Εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες εργάτες, έχουν συρρεύσει στο Κατάρ από το 2010, προκειμένου να εργασθούν στα γιγαντιαία κατασκευαστικά έργα, που σχετίζονται με το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022. Το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων (AFP) συνάντησε μερικούς από αυτούς τους εργαζόμενους, οι περισσότεροι από τους οποίους μιλούν για τα… απατηλά όνειρά τους για μία καλύτερη ζωή.
«Θαμπωμένοι» από την προοπτική καλύτερων μισθών, αυτοί οι μετανάστες, που προέρχονται κυρίως από την ινδική υποήπειρο, τις Φιλιππίνες και την Αφρική, αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90% των 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων του εμιράτου.
Το Κατάρ, δέχεται σκληρή κριτική για τους θανάτους, τα ατυχήματα και τους απλήρωτους μισθούς αυτών των αλλοδαπών εργαζομένων, ενώ έχει ψηφίσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για να βελτιώσει την ασφάλεια των εργαζομένων και να… τιμωρήσει τους απείθαρχους εργοδότες.
Οι αρχές της χώρας, έχουν πληρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να αντισταθμίσουν τους απλήρωτους μισθούς, αλλά για τις ενώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι καθυστερημένες και ανεπαρκείς.
Οι μετανάστες εργάτες συχνά φεύγουν με τις οικογένειές τους. Οπως έκανε και ο Σραβάν Καλαντί και ο πατέρας του, Ραμές, οι οποίοι «κατασκεύασαν» μεγάλο μέρος των δρόμων, που οδηγούν στα γήπεδα του Μουντιάλ. Ομως, μόνο ο Σραβάν επέστρεψε στην Ινδία. Μετά από μια κουραστική ημέρα εργασίας, ο 50χρονος πατέρας του, κατέρρευσε και πέθανε στον καταυλισμό όπου διέμεναν.
«Την ημέρα που πέθανε ο πατέρας μου, ο πόνος στο στήθος του άρχισε ενώ δούλευε», λέει ο 29χρονος άνδρας με την φωνή του να τρέμει και συνεχίζει: «Τον πήγαμε στο νοσοκομείο. Είπα στους γιατρούς να προσπαθήσουν ξανά και ξανά να του κάνουν ανάνηψη».
Οι συνθήκες εργασίας «δεν ήταν καθόλου καλές», λέει, περιγράφοντας πολύωρες ημέρες και κακοπληρωμένες υπερωρίες. Ο πατέρας του, οδηγός, «πήγαινε στη δουλειά στις 3 τα ξημερώματα και επέστρεφε στις 23.00».
Έξι ή οκτώ από αυτούς ζούσαν σε ένα δωμάτιο όπου «τέσσερις από εμάς δεν μπορούσαμε καν να καθήσουμε σωστά. Επρεπε να δουλέψουμε σε ακραίες καιρικές συνθήκες και το φαγητό δεν ήταν καλό», διηγείται ο Καλάντι.
Αφού μετέφερε την σορό του πατέρα του στην πατρίδα του, στα νότια της Ινδίας, με μισθό ενός μήνα ως αποζημίωση, ο Καλάντι δεν επέστρεψε ποτέ στο Κατάρ.
Το ημιτελές σπίτι του, είναι μια έντονη και διαρκής υπενθύμιση των ανεκπλήρωτων ονείρων τους: «Είμαστε μέρος της εταιρείας, ζωντανοί αλλά όχι νεκροί. Τους εμπιστευθήκαμε, αφήσαμε τα σπίτια μας για να δουλέψουμε για αυτούς και μας απογοήτευσαν».
Επί έξι χρόνια, ο νεαρός άνδρας βοηθά άλλες οικογένειες να επαναπατρίσουν τα πτώματα των νεκρών συγγενών τους. Τώρα όμως, σχεδιάζει να επιστρέψει για να κερδίσει αρκετά για να τελειώσει το σπίτι του.
Ο Οπόν Μιρ, εργάσθηκε για τέσσερα χρόνια στο Κατάρ και μεταξύ άλλων ήταν παρών στην τοποθέτηση του αστραφτερού μαρμάρου, στο διεθνές στάδιο Khalifa, στην Ντόχα.
Ομως, επέστρεψε σπίτι με άδεια χέρια. «Ο επιστάτης πήρε τις αποδείξεις μισθοδοσίας μας και τράπηκε σε φυγή με όλα μας τα χρήματα», εξηγεί θυμωμένος. Ο 33χρονος Οπόν, δαπάνησε «το 2016, 700.000 τάκα Μπαγκλαντές (σ.σ. περίπου 6.500 ευρώ)» για να πάει στο Κατάρ, προκειμένου να αλλάξει την ζωή του». Ηταν όλες του οι οικονομίες και μάλιστα χρεώθηκε με την οικογένειά του για να φύγει από την αγροτική δύση του Μπαγκλαντές.
Στο εμιράτο, εργάσθηκε για μια ινδική κατασκευαστική εταιρεία σε επτά από τα οκτώ στάδια του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Όμως, λόγω έλλειψης έγκυρης άδειας εργασίας, συνελήφθη το 2020 και απελάθηκε.
«Επέστρεψα στο σπίτι μου με 25 ριάλια Κατάρ (σ.σ 6,50 ευρώ). Αυτό μου έδωσε το Κατάρ», τονίζει με θυμό και θλίψη, αυτός ο πατέρας δύο παιδιών, μπροστά στο σπίτι του και προσθέτει: «Είχα όνειρα να φτιάξω ένα ωραίο σπίτι, να ζήσω μια καλύτερη ζωή, να στείλω τα παιδιά μου σε καλά σχολεία. Αλλά καμία από αυτές τις ελπίδες δεν έγινε πραγματικότητα. Συσσώρευσα μόνο πολλά χρέη που έχω ακόμη και σήμερα».
Ο Μιρ, ξυπνούσε τα ξημερώματα για να πάρει το λεωφορείο στα εργοτάξια όπου δούλευε δέκα ώρες την ημέρα εν μέσω καύσωνα και μερικές φορές, χωρίς να φάει, λόγω έλλειψης χρημάτων. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, έτυχε να κοιμηθεί στην παραλία γιατί δεν μπορούσε να πληρώσει ενοίκιο. «Και όλα αυτά, για να καταλήξω να εκδιωχθώ χωρίς χρήματα και τιμή», μονολογεί απελπισμένος.
Ωστόσο, μεταξύ των εργαζομένων που αναζητούν καλύτερα εισοδήματα στο Κατάρ και στους γείτονές του στον Κόλπο, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα κατάφεραν καλά. Οπως ο Αμπού Γιουσούφ από το Μπαγκλαντές (σ.σ. το ονοματεπώνυμο δεν είναι αληθινό, δεδομένου ότι σκοπεύει να επιστρέψει στο εμιράτο), ο οποίος εργάσθηκε ως οδηγός, εργάτης οικοδομών και συγκολλητής, συμπεριλαμβανομένων αρκετών μηνών σε πυροσβεστικό σταθμό σε ένα στάδιο.
Ο 32χρονος εργάτης, ο οποίος πλήρωσε 680.000 τάκα από το Μπαγκλαντές (περίπου 6.300 ευρώ) για να χρηματοδοτήσει το ταξίδι του, εισέπραττε περίπου 700 δολάρια (760 ευρώ) κάθε μήνα και δήλωσε ότι ήταν «περισσότερο από ικανοποιημένος» με τον μισθό του. Παρά το γεγονός, ότι μέρος των δεδουλευμένων του, εκλάπη από έναν επιχειρηματίας, ο Αμπού εξακολουθεί να μιλά με καλά λόγια για τις τοπικές αρχές: «είναι καλοί άνθρωποι. Με βοήθησαν πολλοί Καταριανοί».
Τον περασμένο μήνα, ο Γιουσούφ επέστρεψε στο κεντρικό Μπαγκλαντές, όπου μεγάλωσε με την μητέρα του, σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Εκτισε ένα σπίτι και αγόρασε μία καινούργια μοτοσικλέτα, ενώ κάλυπτε τα έξοδα επτά ατόμων, μεταξύ των οποίων η μητέρα του και η οικογένεια του τυφλού αδελφού του.
Ενθερμος υποστηρικτής της Αργεντινής, θα ήθελε να παρακολουθήσει έναν αγώνα στο γήπεδο Al-Bayt, όπου εργαζόταν ως συγκολλητής: «Είναι ένα όμορφο γήπεδο. Είμαι υπερήφανος που είμαι μεταξύ των εργαζομένων που το έκτισαν. Ελπίζω να εργασθεί για ακόμη δέκα χρόνια στο Κατάρ, όπου μου φέρθηκαν καλά».
Η ζωή του Μπαμπού Σέιχ, είχε άσχημη εξέλιξη, καθώς ενώ εργαζόταν σε εργοτάξιο στην Ντόχα, έπεσε από ύψος τεσσάρων μέτρων. Υπέστη κάταγμα στο κρανίο και πέρασε τέσσερις μήνες σε κώμα και δεκαοκτώ μήνες στο νοσοκομείο, ενώ τώρα, η οικογένειά του, καλείται να πληρώσει τα έξοδα νοσηλείας.
«Όταν ανέκτησα τις αισθήσεις μου, δεν μπορούσα να δω τίποτα πια. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι είχα χάσει την όρασή μου», θυμάται. Οι αρχές του Κατάρ μήνυσαν τον εργοδότη του, αλλά η υπόθεση απορρίφθηκε και όπως υποστηρίζει, δεν έλαβε ποτέ, κάποια αποζημίωση.
Τώρα, ο Σέιχ περνά τον περισσότερο χρόνο του καθισμένος στην αυλή του σπιτιού του. Μερικές ημέρες, ο γιος του τον πηγαίνει στην κοντινή αγορά ή στον πάγκο τσαγιού όπου συνομιλεί με τους παιδικούς του φίλους.
«Δεν θέλω να ζήσω έτσι», δηλώνει θλιμένος και συνεχίζει: «Θα ήθελα να εργασθώ. Δεν μπορώ να κοιμηθώ, γιατί ανησυχώ για το μέλλον της οικογένειάς μου, του γιου μου και της γυναίκας μου». Το πεντάχρονο αγόρι του, γεννήθηκε ενώ ο Σέιχ βρισκόταν στο Κατάρ και κατά τραγική συνέπεια, δεν θα δει ποτέ το πρόσωπο του: «Το μόνο που θέλω, είναι να ανακτήσω την όρασή μου. Θέλω να δω τον γιο μου. Μου μοιάζει»;
Οταν η εταιρεία του, σταμάτησε να πληρώνει τον μισθό της ημέρα του 2018, ο Τζοβάνι Κάριο, δεν είχε άλλη επιλογή από το να προκαλέσει την… σύλληψη του, προκειμένου να εξασφαλίσει ένα δωρεάν γεύμα.
Ο Φιλιππινέζος οικοδόμος, ο οποίος πέρασε έξι χρόνια στο Κατάρ, λέει ότι αυτή η τακτική ήταν κοινή μεταξύ των συμπατριωτών του μεταναστών. Το… κόλπο ήταν να δείξουν στην αστυνομία ληγμένα έγγραφα ταυτότητας για να τους συλλάβουν για εκείνη την νύκτα, να τους ταΐσουν και τελικά να αφεθούν ελεύθεροι.
«Στο αστυνομικό τμήμα είχε πολύ φαγητό», είπε ο 49χρονος εργάτης και πρόσθεσε: «Μόλις απελευθερωθήκαμε, επιστρέψαμε στο κατάλυμά μας με γεμάτο στομάχι». Ο Τζοβάνι πήγε στο Κατάρ το 2012 και του ανατέθηκε η εγκατάσταση πάνελ γυαλιού και αλουμινίου σε πολλά εργοτάξια, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου 80.000 θέσεων στο Lusail, κοντά στην Ντόχα, όπου στις 18 Δεκεμβρίου, θα διεξαχθεί ο τελικός του Μουντιάλ.
Ο Κάριο δεν ήταν δυσαρεστημένος με το εισόδημά του, το οποίο ήταν υψηλότερο από αυτό που λάμβανε ως πωλητής προϊόντων γνωστής εταιρεία στις Φιλιππίνες και τα περισσότερα από τα οποία πήγαιναν στην οικογένειά του, στην πατρίδα του.
Ωστόσο, παρέμενε απλήρωτος για αρκετούς μήνες, με αποτέλεσμα να αναγκασθεί να καταφύγει στον δανεισμό από φίλους, συγγενείς ή ακόμη και τοκογλύφους.
Στις αρχές του 2018, ο Κάριο συνέχισε να εργάζεται, χωρίς να γνωρίζει ότι ο εργοδότης του είχε χρεοκοπήσει. Το αντελήφθη μετά από τρεις μήνες παίρνοντας αποζημίωση από το Υπουργείο Εργασίας του Κατάρ, πριν επιστρέψει στην πατρίδα του.
Διχασμένος ανάμεσα στη νοσταλγία και την επιθυμία να κερδίσει περισσότερα χρήματα, αυτός ο Φιλιππινέζος, έχει δει μόνο μία φορά τα δύο παιδιά του κατά την διάρκεια της εξαετούς παραμονής του στο εμιράτο.
«Το σώμα λαχταρά να επιστρέψει αλλά οι τσέπες δεν γεμίζουν ποτέ αρκετά», επισημαίνει με νόημα…
