Ο Νικόλαος (Λάκης) Νταηλάκης (1883-1941) ήταν Υπλγός ΠΖ και οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα που έδρασε στις περιοχές Μπίγλιστας, Καστοριάς και Φλώρινας. Γεννήθηκε στον οικισμό Βερνίκι του Καζά Καστοριάς, που το 1924 περιήλθε στην αλβανική επικράτεια. Αρχικά, το επίθετό του ήταν Δέλλιος ή Ντέλλιος και η οικογένειά του ήταν από γενιά σε γενιά πρόκριτοι του χωριού. Η ενασχόλησή του ήταν στα οικογενειακά κτήματα και γεννήματα, έως το 1901 όταν δολοφόνησε τον Ντεμήρ Αγά, τουρκλβανό μπέη της περιοχής. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 ετών από οθωμανικό δικαστήριο, αλλά αποφυλακίστηκε κατόπιν χρηματισμού Οθωμανών αξιωματούχων από συγγενείς του.
Ο φόβος των αντιποίνων τον έστειλε στο αντάρτικο εναντίον των Οθωμανών. Τον πρώτο χρόνο συνεργάστηκε με μέλη της βουλγαρικής ΕΜΕΟ εναντίον των Οθωμανών, αλλά σύντομα ακολούθησε τον αδιαφιλονίκητο ηγέτη των ανταρτών της περιοχής, τον καπετάν Κώττα, εναντίον Οθωμανών και κομιτατζήδων.
Η πολεμική δράση του το διάστημα 1901-1907 ήταν ιδιαίτερα πλούσια, καθώς έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και ενέδρες εναντίον Οθωμανών, Αλβανών, βουλγαριζόντων και ρουμανιζόντων στις περιοχές των Κορεστίων, των Πρεσπών, της Κορυτσάς, του Δεβόλη, του Γράμμου, του Νεστορίου, των Καστανοχωρίων και του Άργους Ορεστικού. Στα τέλη του 1907 φυλακίστηκε, αλλά απελευθερώθηκε όταν οι Νεότουρκοι έδωσαν γενική αμνηστία στους καταδικασμένους. Όμως, μετά από απόπειρα δολοφονίας του από Οθωμανούς στο Άργος Ορεστικό, κατέφυγε στη Νότια Ελλάδα μέχρι την απελευθέρωση.
Στα χρόνια μετά την απελευθέρωση εντάχθηκε στο δυναμικό του Ελληνικού Στρατού ως Ανθυπολοχαγός μέχρι την αποστρατεία του ως Υπολοχαγός Πεζικού. Την περίοδο 1913-1924 είχε μόνιμη κατοικία στη γενέτειρά του το Βερνίκι και έκτοτε στην Κορομηλιά Καστοριάς. Την 5η Οκτωβρίου 1941 δολοφονήθηκε σε ενέδρα μεταξύ Κορομηλιάς και Λεύκης από απογόνους κομιτατζήδων του Μακεδονικού Αγώνα. Συγκεκριμένα, από την ομάδα ενόπλων σλαβόφωνων κομμουνιστών των αδερφών Σαλαπούτη, πιθανότατα κατόπιν εντολής του Λάζου Τερπόφσκι (Ζησιάδη), ιδρυτή της ομάδας. Σύντομα, ο αδερφός του Ιωάννης φυλακίστηκε από τους Ιταλούς και μόλις αποφυλακίστηκε το 1943 δολοφονήθηκε από σλαβόφωνα μέλη του ΕΛΑΣ στη Λάγκα Καστοριάς. Τα ανήψια του Εμμανουήλ και Δημήτριος εκτελέστηκαν από τους Ιταλούς και τον ΕΛΑΣ αντίστοιχα.
Το όνομα του Νταηλάκη ήταν πολύ δημοφιλές στην Καστοριά, σχεδόν θρύλος, ιδιαίτερα μετά το άδοξο τέλος του. Το 1960 τοποθετήθηκε η προτομή του στην είσοδο της πόλης από νότο και η τριγύρω συνοικία που δημιουργήθηκε μεταπολεμικά πήρε το όνομά του. Επίσης, υπάρχει ομώνυμο ποδοσφαιρικό σωματείο και πολιτιστικός σύλλογος.
[Βιβλιογραφία: Λ. Νταηλάκης, Βιογραφικές αναμνήσεις αντί ημερολογίου από του 1900-1912 του Καπετάν Λάκη ή Νικολάου Νταηλάκη, ανέκδοτα απομνημονεύματα, αρχείο ΔΙΣ·Ε. Νταηλάκης (επιμ.), Καπετάν Λάκης (Νικολάος ή Λάκης Νταηλάκης) Οπλαρχηγός Α΄ Τάξεως Μακεδονικού Αγώνος: Ιστορικό Ανθολόγιο (β’ έκδοση), Καστοριά 2002]
