Γόνιμη συζήτηση με πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες στην δημοσίευση του ΦΟΥΙΤ για τα “Μαγαζιά” που αποκαλύφθηκαν στη γυρολιμνιά:
Ο Γιώργος Μανζούρας σημειώνει: Μοναστήρι του Αγίου Ζαχαρία ήταν… Μαγαζιά το ονομάσανε οι μεταγενέστεροι Καστοριανοί που έβλεπαν τα ερείπια και οι πλίνθινοι θόλοι τους θύμιζαν τα μαγαζιά της πόλης που είχαν παρόμοιους θόλους (ακόμη υπάρχουν αρκετά). Μαγαζιά (καταστήματα) στη μέση του πουθενά, δεν είχαν κανένα νόημα ύπαρξης…
Δεν υπήρχε δρόμος παραλίμνιος κι έπρεπε να κωπηλατείς ώρες για να πας και να γυρίσεις στην πόλη ή απέναντι.
Ο Νίκος Μπαλιάκας αναφέρει: Μεγάλη ευκαιρία τώρα που καθάρισε το μέρος, να συμπράξουν Δήμος και 16η ΕΒΑ να προχωρήσουν σε ολοκληρωμένη ανασκαφή-αποκάλυψη του χώρου δίνοντας έτσι επιπλέον αξία (πέραν της ιστορικής) στην γυρολιμνιά…ίσως θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία πατριδογνωσίας και για εθελοντές που θα θέλουν να συμμετάσχουν για την μείωση του ενδεχόμενου κόστους…
Ακόμη και με απλό μάτι φαίνεται πως πρόκειται για συγκρότημα κατασκευών οι οποίες σίγουρα εξυπηρετούσαν θρησκευτικές πρακτικές αφού το περίγραμμα και κατάλοιπα ναού είναι ευδιάκριτα στο επάνω μέρος της κατασκευής. Στον χώρο παραμένει κίονας (τμήμα) και παλαιότερα υπήρχε και μαρμάρινο κιονόκρανο (από το σχήμα και την σμίλευση μάλλον ύστερης ρωμαϊκής ή παλαιοχριστιανικής εποχής).
Έρευνες εκεί έγιναν την δεκαετία του ’60 από τον Σύλλογο “Φίλοι Βυζαντινών Μνημείων” όπου και υποστηρίχθηκε η διαχρονικότητα του κτίσματος, όπως και η αποτροπαϊκή του χρήση (κάτι που υποστηρίζω και εγώ για διάφορους λόγους, όπως και για σχεδόν το σύνολο των ναών του “βουνού”) (Νέα Καστοριά 13-9-1969).
Βέβαια η μυθοπλασία σε συνδυασμό με την ιστορική ένδεια, έδωσε και έθρεψε πολλές εικασίες για την περιοχή, αντικείμενο περαιτέρω συζήτησης.
Στα σίγουρα οι Καστοριανοί, και δη οι ψαράδες, αφού η τοποθεσία ήταν προσιτή μόνο από την λίμνη την ονόμαζαν “Ζαχαριά” όπου έκαιγε μόνιμα καντηλάκι…Σπαράγματα πληροφοριών υπάρχουν ικανά στον τοπικό τύπο αλλά και στην προφορική παράδοση…
Αργύρης Ρήμος: Επίσης λέγονταν και “βαφτιστήρια” λόγω των κρυφών βαπτίσεων επί τουρκοκρατίας
Η επιχείρηση καθαριότητας του Δήμου στη γυρολιμνιά μας αποκάλυψε τα “Μαγαζιά” (φωτογραφίες)
