Το ορεινό τρέξιμο στην χώρα μας είναι ένα άθλημα που αποκτά μεγάλη άνθηση τα τελευταία χρόνια και έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων.
Είναι μια απόλαυση της φύσης και ταυτόχρονα, η περιέργεια αθλητών/αθλούμενων, διαφόρων αθλημάτων να αναμετρηθούν με τις δυνάμεις τους, προβάλλοντας τα χαρίσματά τους. ΑΘλητές προερχόμενοι από την κωπηλασία, ποντάροντας στην δύναμή τους, αθλητές προερχόμενοι από τον στίβο ποντάροντας στην ταχύτητα και αντοχή τους, αθλητές προερχόμενοι από το ορειβατικό σκι ποντάροντας στην ιδιοδεκτικότητα τους κτλ καλούνται από το ίδιο σημείο εκκίνησης, να διανύσουν μια κοινή διαδρομή, μέσα στην φύση, με πολλούς αστάθμητους παράγοντες.
Όταν ξεκίνησα την ενασχόλησή μου με το ορεινό τρέξιμο ήταν πολλά αυτά που δεν ήξερα και προσπαθούσα να καταλάβω. Το κυριότερο ήταν όλες αυτές οι υψομετρικές που έβλεπα στις προκηρύξεις των αγώνων ή στις ενδείξεις των αθλητικών ρολογιών. Προερχόμενος από το στίβο και τους αγώνες δρόμου, είχα συνηθίσει να επιλέγω αγώνες με βάση τα χιλιόμετρα και μια γενική αίσθηση του κατά πόσο η διαδρομή ήταν επίπεδη και συνεπώς, προσφερόταν για ρεκόρ. Στους αγώνες βουνού αντίθετα, είναι αρκετοί οι παράγοντες που πρέπει να προσέχουν οι δρομείς είτε αρχάριοι είτε επαγγελματίες, και που επηρεάζουν την δυσκολία της διαδρομής.
Οι βασικές μετρικές, που θα αναλύσουμε διεξοδικά, είναι η αύξηση και μείωση υψομέτρου, το ελάχιστο και μέγιστο υψόμετρο.
Το μέγιστο και ελάχιστο υψόμετρο, περιγράφουν αντίστοιχα την μέγιστη και ελάχιστη τιμή του ύψους που θα φτάσουν οι δρομείς, κατά την διάρκεια του αγώνα, με σημείο αναφοράς τη θάλασσα. Αν λοιπόν μια διαδρομή αναφέρει ότι το μέγιστο υψόμετρο είναι 189 μέτρα, σημαίνει ότι αθλητής θα φτάσει σε ύψος μέχρι 189 μέτρα. Το μέγιστο και ελάχιστο υψόμετρο συνδυαστικά, ενημερώνουν το δρομέα για το ελάχιστο και μέγιστο ύψος που θα φτάσει. Παρόλα αυτά, δεν αναφέρουν τον τρόπο που θα γίνει η μετάβαση, καθώς οι απότομες αλλαγές, οδηγούν σε έντονη καταπόνηση του δρομέα, και για το πόσες διακυμάνσεις υψομέτρου θα υπάρχουν καθόλη την διάρκεια της διαδρομής.
Η αύξηση και μείωση υψομέτρου, αναφέρονται αντίστοιχα, στο άθροισμα των συνολικών αναβάσεων και καταβάσεων που περιλαμβάνει η διαδρομή. Όταν ένας αγώνας έχει αύξηση υψομέτρου 1537 μέτρα, ερμηνεύεται ότι ο κάθε αθλητής θα ανεβεί 1537 μέτρα συνολικά μέχρι τον τερματισμό. Δηλαδή, αν αθροίσουμε τις διακυμάνσεις ύψους μιας διαδρομής, κρατώντας μόνο αυτές που έχουν θετικό πρόσημο, καταλήγουμε στην μετρική αύξηση υψομέτρου, ενώ αν κρατήσουμε αυτές που έχουν αρνητικό πρόσημο καταλήγουμε στην μετρική μείωση υψομέτρου. Συμπέρασμα αυτού, είναι ότι κυκλικές διαδρομές, με κοινό σημείο εκκίνησης και τερματισμού, θα έχουν την ίδια αύξηση και μείωση υψομέτρου, ή όπως λέγεται στην αργκό των δρομέων βουνού “ότι ανέβεις, θα το κατέβεις”. Να σημειώσουμε ότι κάποια διαφορά μερικών μέτρων, που μπορεί να παρουσιάσουν τα αθλητικά ρολόγια, οφείλεται καθαρά σε σφάλματα. Η συγκεκριμένη μετρική πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν και σαν γενικός κανόνας ισχυεί ότι η αύξηση/μείωση υψομέτρου είναι ανάλογη της δυσκολίας του αγώνα. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη μετρική δεν μας ενημερώνει για τον τρόπο που θα γίνονται οι μεταβάσεις (αναβάσεις-καταβάσεις) κατά την διάρκεια της διαδρομής, αν δηλαδή θα είναι απότομες ή σταδιακές.
Όλα τα παραπάνω μπορούν να εξαχθούν μέσα από το υψομετρικό γράφημα, που ενδεχομένως συμπεριλαμβάνεται στην περιγραφή της διαδρομής. Σε αυτό μπορεί ο καθένας, να εξετάσει την διακύμανση του υψομέτρου σε συνάρτηση με τα χιλιόμετρα, οπότε και να εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα για την γενική δυσκολία της διαδρομής και για τα σημεία που πρέπει να επιστήσει την προσοχή του.
Επιπρόσθετα με τα παραπάνω, πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν και τα εξής:
1) η χιλιομετρική απόσταση της διαδρομής, επιλέγοντας ultra αγώνες μόνο αν έχει πραγματοποιηθεί αντίστοιχη προετοιμασία, και πάντα συνειδητοποιημένα, καθώς σε περίπτωση εγκατάλειψης, σε αντίθεση με τους αγώνες σε δρόμο, είναι δυσκολότερη η διαδικασία εντοπισμού και μεταφοράς του αθλητή σε ασφαλές μέρος,
2) οι καιρικές συνθήκες κατά την διάρκεια του αγώνα, διότι συμβάλλουν ορισμένες φορές καθοριστικά στην δυσκολία του,
3) το τερέν, διαδρομές με λάσπη ή πάγο έχουν αυξημένη δυσκολία
Ειδικά για του δύο τελευταίους “αστάθμητους” παράγοντες, μια ενημέρωση σχετικά με την πρόβλεψη του καιρού, φωτογρφίες/βίντεο από προηγούμενες διοργανώσεις και σχόλια δρομέων που έχουν ήδη τρέξει στον αγώνα, μπορούν να δώσουν ουσιαστικές πληροφορίες.
Το ορεινό τρέξιμο χαρίζει ανεξάντλητες συγκινήσεις στους δρομείς, δίνοντας τους την δυνατότητα να τρέχουν στην φύση, σε μαγικές διαδρομές, ανακαλύπτοντας μοναδικά τοπία και εικόνες που χαράζονται στην μνήμη. Η σωστή ενημέρωση και η σταδιακή μετάβαση αποτελεί μονόδρομο, εξασφαλίζοντας πρωτίστως την ασφάλεια και δευτερευόντως τον αξιοπρεπή τερματισμό των συμμετεχόντων.
Σε αυτή την σειρά άρθρων θα προσπαθήσω να σας ενημερώσω για τα “μυστικά του ορεινού τρεξίματος”, στείλτε μου τις απορίες σας στον παρακάτω σύνδεσμο.
Σύνταξη και Επιμέλεια: Θανάσης Παγουνάδης, Πρωταθλητής Ορεινού Τρεξίματος
