Όσο σημαντική είναι η Μαριούπολη για τους Ουκρανούς, τόσο φαίνεται να είναι και για τους Ρώσους που την πολιορκούν θέλοντας να τη κατακτήσουν και να δημιουργήσουν μία χερσαία γέφυρα μεταξύ των δύο αυτονομιστικών δημοκρατιών στο Ντονμπάς και την περιοχή της Κριμαίας.
Πρόκειται για την μεγαλύτερη πόλης της Ουκρανίας στην Αζοφική Θάλασσα με έντονο ελληνικό στοιχείο, καθώς κατοικήθηκε από τους Έλληνες της Κριμαίας το 1778. Ήταν όταν η Αικατερίνη Β’ της Ρωσίας τους έστειλε στην περιοχή της νέας Ρωσίας που μόλις είχαν κατακτήσει οι Ρώσοι από τους Οθωμανούς, είτε επειδή ήθελε να τους σώσει, είτε όπως συνηγορούν σύγχρονοι ιστορικοί ήταν ένας βίαιος ξεριζωμός που βόλευε καλύτερα την Ρωσία. Σε κάθε περίπτωση οι Έλληνες με τον τότε Μητροπολίτη της περιοχής Ιγνάτιο Κοζαδίνο, ίδρυσαν την Μαριούπολη.
«Στο ταξί, στο παζάρι, στο φαρμακείο, είδα πρόσωπα να φωτίζονται, μόλις καταλάβαιναν πως είσαι Έλληνας. Σε υποδέχονται με ένα ‘καλημέρας, τι κάμιτε’, συστήνονται ‘γω Ρομέισ, ι μάναμ εν Ρομέισα’, απολογούνται, ‘δεν ξέρου καλά τα ρουμέικα’ και σε αποχαιρετούν λέγοντας ‘σου καλό’ ή με το αισιόδοξο απόφθεγμα ‘ούλα καλά, πάντα καλά’» αναφέρει στη «ΜτΚ» για την ελληνική διάλεκτο που μιλούν στη Μαριούπολη, η φιλόλογος Χάιδω Χρήστου, που κατά την περίοδο 2002-2007 ήταν αποσπασμένη στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Σπουδών Μαριούπολης και παράλληλα ερεύνησε την γλωσσική συρρίκνωση στην Κριμαιοαζοφική διάλεκτο.
Η φιλόλογος από την Καστοριά αποφοίτησε από το ΑΠΘ και όταν το 1998 διορίστηκε στα Πομακοχώρια της Ξάνθης, της προκλήθηκε το ενδιαφέρον για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας και για τους μειονοτικούς πληθυσμούς. Το 2000 παρακολούθησε σχετικό μεταπτυχιακό και παράλληλα συνεργάστηκε με το Κέντρο Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού της Μαύρης Θάλασσας ως διδάσκουσα σε σεμινάρια νεοελληνικής γλώσσας σε αυτοδίδακτες δασκάλες και σε προέδρους ελληνικών συλλόγων της πρώην Σ.Ε., ενώ το 2002 γνώρισε τον άγνωστο ελληνικό πολιτισμό της Μαριούπολης ως καθηγήτρια.
«Είχαν περάσει μόλις 10 χρόνια από το Σοβιέτ και ήταν νεοσύστατο το ουκρανικό κράτος. Στα πέντε χρόνια που έμεινα εκεί είδα τον εξευρωπαϊσμό τους και να ξεθωριάζουν τα σοβιετικά στοιχεία. Ήταν άγνωστος ο ελληνισμός της Μαριούπολης και όσους προέδρους κοινοτήτων και αυτοδίδακτους δασκάλους γνωρίζαμε θέλανε με αγωνία να καλλιεργήσουν την ελληνική ταυτότητά τους που είχε καταπιεστεί επί Στάλιν. Βίωναν αναγέννηση και διψούσαν για μάθηση» αναφέρει για όσα συνάντησε.
Οι περισσότεροι φοιτητές της μιλούσαν Ρωσικά και μέσα στο 2005 άρχισαν να γράφουν εργασίες στην ουκρανική γλώσσα. «Οι Έλληνες φοιτητές είχαν ως μητρική τη ρωσική γλώσσα και τα ‘ρουμέικα’ ως παθητική γλώσσα. Ήξεραν λίγο από την διάλεκτο αλλά τα Νέα Ελληνικά που διδάσκονταν τους βοηθούσαν να καταλάβουν τα ‘ρουμέικα΄ που μιλούσαν οι πρόγονοί τους» σημειώνει.
Τα Ρουμέικα και τα Ουρούμσκι
Στην περιφέρεια Ντονιέτσκ υπάρχουν 48 χωριά με ελληνικές ρίζες και σύμφωνα με πληροφορίες, στα 33 μιλούν τα «Ρουμέικα» με μικρές διαφορές ενώ στα 15 τα Ουρούμσκι που έχουν ταταρική επιρροή.
«Όσοι μιλούν τα Ρουμέικα αυτοπροσδιορίζονται ως Ρουμαίοι. Είναι μία διάλεκτος με ανάμεικτα στοιχεία αλλά έχει τη σύνταξη και δομή της ελληνικής γλώσσας. Κάποιοι τα έχουν χαρακτηρίσει ποντιακά, αλλά δεν είναι. Έχει διάφορα γλωσσικά δάνεια από τα…
Συνέχεια στο makthes.gr
