Ο Όσιος Στέφανος ο Νέος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από ευσεβείς γονείς, τον Ιωάννη και την Άννα, οι οποίοι τον ανέθρεψαν κατά τον καλύτερο χριστιανικό τρόπο. Όταν μεγάλωσε, μορφώθηκε αρκετά και αργότερα αναδείχθηκε Ηγούμενος στο περίφημο όρος του Αγίου Αυξεντίου.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος εναντίον των αγίων εικόνων, δεν υπάκουσε στις ασεβείς αυτοκρατορικές διαταγές και χαρακτήρισε αιρετικούς τους εικονομάχους βασιλείς. Καταγγέλθηκε γι’ αυτό στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Κοπρώνυμο (718- 775), ο όποιος προσπάθησε με την προσωπική του επιβολή, όταν τον έφερνε μπροστά του, να δαμάσει το ορθόδοξο φρόνημα του αγίου Στεφάνου. Συνέβη όμως το αντίθετο. Ο Στέφανος ήλεγξε αυστηρά και κατά πρόσωπο τον Κοπρώνυμο. Αυτός τότε τον έκλεισε στη φυλακή και μετά από αρκετές ημέρες διέταξε να τον θανατώσουν.
Αφού, λοιπόν, τον έβγαλαν από την φυλακή, άρχισαν να τον λιθοβολούν και να τον κτυπούν με βαριά ρόπαλα. Ένα ισχυρό κτύπημα στο κεφάλι έδωσε τέλος στη ζωή τού οσίου Στεφάνου (το 767 μ.Χ.). Κατόπιν οι εικονομάχοι έριξαν το σεπτό σώμα του στη θάλασσα, αλλά ευλαβείς χριστιανοί το βρήκαν, όταν τα κύματα το έφεραν στην παραλία, και το έθαψαν με την αρμόζουσα τιμή. (το κείμενο ελήφθη απ’ το διαδίκτυο).
Γ) Η τοιχογραφία του οσίου Στεφάνου του Νέου στην Καστοριά, έτους 1651.
Οι ευσεβείς κάτοικοι της βυζαντινής και μεταβυζαντινής Καστοριάς γνώριζαν καλώς τον Βίο του οσίου Στεφάνου του Νέου και απεικόνιζαν τη σεπτή μορφή του στους τοίχους των ναών της πόλης τους. Μία τέτοια επιτοίχια απεικόνισή του, που φιλοτεχνήθηκε το έτος 1651, σώζεται στο βυζαντινό ναό του Αγίου Γεωργίου του Βουνού. Στην εν λόγω τοιχογραφία ο όσιος Στέφανος ο Νέος παριστάνεται ως Μεγαλόσχημος Μοναχός, έχοντας δίπλα του τον χρονογράφο όσιο Θεοφάνη της Συγριανής, όστις κατέγραψε στη χρονογραφία του το θαυμαστό βίο και τα μαρτύρια αυτού (του οσίου Στεφάνου). Οι δύο όσιοι Ομολογητές παρουσιάζονται να κρατούν ανάμεσά τους μία μικρή φορητή εικόνα τού Δεσπότη Χριστού, δηλωτική των επαινετών κι επιτυχών αγώνων τους για την οριστική αναστήλωση των ιερών εικόνων.
 |
| Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου του Βουνού Καστοριάς |
Στίχοι
Πληγεὶς νέε Στέφανε τὴν κάραν ξύλῳ,
Εὗρες πρεπόντως οὐχὶ γηράσκον στέφος.
Εἰκάδι ὀγδοάτῃ Στεφάνου Νέου κράτα θραῦσαν.
Ἀπολυτίκιον του οσίου Στεφάνου
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ἀσκητικῶς προγυμνασθεὶς ἐν τῷ ὄρει, τὰς νοητὰς τῶν δυσμενῶν παρατάξεις, τῇ πανοπλίᾳ ὤλεσας παμμάκαρ τοῦ Σταυροῦ. Αὖθις δὲ πρὸς ἄθλησιν, ἀνδρικῶς ἀπεδύσω, κτείνας τὸν Κοπρώνυμον, τῷ τῆς Πίστεως ξίφει· καὶ δι᾽ ἀμφοῖν ἐστέφθης ἐκ Θεοῦ, Ὁσιομάρτυς ἀοίδιμε Στέφανε.
Παρουσίαση: Γιώργος Τ. Αλεξίου.
 |
| Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Ε’ σε μεταγενέστερή του ξυλογραφία. |
 |
| Οι όσιοι Στέφανος ο Νέος και Θεοφάνης της Συγριανής. Καστοριανή τοιχογραφία, έτ. 1651. |
 |
| Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Ε΄ και η σύζυγός του. Παραστάσεις σε νόμισμα της εποχής του. |
