Λόγος του Μητροπολίτη Καστορίας κ. Καλλινίκου στην Κυριακή της Ορθοδοξίας
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα, κατά τήν ὁποία ἑορτάζουμε τήν ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων καί τόν θρίαμβο τῆς ὀρθόδοξης πίστης.
Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα, καί ἑορτάζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Ὀρθοδοξία «εἶναι ἀψευδής ἀντίληψη γιά τόν Θεό καί τήν κτίση ἤ ἀληθινή ἔννοια γιά ὅλα ἤ γνώση τῶν ὄντων ὅπως ἀκριβῶς εἶναι», σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Ἀναστάσιο τόν Σιναΐτη.
Πράγματι, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία διαφυλάσσει, διδάσκει καί ὁμολογεῖ τήν ἀλήθεια γιά τόν Θεό, τόν ἄνθρωπο καί τά ὄντα.
Ἡ Ἐκκλησία λέει τήν ἀλήθεια γιά τόν Θεό Δημιουργό, πού δημιούργησε τόν ἄνθρωπο ἀπό ἀγάπη καί δημιούργησε τόν κόσμο ὡς οἰκία τοῦ ἀνθρώπου.
Γιά τόν Θεό πού ἔγινε ἄνθρωπος, Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, καί ἑνώθηκαν οἱ δύο φύσεις, θεία καί ἀνθρώπινη, ἀτρέπτως, ἀχωρίστως, ἀδιαιρέτως, ἀναλλοιώτως. Ἐνηνθρώπησε γιά νά φανερώσει τό πρωτόκτιστο κάλλος τῆς εἰκόνας, σύμφωνα μέ τήν ὁποία εἶναι πλασμένος ὁ ἄνθρωπος, καί νά λυτρώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν θάνατο.
Λέει τήν ἀλήθεια ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωση Θεοῦ καί ἔχει σκοπό καί νόημα ζωῆς τήν κατά χάρη θέωση, ἀφοῦ πρῶτα ἐφαρμόσει τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἀνώτερη ἀπό τίς ὁποῖες εἶναι ἡ πίστη στήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο.
Εἶναι ἡ μόνη πού διδάσκει ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ἀγαπήσει, ὅσο εἶναι δουλωμένος στά πάθη του, καί γι᾽ αὐτό χρειάζεται παιδεία καί θεραπεία.
Ἑρμηνεύει ἡ Ἐκκλησία ὀρθῶς τόν θάνατο, ὡς τό ἀποτέλεσμα τῆς ἀπομάκρυνσης τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, καί διδάσκει ὅτι ὁ θάνατος νικήθηκε ἀπό τόν Χριστό μέ τήν Ἀνάστασή Του καί θά καταργηθεῖ γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους κατά τήν Δευτέρα Παρουσία Του.
Λέει τήν ἀλήθεια ὅτι ἔχουμε ἐλευθερία ἐπιλογῆς ἀλλά ὄχι ἐλευθερία αὐτοπροσδιορισμοῦ τῆς ὕπαρξης, καί ἄρα δέν μποροῦμε νά κάνουμε καί νά εἴμαστε ὅ,τι θέλουμε καί ὅ,τι δηλώσουμε, ἀλλά καλλιεργοῦμε ὅ,τι μᾶς δόθηκε ὡς δῶρο ἀπό τόν Θεό.
Λέει τήν ἀλήθεια ὅτι εἴμαστε θνητοί καί ὅτι θά λογοδοτήσουμε δικαίως γιά τίς πράξεις μας.
Διαφυλάσσει καί ἀναδεικνύει τήν ἀλήθεια γιά τήν σχέση θεολογίας καί ἱστορίας.
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στηρίζεται στήν ἀποκαλυπτική ἀλήθεια, γι᾽ αὐτό καί δέν ψεύδεται οὔτε παλινωδεῖ. Δέν στηρίζεται στήν πεπερασμένη ἀνθρώπινη λογική, τήν ὁποία χρησιμοποιεῖ μέν γιά τήν διοίκηση τῶν αἰσθητῶν, ἀλλά δέν τήν ἀπολυτοποιεῖ οὔτε τήν θεοποιεῖ.
*
Ἡ Πατρίδα μας ἡ Ἑλλάδα εἶναι χώρα Ὀρθόδοξη, ἀπό τήν ἄποψη ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένη μέ τήν ἱστορική της πορεία καί ἡ πλειονότητα τῶν κατοίκων της εἶναι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Εἶναι ἁγιοτόκος, ἔχει ἀναδείξει πλῆθος ἁγίων Πατέρων, Μαρτύρων, Ὁσίων. Μάλιστα οἱ Ἑλληνόφωνοι Πατέρες ἀποτελοῦν τήν δόξα τῆς Ἐκκλησίας, ἔχοντας προσφέρει στήν οἰκουμένη μεγάλο πλοῦτο ὀρθόδοξης θεολογίας.
Γι᾽ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας πανδήμως καί μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα.
Ἡ ἑορτή τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας δέν ἐπηρεάζεται ἀπό ἐξωτερικές περιστάσεις, γιατί ἡ ὀρθόδοξη θεολογία ἀναφέρεται καί νοηματοδοτεῖ ὅλη τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Σέ καιρό εἰρήνης ἤ πολέμου, εὐτυχίας ἤ δυστυχίας, εὐημερίας ἤ ἀνέχειας, χαρᾶς ἤ πένθους, ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει, γιατί ἡ ἀλήθεια παραμένει ἀλήθεια σέ ὅλες τίς περιστάσεις, χωρίς νά ἀλλοιώνεται.
Εἰδικά, ὅμως, ἐφέτος, δικαιολογεῖται ἴσως μιά αἴσθηση λύπης στόν ἑορτασμό τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, ὄχι γιατί ἔπαθε κάτι ἡ πίστη μας ἤ ἡ ἀλήθεια, ἀλλά γιατί σέ ὅλον τόν κόσμο διακηρύχθηκε ἀπό τόν ξένο τύπο, ὅτι ἡ Ἑλλάδα, ἡ χώρα τῆς φιλοκαλίας, τῶν Ἁγίων, τῶν σοφῶν καί τῶν ἡρώων, «ἔγινε ἡ πρώτη ὀρθόδοξη χώρα πού νομιμοποίησε τούς γάμους ὁμοφύλων», κατά τήν ἔκφρασή τους, δηλαδή νομιμοποίησε μιά κατάσταση πού εἶναι προκλητικά ἀντίθετη μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί μέ τήν φύση καί μέ τήν λογική.
Καί αὐτή ἡ θλιβερή πρωτιά εἶναι αἰτία λύπης γιά τήν Ἑλλάδα. Γιατί ὅλος ὁ Ὀρθόδοξος κόσμος, καί ὄχι μόνον, ἐκτιμοῦσε τήν Ἑλλάδα καί τήν εἶχε ὡς παράδειγμα ἤ τοὐλάχιστον ὡς ἀντικείμενο μελέτης γιά τήν ἱστορία της, τήν θεολογία της, τήν λατρεία της, τήν παράδοσή της.
*
Παρά ταῦτα, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία παραμένει ἡ Μητέρα πού ἀγαπᾶ τά παιδιά της καί αὐτή πού γνωρίζει καί κηρύσσει τήν ἀλήθεια γιά τόν Θεό, τόν ἄνθρωπο, τήν δημιουργία, τά ὄντα, τό νόημα τῆς ὕπαρξης, τόν θάνατο, τά μετά τόν θάνατο. Εἶναι ἡ αὐτή πού λέει τήν ἀλήθεια, σέ ἕναν σύγχρονο κόσμο, ὁ ὁποῖος ἀρνεῖται καί τήν δυνατότητα νά ὑπάρχει ἀλήθεια καί τήν θεωρεῖ ὡς μιά ἁπλή σύμβαση.
Καί ἡ Ἐκκλησία μας ὁμολογεῖ αὐτήν τήν ἀλήθεια μέ ὁποιαδήποτε θυσία καί κόστος, γιά ὅσες ψυχές ἀναζητοῦν καί ἐπιθυμοῦν νά γνωρίζουν καί νά ζοῦν τήν Ἀλήθεια. Δέν ὑπολογίζει κανένα κόστος, γιατί εἶναι ἀνεκτίμητη ἡ ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς.
Γι᾽ αὐτό, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἄς εὐχαριστήσουμε τόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό, τόν Πατέρα καί Ὅν ἀπέστειλε Ἰησοῦ Χριστό, καί τό Πανάγιο Πνεῦμα, γιά ὅσα μᾶς χαρίζει.
Ἄς χαροῦμε καί ἄς εὐελπιστοῦμε, γιατί «δόξα τῷ Θεῷ ὑπάρχει ἡ Ἐκκλησία!».
Καί ἄς ψάλλουμε στό τέλος τῆς ἱερᾶς λιτανείας τῶν ἱερῶν εἰκόνων καί καθ᾽ ὅλη τήν σημερινή μεγάλη ἡμέρα τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, μέ ὅλη τήν ἐσωτερική μας δύναμη: «Τίς Θεός μέγας ὡς ὁ Θεός ἡμῶν!»
Μέ θερμές πατρικές εὐχές
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος
