Tα τελευταία χρόνια, κυκλοφορεί στο διαδίκτυο ένας μύθος γύρω από την προέλευση του ονόματος “Βlack Friday”, υποστηρίζοντας ότι ονομάστηκε έτσι επειδή τον 18ο αιώνα ιδιοκτήτες των νότιων φυτειών μπορούσαν να αγοράσουν σκλάβους με έκπτωση την επόμενη από την ημέρα των ευχαριστιών. Ο ισχυρισμός ωστόσο είναι ψευδής.
Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός μάλιστα οδήγησε ορισμένους να ζητούν το μποϊκοτάζ των αγορών την εν λόγω ημέρα.
Ο ισχυρισμός που κυκλοφορεί είναι ο εξής:
Για να βάζουμε τα πράγματα στην θέση τους , αρκετά ανεχόμαστε με τα ξενόφερτα έθιμα ……………
«Το Black Friday, ξεκίνησε στην Αμερική πριν εκατοντάδες χρόνια.
Ήταν η μέρα που “έπεφταν ” οι τιμές των σκλάβων, επειδή λόγω της εποχής του χρόνου δεν υπήρχε ανάγκη για το άμεσο μάζεμα του καλαμποκιού και των άλλων καρπών.
Αυτό γιορτάζουν σήμερα οι Αμερικάνοι.
Εσύ όμως γιορτάζεις τον οχετό της Αμερικάνικης Ιστορίας από τη μια…αλλά ταυτόχρονα και τη δική σου πραγματικότητα από την άλλη…» Νίκος Καραπατάκης
« Οι Νέγροι ή οι Μαύροι πουλιόντουσαν και αγοραζόντουσαν περίπου όπως τους χοίρους…….
Αφού λοιπόν οι Αγρότες τελείωναν τις Αγροτικές δουλειές, τους πουλούσαν για να μην τους ταΐζουν και τους στεγάζουν, στην περίοδο του Χειμώνα. Γινότανε το εξής περίεργο μια οικογένεια Μαύρων μπορούσε να πουληθεί, σε περισσότερους από έναν έμπορο! έτσι με την αλλαγή ιδιοκτήτη κάθε φορά, διαλύετε η οικογένεια. Πολλοί δε θα πέθαιναν από το κρύο. Την Άνοιξη θα αγόραζαν άλλους. Αυτοί που αγόραζαν μαύρους οι περισσότεροι ήταν έμποροι δούλων, για να τους πουλήσουν την Άνοιξη, διότι ασφαλώς η μαζική φροντίδα στοίχιζε λιγότερο απ’ ότι η φροντίδα λιγοστών μαύρων!
Αυτές ο αγοραπωλησίες γινόντουσαν την τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου.
Γι’ αυτό την ονόμασαν Μαύρη Παρασκευή!!!»
Το παραπάνω απόσπασμα δεν εμφανίστηκε αρχικά σε ελληνικές σελίδες και λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης, απλά μεταφράστηκε και κοινοποιήθηκε εκ νέου. Η αρχική εμφάνιση του στην ελληνική πλευρά του διαδικτύου μάλιστα φαίνεται να έγινε το 2015 όταν άρχισε και η εφαρμογή της ημέρας Black Friday στα ελληνικά καταστήματα.
Εκτός από ανακοινώσεις στο facebook το είδαμε δημοσιευμένο και σε site όπως το mikrometoxos.gr.
Τι ισχύει
Η ημέρα “Black Friday” είναι ένα καταναλωτικό έθιμο, το οποίο ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και σταδιακά εφαρμόστηκε σε διάφορες χώρες ανά το κόσμο, σύμφωνα με το οποίο οι καταναλωτές έχουν την ευκαιρία να προβούν σε αγορές με πολύ μεγάλες εκπτώσεις και προσφορές. Εδώ και λίγα χρόνια, συγκεκριμένα περίπου από το 2015, έφτασε και στην Ελλάδα, κυρίως με πρωτοβουλία μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων λιανικής.
Ημερολογιακά η Black Friday λαμβάνει χώρα κάπου μεταξύ 23-29 Νοεμβρίου, δηλαδή την τελευταία Παρασκευή του μήνα, και είναι η ημέρα που ακολουθεί την αμερικανική γιορτή της Ημέρας των Ευχαριστιών, αλλιώς γνωστή και ως “Thanksgiving”, σηματοδοτώντας την έναρξη της χριστουγεννιάτικης εμπορικής περιόδου. Η Ημέρα των Ευχαριστιών ξεκίνησε να γιορτάζεται στον Καναδά από τα τέλη του 16ου αιώνα και στις ΗΠΑ από τον 17ο αιώνα.
Η ιστορία της ονομασίας
Σαν εμπορικός θεσμός η Black Friday ξεκίνησε επίσημα το 1932, ωστόσο σαν όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1961 στην πολιτεία της Philadelphia, το 1975 επίσημα από τους The New York Times, ενώ άρχισε να διαδίδεται σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ τη δεκαετία του ’80 και ευρύτερα στη δεκαετία του ’90.
Μια εκδοχή για την προέλευση του όρου υποστηρίζει πως παρότι η Black Friday δεν είναι αναγνωρισμένη σαν αργία, δεν είναι λίγοι εκείνοι που έπαιρναν άδεια, ρεπό ή “ασθενούσαν” τη συγκεκριμένη ημέρα για έχουν διαθέσιμο το ακόλουθο τριήμερο έτσι ώστε να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους σε καλές τιμές. Υπάρχουν σχετικές αναφορές, όπως σε έγγραφο του 1951 από το περιοδικό, Factory Management and Maintenance σχετικά με το θέμα. Ωστόσο δεν θεωρείται ότι καθιερώθηκε από τότε.
Η επικρατέστερη εκδοχή είναι πως ο όρος «Black Friday» προέρχεται από τη δεκαετία του ΄60, και τους αστυνομικούς της Φιλαδέλφεια και του Ρότσεστερ, οι οποίοι εξέφραζαν τη δυσαρέσκειά τους για την μεγάλη κυκλοφοριακή συμφόρηση των δρόμων, από αυτοκίνητα και πεζούς, κατά την ημέρα εκείνη, ή και την επόμενη σύμφωνα με μερικές αναφορές, η οποία σηματοδοτούσε την έναρξη των χριστουγεννιάτικων αγορών. Διαβάστε εδώ σχετικό έγγραφο του 1961.
Κατόπιν η χρήση της φράσης εξαπλώνεται και την βλέπουμε να εμφανίζεται στους The New York Times στις 29 Νοεμβρίου 1975, που την αποκαλεί ως την “πιο πολυσύχναστη ημέρα αγορών και κυκλοφορίας του έτους” στη Φιλαδέλφεια. Διαβάζουμε όμως στο έντυπο The Philadelphia Inquirer που έγραφε, ακόμη και το 1985, ότι οι έμποροι λιανικής πώλησης στο Σινσινάτι και το Λος Άντζελες εξακολουθούσαν να αγνοούν τον όρο.
Ο όρος φαίνεται να κέρδισε τελικά την προσοχή των εμπόρων στις αρχές του ’80 (η παλαιότερη γνωστή δημοσιευμένη αναφορά εμφανίζεται στο The Philadelphia Inquirer της 28ης Νοεμβρίου 1981, αρκετά χρόνια δηλαδή αργότερα από την ιστορία των αστυνομικών. Τελικά αυτή επικράτησε σαν η πιο δημοφιλής εξήγηση.
Σύμφωνα με αυτή την εξήγηση, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, όταν η λέξη μηχανογράφηση ήταν ακόμη άγνωστη, τα λογιστικά κρατούνταν χειρόγραφα σε τεράστια βιβλία και λογιστικά φύλλα. Το ίδιο φυσικά κι οι αποδείξεις, τα τιμολόγια κι όλα τα λογιστικά στοιχεία.
Εκείνη την εποχή τα καταστήματα κι οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούσαν δύο διαφορετικά χρώματα μελανιού για να καταγράφουν τα αποτελέσματά τους. Με κόκκινο γράφονταν οι αρνητικές ημέρες, αυτές που κατέγραφαν ζημίες, και με μαύρο οι ημέρες με πλεόνασμα-κέρδος. Η πρακτική χρήσης κόκκινου χρώματος για τους αρνητικούς αριθμούς χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Την ημέρα εκείνη, δηλαδή την τελευταία Παρασκευή του Νοέμβρη γινόταν συνήθως σημαντικά αυξημένος τζίρος και ο λογαριασμός άρχιζε να περνά στο «μαύρο». Εξ’ ου και η ονομασία Black Friday.
Συμπέρασμα
Με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία καθίσταται σαφές πως ο ισχυρισμός ότι η Black Friday έχει οποιαδήποτε σχέση με το δουλεμπόριο των σκλάβων είναι πλήρως αβάσιμος.
Γιώργος Γιώτης
ellinikahoaxes.gr
