Ο Τρίλοφος χωριζόταν σε δύο μαχαλάδες, τον Πάνω και τον Κάτω, και υπήρχαν πολλές πέτρινες αρχοντικές κατοικίες κτισμένες από Ηπειρώτες μαστόρους
Φωτογραφίες και σχόλια: Παντελής Δημητριάδης
Κείμενο: wikipedia
Ο Τρίλοφος βρίσκεται στις πλαγιές του Γράμμου, δίπλα στα σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία και τον Αλιάκμονα (στις αρχές του – Άνω Αλιάκμονας). Απέχει 22 χλμ. Δ.-ΒΔ. από το Νεστόριο και 45,5 Δ.-ΝΔ. από την Καστοριά. Την περίοδο της τουρκοκρατίας ονομαζόταν Σλήμνιτσα και ήταν το μεγαλύτερο της περιοχής με 200 οικογένειες. Χωριζόταν σε δύο μαχαλάδες, τον Πάνω και τον Κάτω, και υπήρχαν πολλές πέτρινες διώροφες ή τριώροφες αρχοντικές κατοικίες κτισμένες από Ηπειρώτες μαστόρους.
Όπως τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής (Γλυκονέρι, Γιαννοχώρι, Μονόπυλο και Λιβαδοτόπι) συμπεριλαμβάνεται στα “Γραμμοχώρια της Καστοριάς” όπου έγιναν οι πιο σκληρές και αιματηρές μάχες του Εμφυλίου και είχε σαν αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή του.
Οι κάτοικοι του χωριού πήραν ενεργό μέρος στην Μακεδονική επανάσταση του 1878 με αρχηγό τον καπετάνιο Βάσο (Βασίλειο) Φαρμάκη. Μετά την αποτυχία της εξέγερσης η Σλήμνιτσα δέχτηκε αλλεπάλληλες επιθέσεις Τουρκαλβανών με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να μετακινηθούν στην Καστοριά.
Αξιοθέατα
Αξιοθέατα θεωρούνται το ερειπωμένο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, το εξωκλήσι του Αγίου Χριστόφορου στον “Κάτω Μαχαλά” καθώς και οι εκκλησίες της Κοίμησης της Θεοτόκου (1743) που καταστράφηκε από βόμβες ή πυροβόλα του Εθνικού Στρατού την περίοδο του Εμφυλίου και του Αγίου Αθανασίου (1874). Αξιοπρόσεκτη είναι ακόμα μια πέτρινη σκεπαστή βρύση με ανάγλυφη διακόσμηση στην είσοδο του χωριού από τα Φούσια και το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο που κτίστηκε το 1924 από Αρβανίτες μαστόρους.
Ονομασία – Διοικητικά
Αναφέρεται ως Σλήμνιτσα το 1918, μετά την απελευθέρωση ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας που τότε ανήκε στο νομό Φλωρίνης. Το 1941 προσαρτάται στο νομό Καστοριάς και το 1950 μετονομάζεται σε Τρίλοφον. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με Νεστόριο, Αγία Άννα, Μονόπυλο, Γιαννοχώρι, Στενά, Πεύκος και Λειβαδοτόπι αποτελούν την τοπική κοινότητα Νεστορίου που ανήκει στη δημοτική ενότητα Νεστορίου του δήμου Νεστορίου και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 6 κατοίκους.
