Μεγάλη θλίψη για τον θάνατο ενός από τα εξέχοντα μέλη του, του Ομότιμου καθηγητή της Ιστορίας Νεωτέρων Χρόνων, Ιωάννη Κολιόπουλου εκφράζεισε ψήφισμα που εξέδωσε το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, τονίζοντας ότι η απώλειά του αφήνει ένα μεγάλο κενό στην επιστήμη της ιστορίας και ιδιαίτερα στη μελέτη της νεότερης ιστορίας της Μακεδονίας.
«Ο Ιωάννης Κολιόπουλος υπήρξε επιστήμονας με τεράστιο ακαδημαϊκό και ερευνητικό έργο, δημόσια παρουσία και με διεθνή αναγνώριση. Ήταν πολύ αγαπητός σε όλα τα μέλη του Τμήματος και στους φοιτητές του. Σε όλους μας θα μείνουν αξέχαστα το ήθος, η ευγένεια και η διακριτικότητά του. Η απώλειά του αφήνει ένα μεγάλο κενό στην επιστήμη της ιστορίας και ιδιαίτερα στη μελέτη της νεότερης ιστορίας της Μακεδονίας, την οποία υπηρέτησε με πάθος ανανεώνοντας τα επιστημονικά ερωτήματα. Αφήνει πίσω του ως λαμπρή παρακαταθήκη πλούσιο συγγραφικό έργο και μεγάλο αριθμό μαθητών που βαδίζουν στα μονοπάτια που εκείνος χάραξε», αναφέρεται στο ψήφισμα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
Ο Ιωάννης Κολιόπουλος γεννήθηκε στο Βοτάνι Καστοριάς. Τελείωσε τις προπτυχιακές του σπουδές στο City University of New York (1968), ενώ εκπόνησε την διδακτορική διατριβή του στο London School of Economics and Political Science (1972). Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Έφορος Βιβλιοθήκης της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Κέντρου Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και μέλος του Επταμελούς Συμβουλίου της Επιτροπής Ερευνών του ΑΠΘ. Το συγγραφικό του έργο είναι εξαιρετικά πλούσιο. Έχει λάβει το Steven Runciman Prize (1987) για το έργο του «Brigands with a Cause» και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1994) για τον Α’ τόμο του βιβλίου του Λεηλασία Φρονημάτων.
Ο Ιωάννης Κολιόπουλος άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο:
Greece and the British Connection, 1935-1941 (Oxford University Press, 1977).
Ληστές: η κεντρική Ελλάδα στα μέσα του 19ου αιώνα (Αθήνα: Ερμής, 1979)
(1985) Παλινόρθωση, δικτατορία, πόλεμος 1935-1941, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας,
(1987) Brigands with a cause : brigandage and irredentism in modern Greece, 1821-1912, (Οξφόρδη: Clarendon, 1987).
(1995) Λεηλασία φρονημάτων, τομ. 1, εκδ. Βάνιας, [Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών]. (1996) Λεηλασία φρονημάτων, τομ. 2, εκδ. Βάνιας, [Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών].
(1998) Ευρωπαϊκή ιστορία 1789-1945, εκδ. Βάνιας.
(1999) Plundered Loyalties: Axis Occupation and Civil Strife in Greek West Macedonia, (Λονδίνο: Hurst, 1999).
(2000) Νεώτερη ευρωπαϊκή ιστορία 1789-1945, εκδ. Βάνιας.
(2000) Ιστορία της Ελλάδος από το 1800: Το έθνος, η πολιτεία και η κοινωνία των Ελλήνων, εκδ. Βάνιας.
(2002) Ιστορία της Ελλάδος από το 1800: Η διαμόρφωση και η άσκηση της εθνικής πολιτικής, εκδ. Βάνιας.
(2003) Η πέραν Ελλάς και οι άλλοι Έλληνες: Το σύγχρονο ελληνικό έθνος και οι ετερόγλωσσοι σύνοικοι χριστιανοί 1800-1912, εκδ. Βάνιας.
(2005) Η ληστεία στην Ελλάδα (19ος αι.): περὶ λύχνων ἁφάς, εκδ. Επίκεντρο.
(2005) Η δικτατορία του Μεταξά και ο πόλεμος του ’40, εκδ. Επίκεντρο.
(2009) Η δικτατορία του Μεταξά και ο πόλεμος του ’40: οι σχέσεις της Ελλάδος με τη Βρετανία (1935-1941), εκδ. Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη.
(2010) Ιστορία της Ευρώπης: Οι νέοι χρόνοι (14ος-18ος αι.), εκδ. University Studio Press
(2010) Δυτικά της Εδέμ, εκδ. Επίκεντρο.
(2011) Το ελληνικό ζήτημα (1797-1821), εκδ. University Studio Press.
(2007) Η αποδόμηση του εθνικού κράτους και της ιστορίας του, (συλλογικό), Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών
Η Καστοριά και η Δυτική Μακεδονία στη δίνη του Β’ παγκοσμίου πολέμου (του Ιωάννη Κολιόπουλου)
