Η παρουσίαση του νέου σήματος της πόλης της Καστοριάς, έφερε αντιδράσεις και κριτική, δικαιολογημένα.
Η άποψή μου:
Η δημιουργία Σήματος, αποτελεί την βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της γεωγραφικής περιοχής. Το Σήμα αντιπροσωπεύει σε συμπυκνωμένη μορφή τις πολιτιστικές αξίες που υπάρχουν σε κάθε περιοχή.
Οι Πολιτιστικές αξίες χωρίζονται σε Υλικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Άυλης:
1. Σε έργα της φύσης. Στην προκειμένη περίπτωση (ορεινός όγκος Βιτσίου, λίμνη Καστοριάς). Προϊόντα που καλλιεργούνται και αναπτύσσονται στην εν λόγω περιοχή δηλαδή μήλα, φασόλια.
2. Έργα του ανθρώπου. Αρχιτεκτονικά και θρησκευτικά κτίσματα (δηλαδή αρχοντικά Καστοριάς, βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες).
3. Άυλη Πολιτιστική κληρονομιά όπου είναι τέχνες, έθιμα. Για την περίπτωση της Καστοριάς είναι η τέχνη της γούνας, η τέχνη κατασκευής της λιμναίας βάρκας και τα Ραγκουτσάρια.
Τι από όλα αυτά αντιπροσωπεύει το νέο Σήμα της Καστοριάς; Τίποτα. Δεν διαφέρει από τους οδοδείκτες των πόλεων της τροχαίας.
Αυτό δεν αποδεικνύει μόνο την προχειρότητα δημιουργίας του σήματος, αλλά κάτι πολύ μεγαλύτερο . Την αδυναμία αναγνώρισης από τον τοπικό πληθυσμό αλλά και από τον Δήμο, των ανωτέρω πολιτιστικών αξιών της Καστοριάς.
Το Σήμα δεν αποτελεί εφεύρεση του Μάρκετινγκ, αλλά της επιστήμης της Σημειολογίας. Απλώς το Μάρκετινγκ ενσωμάτωσε στην επιστήμη του το εργαλείο του Σήματος. Ο Ουμπέρτο Έκο, καθηγητής Σημειολογίας του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας και του Μιλάνου, ενσωματώνει στην Επικοινωνία την Σημειολογία, (το Σήμα) ως κώδικα πληροφόρησης, συμπυκνωμένης μορφής ως ένα δυναμικό σύστημα αλληλεπίδρασης που απαιτεί την ερμηνεία της κοινωνίας, άρα και της αγοράς.
Στο βιβλίο του Οι σταθμοί στην Επικοινωνία, του Ουμπέρτο Έκο, στο κεφάλαιο Η γραφιστική και οπτική επικοινωνία, αναφέρει ότι το οπτικό μήνυμα καθίσταται κυρίαρχο. Η ανάπτυξη της γραφιστικής καλλιτεχνικής απεικόνισης η δημιούργησε μία νέα τάση στην τέχνη. Ο γραφίστας είναι ο Πικάσο της ηλεκτρονικής τέχνης.
Με βάση τα ανωτέρω απαιτείται η δημιουργία ενός Σήματος που θα ενσωματώνει την υλική και άυλη πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Ποίο είναι το αφήγημα ; ο Μύθος δηλαδή της περιοχής;
Η τέχνη της γούνας και η τέχνη της κατασκευής της λιμναίας βάρκας, δημιουργούν το αναγκαίο υπόβαθρο δημιουργίας του Σήματος. Καστοριά, από τον Κάστορα, Ορεστιάδα λίμνη από τον Ορέστη, αναδεικνύουν όχι την συνεχή παρουσίαση του πληθυσμού στην περιοχή μέχρι σήμερα. Συμβολίζουν τα ονόματα τους δύο πιο αρχαίους εμπορικούς δρόμους του δρόμου του Ορέστη Ορεστίδα, Ορεστιάδα, Κωνσταντινούπολη, Σεβαστούπολη και Οδησσό. Το χρυσόμαλλο δέρας αυτό ακριβώς αποδεικνύει. Ήταν ο δρόμος του χρυσού και του δέρματος (Στράβωνας, Γεωγραφικά).
Επομένως το Σήμα θα πρέπει να διασυνδέει την αρχαία ιστορία της Ορεστίδος, με την Ρωμαϊκή, Βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία. Συνδετικός κρίκος της ενιαίας πολιτιστικής Αξίας είναι τα Ραγκουτσάρια.
Η βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία της Καστοριάς αντανακλάται στο γράφημα της Γκουπελίδικης η οποία ήδη χρησιμοποιείται σε θυρεό του Δήμου. Τι μένει λοιπόν; Να ενσωματωθεί σε ένα ενιαίο Σήμα η Πολιτιστική Αξία της περιοχής προσθέτοντας και την αρχαία ελληνική ιστορία.
Η πόλη της Καστοριάς είναι ο θεματοφύλακας των ανωτέρω πολιτιστικών αξιών. Το γεγονός ότι δεν μπορεί να αποτυπωθεί σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα στις βασικές αρχές του Μάρκετινγκ της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και του Αειφόρου Μάρκετινγκ: Διαφύλαξη, Ανάδειξη και Προώθηση των πολιτιστικών αξιών μας.
Σημείωση: Ο ελαιοχρωματιστής δεν είναι ούτε ζωγράφος, ούτε καλλιτέχνης της γραφιστικής. Ο γραφίστας όμως είναι δημιουργός και καλλιτέχνης. Είναι ο Πικάσο της ηλεκτρονικής τέχνης.
