Τα έθιμα της ημέρας αυτής στην Ιεροπηγή
Πρωί Ψυχοσάββατου κάθε νοικοκυρά ετοιμάζει την κινίστρα της (ψάθινο στρόγγυλο πανέρι) .Μέσα βάζουν στη μέση ένα πιάτο βραστό σιτάρι με ζάχαρη απο πάνω και δίπλα ένα μεγάλο στρόγγυλο ψωμί.κοντά στο ψωμί μικρά στρόγγυλα ψωμάκια (πιρπισιόρ) .διάφορα φρούτα εποχής, χαλβά ,λουκούμια,ελιές.(σήμερα κ γλυκά) βάζουν στη τσέπη από το καλό τους βελούδινο μαύρο σακάκι το δευτέρι με τα ονόματα των νεκρών της οικογένειας και κινούν για την εκκλησιά.
Τοποθετούν τα πανέρια με τα αγαθά (πόμιλι) στο έδαφος κάτω στο πάτωμα της εκκλησίας και κάθονται ανά σόι.Τελειώνοντας η δοξολογία δίνουν το βιβλιαράκι τους στον παπά να διαβάσει φωναχτά τα ονόματα των κεκοιμημένων και αποχωρούν απο τον ναό.
Στη συνέχεια τελούν το δικό τους Ψυχοσάββατο όπως προαιώνια έκαναν . Μεταφέρονται σε κοντινή πεδιάδα όλες οι γυναίκες του χωριού (σήμερα στην αυλή της εκκλησίας) και κάθονται όλες κάτω ανά σόι.Στρώνουν κάτω λευκά τραπεζομάντιλα -μισάλι και τοποθετούν τα κάνιστρα πάνω τους.Η Μεγαλύτερη σε ηλικία από κάθε σόι κόβει πρώτα το ψωμί και το μοιράζει -πάρτσε στα γύρω πανέρια(το ψωμί είναι για τούς νεκρούς προγόνους του σογιού ανά τους αιώνας) στη συνέχεια μοιράζει το στάρι και τα υπόλοιπα αγαθά.Το ίδιο συνεχίζουν να κάνουν και οι υπόλοιπες γύρω από τη μισάλια(τραπεζομάντηλο) εναλλάξ ανταλάσσουν αγαθά μοιράζουν μεταξύ τους γιαυτό το λέμε στη γλώσσα μας πιρτσέρι-Μοίρασμα το Ψυχοσάββατο.Η κάθε γυναίκα μοιράζει μόνο στο σόι του άντρα της δεν έχει δικαίωμα να μοιράσει στο δικό της σόι -γένος.Φεύγοντας μεταφέρουν τα αγαθά στο σπίτι κ τοποθετούν σε σινί δίνοντας σε παιδιά και άντρες ονομάζοντας νεκρούς της οικογένειας κατά τη διανομή τους.
Την Κυριακή το πρωί μοιράζουν κατά τον ίδιο τρόπο πίτες συνήθως πιτιρόνια με ψητά φύλλα κ τυρί πασπαλιστές με ζάχαρη.Στην συνέχεια παλαιότερα πήγαιναν στα πηγάδια και αφού τοποθετούσαν στο στόμα του πηγαδιού μαντήλι μαύρο παρακολουθούσαν την έξοδο των ψυχών απο τον κάτω κόσμο.Θεωρούσαν πως το ψυχοσάββατο των Αποκρεών που το ονόμαζαν Κιράγκα έβγαιναν οι ψυχές και το Ψυχοσάββατο του Αγίου Πνεύματος Τρισάγκα επέστρεφαν στον Άδη.
Λέγοντας
Κιράγκα ώρε ντι ώρε
Τρισάγκα πότε βερόρε!!!
Φώτης Τράσιας
