Το ασύλληπτο μυστήριο της κατά σάρκα Γεννήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού βιώνουμε και πάλι σήμερα, μέσα στην ορθόδοξη ατμόσφαιρα της Αγίας μας Εκκλησίας. Ασύλληπτο ακόμη και σ’ αυτές τις ουράνιες δυνάμεις, που στέκονται έκθαμβες ενώπιον της αφάτου κενώσεως και συγκαταβάσεως προς το ανθρώπινο γένος του ίδιου του Θεού.
«Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον», ψάλλει ο ιερός υμνογράφος της Εκκλησίας.
https://www.youtube.com/watch?v=CJsPx0HAZic
Μυστήριο άρρητο και θαύμα ακατανόητο.
Αδυνατεί ο ανθρώπινος νους να ανιχνεύσει τη θεουργία, αλλά και η γλώσσα πενιχρή να περιγράψει τα ανέκφραστα. Γιατί απλούστατα, η παραδοξότητα αυτού του ενθέου γεγονότος το οποίο αιώνες τώρα μας παραδίδεται θεολογικά, υπερβαίνει κάθε έννοια και πολυπραγμοσύνη, απαγορεύει κάθε τεχνολόγηση και περιέργεια και προϋποθέτει οπωσδήποτε ταπείνωση, ώστε κάποιος να μπορέσει να το πλησιάσει και να το βιώσει μέσα στο χώρο της καθαρής του καρδίας. «Τι είπω και τι λαλήσω», θα αναφωνήσει ο ιερός Χρυσόστομος. «Βλέπω εκείνη που γέννησε, βλέπω Εκείνον που γεννήθηκε, όμως δεν μπορώ να κατανοήσω τον τρόπο της γεννήσεως, διότι όπου θέλει ο Θεός, νικιέται η φύση, νικιέται ο νόμος της φυσικής τάξεως… αλλά, τι να πω η πως να μιλήσω… ο παλαιός των ημερών έγινε παιδί. Εκείνος που κάθεται σε θρόνο υψηλό και μεγαλοπρεπή, τοποθετείται σε φάτνη. Ο απλησίαστος, ο απέριττος, ο ασύνθετος και ασώματος, τυλίγεται με ανθρώπινα χέρια. Εκείνος που σπάζει τα δεσμά της αμαρτίας, τυλίγεται σε σπάργανα, επειδή αυτή είναι η θέλησή Του»1.
Από τότε, λοιπόν, που σε εκείνη την ταπεινή φάτνη της Βηθλεέμ, ο Λόγος του Θεού έκλινε τους ουρανούς και κατέβηκε στη γη, ο δεσμώτης της αμαρτίας, δηλαδή ο άνθρωπος, έχει τη δυνατότητα της ελευθερίας, της επιστροφής στη χαμένη πατρίδα του και ακόμη, τη χορήγηση του δώρου της ειρήνης και της αγάπης. Γι’ αυτό και, μέσα στα πονεμένα βάθη του, αρχίζει να πνέει «το πνεύμα του Υιού του Θεού»2 και, σαν αύρα λεπτή, τον δροσίζει και του χαρίζει το δικαίωμα να αναφωνεί, όχι πλέον με στεναγμούς, αλλά με ευγνωμοσύνη, «αββά, ο πατήρ»3.
Από τότε αρχίζει ένας νέος διάλογος μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Γι’ αυτό και αυτή η εορτή, που είναι το πλέον θαυμάσιο και συγκλονιστικό γεγονός της ιστορίας του κόσμου, «το πάντων καινόν καινότατον, το μόνον καινόν υπό τον ήλιον»4, αποτελεί τον πλέον αυθεντικό διάλογο του Θεού με την εικόνα Του, που είναι ο άνθρωπος.
Έτσι, πρώτον, για πρώτη φορά στην ιστορία του πλανήτη, ο Θεός και ο άνθρωπος συναντήθηκαν ενώπιος ενωπίω, αρχίζοντας μία νέα ιστορία του κόσμου και του ανθρώπου, που σκοπό έχει τη δημιουργία της καινής κτίσεως. Αυτός ο διάλογος, που είναι η φανέρωση του Θεού στον άνθρωπο, όχι μόνο φωτίζει τον δρόμο του, αλλά συγχρόνως τον καθιστά ικανό να σκέπτεται, να κρίνει και να αξιολογεί τις προθέσεις και τα έργα του και να αναλαμβάνει την υπευθυνότητα για τις πράξεις του. Δεν είναι πλέον άγνωστος ο Θεός γι’ αυτόν, αφού «ο λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν, και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά πατρός»5. Γι’ αυτό διαλύονται τα σύννεφα της απαισιοδοξίας, χάνονται οι φόβοι και οι αγωνίες για το αύριο και το μέλλον, αλλά κυρίως για την πέρα του τάφου ζωή, αφού ο Χριστός, «η ζωή ημών»6, ήλθε στον κόσμο «ίνα ζωήν έχομεν και περισσόν έχομεν»7. Είναι δώρο του Θεού στον άνθρωπο το να αποκτά την ελευθερία να κοινωνήσει και πάλι με την πηγή της ζωής, να γίνει σύμμορφος με την εικόνα του Θεού, να θεωθεί κατά χάριν και να γίνει πολίτης της αιωνίου ζωής.
Δεύτερον, ο διάλογος αυτός που άρχισε στην ταπεινή πολίχνη της Βηθλεέμ, αποκαλύπτει ακόμη και το πιο συγκλονιστικό : ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνος επί της γης. Ο Θεός είναι μαζί του. Ζει με τον Θεό και ο Θεός ζει με τον άνθρωπο κι εντός του ανθρώπου. Γι’ αυτό και η Βασιλεία του Θεού «εντός ημών εστί»8 και ακόμη, ο ίδιος ο Κύριος υπόσχεται πως «ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος»9. Και ενώ επί αιώνες πλανήθηκε στο σκότος και στη σκιά του θανάτου, έχει πλέον το αληθινό πρότυπο στη ζωή του, τον Υιό και Λόγο του Θεού. Ατενίζοντας το θεανδρικό πρόσωπο του Κυρίου, διαμορφώνει κανείς την ύπαρξή του, μεταπλάττεται και ανακαινίζεται, φθάνοντας στο αρχαίο κάλλος και στην προπτωτική μακαριότητα, όπως τον έπλασε ο Δημιουργός Θεός, καθώς θα μας επισημάνουν οι θεοφόροι πατέρες της Εκκλησίας. Γι’ αυτό και το γεγονός της Σαρκώσεως συνιστά τη σωτηρία μας, αφού ο Θεός ζητά μόνο τον άνθρωπο με σκοπό να τον σώσει και να του χαρίσει τις απαραίτητες δυνάμεις για την είσοδό του στη Βασιλεία των Ουρανών. Πόσο συγκλονιστικός είναι ο λόγος του Θεού : «εγώ είπα• θεοί εστέ και υιοί Υψίστου πάντες»10.
Αδελφοί μου, Χριστούγεννα σήμερα!
Έχουν περάσει συμβατικά 2019 χρόνια από τη νύχτα εκείνη των πολλών θαυμάτων που, στην φάτνη της Βηθλεέμ, άρχισε ο διάλογος του ουρανού και της γης. Ποιός μπορεί σήμερα να περιγράψει την τραγωδία της εποχής μας από την παρουσία του πολέμου, της αιματοχυσίας, της βαρβαρότητας, της βίας στον πλανήτη μας; Θα χρειαζόταν – ίσως – ένας νέος Προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης όπως ο Ιερεμίας, αλλά και τόσοι άλλοι της Καινής Διαθήκης για να θρηνήσουν το σημερινό κατάντημα της ανθρωπότητος και ιδιαίτερα την υποτίμηση και την αμαύρωση της εικόνος του Θεού, που είναι ο άνθρωπος.
Δεν είναι τραγικό να ξυπνάς χωρίς να έχεις ελπίδα για μία καινούρια ζωή, να βαδίζεις και η ψυχή σου να είναι κενή από την παρουσία του Θεού, να συνομιλείς και να ακούς μόνο τη φωνή τη δική σου και όχι τη φωνή του Θεού, που εκφράζεται μέσα από το πρόσωπο του αδελφού σου;
Δεν είναι τραγικό να θέλεις να ζήσεις και να σε περικυκλώνουν δυσάρεστες καταστάσεις, καθώς η ζωή σου κυλά χωρίς την ειρήνη, τη χαρά και την αγάπη, που είναι δώρα του Αγίου Πνεύματος;
Γι’ αυτό και το νόημα του διαλόγου αυτής της μεγάλης εορτής προσδιορίζεται απόλυτα από τη σχέση μας με τον Χριστό και από τον τρόπο με τον οποίο γίνεται δεκτός από εμάς ο Θεός. «Γιατί το παιδί που γεννήθηκε μέσα μας, ο Ιησούς, που προκόπτει διαφορετικά μέσα σ’ αυτούς που τον δέχτηκαν, δεν είναι ίδιος μέσα σε όλους, αλλά ανάλογα με τα μέτρα εκείνου μέσα στον οποίο κατοίκησε, φαίνεται ότι είναι στη νηπιακή ηλικία η ότι προοδεύει η ότι είναι ώριμος»11.
Εναπόκειται, λοιπόν, στην απόλυτη ελευθερία μας να πλησιάσουμε το πενιχρό σπήλαιο της Βηθλεέμ για να βρούμε κι εμείς τη χαμένη ελπίδα, να αισθανθούμε τη θαλπωρή της παρουσίας του Θεού που διώχνει την μοναξιά και την ανατριχίλα του θανάτου, να βρούμε Εκείνον που θα μας κάνει αληθινά πρόσωπα.
«Δεύτε ίδωμεν πιστοί, που εγεννήθη ο Χριστός»12.
«Δεύτε λάβωμεν τα του Παραδείσου ένδον του Σπηλαίου. Εκεί εφάνη ρίζα απότιστος, βλαστάνουσαν άφεσιν. Εκεί ευρέθη φρέαρ ανώρυκτον… Εκεί Παρθένος τεκούσα βρέφος, την δίψαν έπαυσεν ευθύς, την του Αδάμ και του Δαυίδ»13.
Σας ασπάζομαι όλους αυτήν τη μεγάλη ημέρα της πίστεώς μας, στο όνομα του νηπιάσαντος Κυρίου μας Ιησού Χριστού και σας εύχομαι υγεία, μακρότητα ημερών, προκοπή βίου και πίστεως και κάθε χαρά και ευλογία σε εσάς και στις οικογένειές σας.
1. Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Εις το γενέθλιόν του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, Λόγος Β’, ΕΠΕ 35,471-473.
2. Γαλ. 4,6.
3. Γαλ. 4,7.
4. Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως, ΕΠΕ 1,282.
5. Ιω. 1,14.
6. Κολ. 3,4.
7. Ιω. 10,10.
8. Λκ. 17,21
9. Μτθ. 28,20.
10. Ψαλμ. 81,6.
11. Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, Λόγος Γ εις το Άσμα Ασμάτων, ΕΠΕ 7,113.
12. Κάθισμα Όρθρου Χριστουγέννων.
13. Οίκος εορτής Χριστουγέννων.
