Προωθεί τον «ανακουφιστικό ρατσισμό»
“Η κλισέ, συναισθηματική χρήση της αναπηρίας ως κινητήριου δύναμης για την ενδυνάμωση του μη – ανάπηρου πληθυσμού, ονομάζεται “inspiration porn”. Χρησιμοποιείται ως μέσο προσέγγισης, η αδυναμία των ανάπηρων ώστε να κινητοποιηθεί το κοινό-στόχος που θα κάνει το πρόβλημα δεκανίκι στα δικά του προβλήματα”.
Υπογράφουμε το ψήφισμα ΕΔΩ
Σύλλογος Τυφλών-Ατόμων με Προβλήματα Όρασης Δυτικής Μακεδονίας
Ζητούμε την απόσυρση του spot του Ημιμαραθωνίου Κρήτης 2019, όπου πρωταγωνιστούν ένα τυφλό κι ένα μη-τυφλό παιδί.
Υπόθεση: ένα παιδί ψάχνει παρέα να παίξει μα όλοι γύρω του, ασχολούνται με τα smartphones και τα tablets τους. Όσπου συναντά ένα τυφλό παιδί. Είναι το μοναδικό παιδί που κάθεται μόνο του και δεν κρατά κινητό αλλά διαβάζει ένα βιβλίο στη γραφή μπράιγ. Το πλησιάζει και του λέει «έλα να παίξουμε!» – «Μα εγώ δε μπορώ!» Απαντά το τυφλό παιδί. – «Έλα να τρέξουμε! Θα σε βοηθήσω εγώ!» Του λέει το μη-τυφλό παιδί. Το πλάνο, δείχνει τα δυο παιδιά να τρέχουν πιασμένα από το χέρι, μέχρι που το μη-τυφλό παιδί, αφήνει το χερι του τυφλού και μένει πίσω, βοηθώντας το έτσι να κερδίσει τον αγώνα. «Κέρδισες!» Του φωνάζει. – «Δεν έχω κερδίσει ποτέ!» Απαντά το τυφλό παιδί. Και το σλόγκαν της διαφήμισης: «Βλέπεις; Μπορείς. Άσε το κινητό κι έλα να τρέξουμε».
Γιατί αντιδρούμε στο spot του Ημιμαραθωνίου Κρήτης; Οι άνθρωποι με βλάβη στην όραση (τύφλωση), πιστεύουμε ακράδαντα πως το συγκεκριμένο spot μας στιγματίζει, προσδίδοντας για εμάς μια εικόνα οίκτου και λύπησης.
(1) Θεωρούμε πως το σενάριο που θέλει να αναδείξει την εξάρτηση στην τεχνολογία δε θα έπρεπε να φέρνει σε αντιπαράθεση την τυφλότητα. Οι σημερινές ηλεκτρονικές συσκευές (smartphones, tablets, PC), έχουν κατασκευαστεί, έτσι ώστε να είναι προσβάσιμες και σε εμάς, προωθώντας στην πράξη την έννοια της συμπερίληψης.
(2) Πιστεύουμε πως τα λόγια του τυφλού παιδιού στο σενάριο [… «μα εγώ δε μπορώ, δεν έχω κερδίσει ποτέ…], προκαλούν τον οίκτο και πρεσβεύουν την ανικανότητα που δεν είναι συμβατή με την πραγματικότητα. Οι τυφλοί άνθρωποι παίζουν, κερδίζουν και χάνουν, όπως όλοι.
(3) Το γεγονός πως το μη-τυφλό παιδί, αφήνει το τυφλό παιδί να κερδίσει, υπονοεί πως στην Ελλάδα, τα πάντα δίνονται χαριστικά στους τυφλούς ανθρώπους. Όμως εμείς, απαιτούμε ισόνομη πρόσβαση στην εκπαίδευση και την εργασία ώστε να μπορούμε να διεκδικούμε δικαιωματικά, ισότιμη μεταχείριση.
(4) Τέλος το σλόγκαν «Βλέπεις; Μπορείς. Άσε το κινητό κι έλα να τρέξουμε» υπονοεί πως οι μη-τυφλοί, είναι εξ´ορισμού σε καλύτερη θέση από τους τυφλούς κι άρα δεν πρέπει να έχουν δικαιολογία για να μην τρέξουν. Εξαναγκάζονται σε μια «καταναγκαστική ευτυχία» συγκρινόμενοι βεβιασμένα με «τους άλλους», τους τυφλούς που δεν έχουν την ίδια τύχη με αυτούς.
Και λίγη τροφή για σκέψη: Με βαριά μουσική επένδυση κι ένα στερεότυπο τυφλό παιδί – όχι ενήλικα, τα παιδιά «πουλάνε περισσότερο»-, περνάει μηνύματα ανικανότητας κι αδυναμίας των τυφλών [μα εγώ δε μπορώ, δεν έχω κερδίσει ποτέ… κλπ].
Η κλισέ, συναισθηματική χρήση της αναπηρίας ως κινητήριο δύναμη για την ενδυνάμωση του μη – ανάπηρου πληθυσμού, ονομάζεται “inspiration porn”. Χρησιμοποιοείται ως μέσο προσέγγισης, η αδυναμία των ανάπηρων ώστε να κινητοποιηθεί το κοινό-στόχος που θα κάνει το πρόβλημα δεκανίκι στα δικά του προβλήματα. Η σύγκριση ανάπηρου και μη-ανάπηρου θα προκαλέσει ένα αίσθημα πληρότητας στους αποδέκτες και θα αποδεκτούν ευκολότερα το διαφημιζόμενο προϊόν.
Στο spot, πρωταγωνιστεί ένα παιδί που άθελά του, γίνεται κοινωνός στερεοτυπικών, στιγματιστικών μηνυμάτων. Το spot είναι ρατσιστικό. Λίγοι το καταλαβαίνουν, πολλοί επικροτούν. Κι όμως: προωθεί το λεγόμενο «ανακουφιστικό ρατσισμό». Ο ανακουφιστικός ρατσισμός, παίρνει την ευθύνη από πάνω μας, προκαλώντας «θετικά» συναισθήματα που βολεύουν – είναι δηλαδή, ανακουφιστικά. Κι ενισχύει δήθεν το δίκιο ενώ στην ουσία, κάνει το αντίθετο: υποβιβάζει τους ανάπηρους/τις ανάπηρες στο έλεος μιας κανονικότητας όπου μόνο «οι κανονικοί» εχουν δικαιώματα και υποβοηθούν τους ανάπηρους/τις ανάπηρες που βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση από καθήκον. Μήπως να αφήσουμε το καθήκον «του καλού Σαμαρείτη» και να περάσουμε στις πράξεις; Στην Ελλάδα, οι υποδομές, οι υπηρεσίες και η παιδεία όσον αφορά την αναπηρία είναι 50 χρόνια πίσω. Δεν υπάρχει συντονισμένη πολιτική και ουδείς ενδιαφέρεται (βλ παράνομα παρκαρισμένα οχήματα, κακή ρημοτομία κλπ). Δε ξερουμε πόσοι τυφλοί υπάρχουν στην Ελλάδα, πόσα τυφλά παιδιά πηγαίνουν σχολείο. Πόσα έχουν πρόσβαση σε ψυχολόγους, εκπαιδευτές κινητικότητας κλπ. Αντί το κοινό να αναλογιστεί όλα αυτά, θεωρεί πως έκανε το «φιλανθρωπικό του καθήκον» χύνοντας μερικά δάκρυα και δε λαμβάνει υπόψη τα ρεαλιστικά πρότυπα των τυφλών. Πρότυπα που για να υπάρχουν και να υπάρξουν, χρειάζεται πλήρη στροφή σε πολιτικές που ίσως να μη βολεύουν αλλά είναι ουσιαστικές για τη συμπερίληψη. Το σποτάκι, έγινε με τα χρήματα επιφανών χορηγών.
Τέλος, προωθείται κι ο «ρατσισμός με το γαντι». Δηλαδή, θεωρούμε τους τυφλούς ανίκανους όμως αυτή η θεώρηση, ξεπλένεται μέσα από δάκρυα, οπότε όλα είναι εντάξει. Δε μας ενδιαφέρει που χιλιάδες τυφλοί στην Ελλάδα είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, υφίστανται στιγματισμό κι εξαρτώνται από άλλους; Μάλλον μας ενδιαφέρει, μέχρι τη λογική που φτάνουν τα βίντεο, τα οποία αναπαράγουν τη δική μας λογική και vice versa. Φαύλος κύκλος με θύματα τους ανθρώπους με αναπηρία που συνήθως δεν έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τη γνώμη τους για ο,τι τους αφορά, στο βωμό των like και της συναισθηματικής φόρτισης των μη-ανάπηρων με τις ευλογίες διαφημιστών, φορέων και χορηγών.
θύματα, πάντα τους ανθρώπους με αναπηρία. αυτούς.
