Δεν ξέρω αν πρόκειται για μεγάλο σινεμά ή για ένα αψεγάδιαστο τεχνικά έργο που επιχειρεί καταχρηστικά να προκρατήσει τη θέση του στο στερέωμα των κλασικών του είδους. Αν ισχύει το δεύτερο επαληθεύεται η ρήση πως οι τεχνικές λεπτομέρειες είναι άκρως καλλιτεχνικές. Ωστόσο υποπτεύομαι το πρώτο, μολονότι η εξαντλητική ”βιβλιογραφία” της ασπρόμαυρης, μα τόσο ανάγλυφης οπτικά ταινίας και τα διακείμενά της, είναι πολλά για τη σύγχρονη αποσπασματική θέαση. Αυτό ουδόλως- και ευτυχώς- απασχολεί τους αληθινούς αρτίστες όπως είναι ο Φίντσερ, που έδωσε σάρκα και οστά σε ένα βραδυφλεγές μα καθόλου ερμητικό σενάριο. Και αυτή νομίζω πως είναι η λέξη κλειδί, το σενάριο.
Το Μανκ είναι μια αυτοαναφορική ταινία αφού μιλά για το ίδιο το σινεμά και ο ιδιοφυής πρωταγωνιστής της, ένας αυτοπυρπολούμενος σεναριογράφος. Ο Γκάρυ Όλντμαν μάλλον στο ρόλο της ζωής του, ως γνήσιος δημιουργός – γραφιάς , ζει εντός του κόσμου που περιγράφει και η αποστροφή του για τα κακώς κείμενα της κινηματογραφικής βιομηχανίας είναι το μελάνι της πένας του.
Καβάλα σε αυτή του την αντινομία θα ξεφτιλίσει στη σκηνή του μεγάλου δείπνου, την υποκρισία ως κοινό μυστικό των ελίτ και τις υπόγειες δοσοληψίες τους με την πολιτική και το κεφάλαιο. Τη ματαιοδοξία της φήμης και τη δίψα της προβολής που ραμφίζει ό,τι καλό μας κρατά στη γη και στο ανθρώπινο μέτρο. Τη θλίψη του αφρού που χαριεντίζεται με τις αυλοκολακείες, την κρούστα του ψέματος των δημοσίων σχέσεων και τις αφανείς διαδρομές του χρήματος. Τη διασπορά των fake news και την εργαλειοποίησή τους από την πολιτική. Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά;
Σε αυτό το υποκριτικό κρεσέντο βέβαια και στον διαρκή καλπασμό του είναι μόνος και έρημος. Πώς αλλιώς ; Δεν ανήκει η ιδιοσυγκρασία του στη λίστα των συνδαιτημόνων αλλά και δεν συμβαδίζει ο τρόπος του και η βιτριολική ειρωνεία ενός μέθυσου, με την αριστοτεχνικά στημένη ζωή της νομενκλατούρας. Με οίκτο άλλωστε αντιμετωπίζει και τις λαμπερές καλλονές του σιναφιού κι ας τις ερωτεύεται. Λαϊκιστί … χαλάει την πιάτσα. Κι ας αναγνωρίζουν όλοι την ιδιοφυία του. Σας θυμίζει κάτι; Αλλά ο φακός του Φίντσερ στρέφεται και στο ίδιο το πνευματικό προϊόν και την τύχη που του επιφυλάσσουν τα εκάστοτε συμφέροντα. Γι’ αυτό παλεύει ο Όλντμαν μέχρι τέλους να κατοχυρώσει τα δικαιώματα που του αναλογούν και πάνω σε αυτή τη διαμάχη του με τον Όρσον Γουελς για το σενάριο του ”Πολίτη Τραμπ” .. συγνώμη Κέιν, ξετυλίγει το κουβάρι. Άμοιρος της τύχης του ; Όχι δεν είναι.
Η αυτοκαταστροφή επέρχεται ως γιατρειά ή και ως θρίαμβος απέναντι στα παροιμιώδη ένστικτα αυτοσυντήρησης που διαθέτουν οι αριβίστες. Διότι αφενός θέλει ψυχή και μούγκα το μεροκάματο. Αφετέρου η ελευθερία, κατά Ανδρέα Κάλβο, αρετή και τόλμη. Όμως κατά Ιωάννη Τσαρούχη η ελευθερία πάει με την πείνα. Επομένως διαλέγουμε και παίρνουμε. Όλα είναι εδώ πανταχού παρόντα και τα πάντα πληρόντα. Οι αιώνες αντιγράφουν αλλήλους. Ζήτω τα σενάρια!
