
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες που έχουν κάνει χρήση ενός χαπιού της επόμενης μέρας κατά τη διάρκεια ενός κύκλου, δεν επηρεάζεται η γονιμότητά τους.
Σημαντική σημείωση: To παρόν άρθρο δεν αντικαθιστά το φύλλο οδηγιών χρήσης του φαρμάκου που περιέχεται στη συσκευασία, καθώς και το ρόλο του γυναικολόγου.
Βασιλάκης Χρήστος
Φαρμακοποιός
